Śmierć pracownika to trudna sytuacja, również od strony kadrowej. Pracodawca ma obowiązki wobec rodziny zmarłego – w tym dotyczące odprawy pośmiertnej. Warto wiedzieć komu przysługuje to świadczenie, jak je wyliczyć i kiedy można mówić o wyjątkach od ogólnej zasady.
Pracując w dziale kadr i płac spotykamy się z różnymi sytuacjami związanymi z pracownikami. Bywa, że musimy się mierzyć ze śmiercią zatrudnionych, która – choć powoduje wygaśnięcie umowy o pracę – nie oznacza automatycznie braku obowiązków po stronie pracodawcy. Poza koniecznością wystawienia świadectwa pracy czy wyrejestrowania z ZUS, należy ustalić czy nie powstał obowiązek rozliczenia się ze spadkobiercami zmarłego. Co warto na ten temat wiedzieć?
Kto może otrzymać świadczenia po zmarłym pracowniku?
Odprawa pośmiertna przysługuje członkom rodziny zmarłego pracownika, w tym:
- małżonkowi, jeśli nie byli w separacji;
- dzieciom własnym, małżonka oraz przysposobionym do ukończenia 16. roku życia, a jeśli kontynuują naukę, to do 25. roku życia;
- rodzicom, macosze, ojczymowi, jeśli są niezdolni do pracy lub ukończyli 50 lat.
W przypadku kilku osób uprawnionych odprawę pośmiertną dzieli się w częściach równych między wszystkich uprawnionych członków rodziny.
Jakie świadczenia może otrzymać rodzina po śmierci pracownika?
Poza niewypłaconymi – częścią wynagrodzenia, premiami czy ekwiwalentem za urlop, rodzinie przysługuje prawo do wspomnianej powyżej odprawy pośmiertnej.
WAŻNE! Odprawa pośmiertna jest całkowicie zwolniona z oskładkowania ZUS oraz opodatkowania.
Jak wyliczyć odprawę pośmiertną?
Wysokość odprawy pośmiertnej zależy od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi równowartość:
- jednomiesięcznego wynagrodzenia, gdy pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat;
- trzymiesięcznego wynagrodzenia, gdy pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat;
- sześciomiesięcznego wynagrodzenia, gdy pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.
Czy pracodawca zawsze wypłaca pełną odprawę pośmiertną?
Na finalną kwotę wypłaty odprawy pośmiertnej po zmarłym pracowniku mogą wpływać:
- ubezpieczenie na życie – jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest nie niższe, niż odprawa pośmiertna przysługująca zgodnie z artykułem 93 Kodeksu pracy, rodzina nie otrzyma już świadczenia od pracodawcy; jeżeli odszkodowanie jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest obowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami;
- liczba uprawnionych członków rodziny do świadczeń – jeżeli po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do odprawy pośmiertnej, przysługuje mu odprawa w wysokości połowy odpowiedniej kwoty.
Kiedy następuje wypłata odprawy pośmiertnej po ustaniu zatrudnienia?
Prawo rodziny do uzyskania odprawy pośmiertnej nie ogranicza się tylko do sytuacji, w której pracownik umiera w trakcie trwania zatrudnienia. Odprawa jest należna również wtedy, gdy nastąpiło wcześniej rozwiązanie umowy, ale były pracownik dalej pobierał zasiłek z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby.
Podstawa prawna:
- Kodeks pracy – Art. 93
- Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych art. 21 ust. 1 pkt 7
MDDP OUTSOURCING – USŁUGI KSIĘGOWE I KADROWO-PŁACOWE DLA WYMAGAJĄCYCH FIRM
KSIĘGOWI I KADROWI, KTÓRZY TWORZĄ WARTOŚĆ – NIE TYLKO JĄ MIERZĄ

Autorka: Sylwia Kwinta, Menedżer, MDDP Outsourcing Warszawa