Odsetki od zaległości podatkowych i odsetki od składek ZUS w 2023 roku
Odsetki od zaległości podatkowych w 2023
Dnia 07.09.2022 r. Rada Polityki Pieniężnej ustaliła – ze skutkiem od 8 września 2022 r. – stopę lombardową Narodowego Banku Polskiego w wysokości 7,25% w skali roku. Wysokość tej stopy określa oprocentowanie kredytu refinansowego udzielanego pod zastaw papierów wartościowych – „kredytu lombardowego”. Stopa lombardowa NBP ma wpływ także na stawkę odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od składek ZUS.
W wyniku podwyższenia od 08.09.2022 r. stopy oprocentowania kredytu lombardowego NBP, od tego samego dnia zmianie uległy odsetki od zaległości podatkowych:
- 16,50% w skali roku – stawka podstawowa odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych,
- 8,25% w skali roku – stawka obniżona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (50% stawki podstawowej),
- 8,25% w skali roku – stawka opłaty prolongacyjnej (50% stawki podstawowej),
- 24,75% w skali roku – stawka podwyższona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (150% stawki podstawowej).
Zgodnie z art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami
o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Aktualnie suma 200% stopy lombardowej i 2% wynosi 16,50% (200% x 7,25% + 2% = 16,50%) w skali roku.
Obniżona stawka odsetek za zwłokę wynosi 50% podstawowej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych określonej w art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej.
Prawo do skorzystania z obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych mają podatnicy, którzy łącznie spełnią dwa warunki:
- złożą prawnie skuteczną korektę deklaracji, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji,
- dokonają zapłaty zaległości podatkowej w terminie 7 dni od dnia złożenia korekty.
Zgodnie z art. 57 § 2 Ordynacji podatkowej, stawka opłaty prolongacyjnej jest równa obniżonej stawce odsetek za zwłokę. Wysokość opłaty prolongacyjnej oblicza się przy zastosowaniu stawki opłaty prolongacyjnej obowiązującej w dniu wydania decyzji, o której mowa w § 1
(W decyzji wydanej na podstawie art. 67a odroczenie terminu płatności, rozłożenie na raty lub umorzenie zaległości podatkowych na wniosek podatnika § 1 pkt 1 lub 2, dotyczącej podatków stanowiących dochód budżetu państwa, organ podatkowy ustala opłatę prolongacyjną od kwoty podatku lub zaległości podatkowej).
Natomiast podwyższone odsetki od zaległości podatkowych stosuje się do zaległości
w podatku od towarów i usług oraz w podatku akcyzowym m.in. w przypadku:
- zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku ujawnionych przez organ podatkowy w toku kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego,
- ujawnienia przez organ podatkowy w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego niezłożenia deklaracji, mimo ciążącego obowiązku oraz braku zapłaty podatku.
Zgodnie z art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej odsetki za zwłokę i opłatę prolongacyjną zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.
Zgodnie z 54 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej nie uiszcza się odsetek za zwłokę, jeżeli wysokość odsetek nie przekracza trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez Pocztę Polską za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej, czyli 8,70 zł.
Odsetki do składek ZUS
Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w Ordynacji podatkowej, czyli 16,50% w skali roku – tyle samo, ile wynosi podstawowa stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych.
Zgodnie z art. 23 ust. 1a ww. ustawy odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby 1% kwoty minimalnego wynagrodzenia. W 2023 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie dwa razy, w związku z czym od 1 stycznia 2023 r. graniczną kwotą dla naliczania odsetek ZUS jest kwota 34,90 zł (3490 zł × 1%), natomiast od 1 lipca 2023 r. graniczną kwotą dla naliczania odsetek ZUS jest kwota 36,00 zł (3600 zł × 1%).
