Odstąpienie od umowy – kiedy trzeba skorygować VAT z faktury zaliczkowej?

W przypadku odstąpienia od umowy strony czasem zapominają o obowiązkach wynikających z wystawionej wcześniej faktury zaliczkowej. Poniżej wyjaśniamy kiedy i jak skorygować VAT – w zależności od tego, czy doszło do zwrotu środków i czy wystawiono fakturę korygującą.

W praktyce gospodarczej często dochodzi do sytuacji, w których strony zawierają umowę, a następnie – z różnych przyczyn – decydują się od niej odstąpić. Jeśli wcześniej została wystawiona faktura zaliczkowa, pojawia się pytanie: czy i kiedy należy skorygować VAT? Odpowiedź zależy od kilku kluczowych czynników. Poniżej sprawdzamy od jakich.

Obowiązek podatkowy przy zaliczce

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania zaliczki, czyli jeszcze przed wykonaniem usługi lub przed dostawą towaru – zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT. Wystawienie faktury zaliczkowej skutkuje koniecznością rozliczenia VAT należnego przez sprzedawcę oraz prawem do odliczenia VAT naliczonego przez nabywcę. Jeśli strony odstępują od umowy, a zaliczka zostaje zwrócona, należy wystawić fakturę korygującą. Wówczas:

• sprzedawca może obniżyć VAT należny,
• nabywca musi skorygować wcześniej odliczony VAT naliczony.

Jednakże sytuacja komplikuje się, gdy zaliczka nie zostaje zwrócona lub jej zwrot następuje z opóźnieniem.

Kiedy można skorygować VAT przy odstąpieniu od umowy?

Korekta VAT powinna być dokonana w okresie, w którym zawarto porozumienie o odstąpieniu od umowy, a nie wstecznie – do momentu pierwotnego odliczenia VAT z faktury zaliczkowej. Przykładowo, jeśli strony odstąpiły od umowy w listopadzie 2024 r., korekta powinna być ujęta w deklaracji VAT za ten miesiąc.

Co z VAT-em, gdy zaliczka nie została zwrócona?

Jeśli zaliczka nie została zwrócona, sytuacja się różnicuje, tj.:

• sprzedawca nie może skorygować VAT należnego, dopóki nie zwróci zaliczki;
• nabywca musi skorygować VAT naliczony, nawet jeśli nie otrzymał zwrotu i nie wystawiono faktury korygującej.

Podstawą prawną w przypadku nabywcy jest art. 91 ust. 7d ustawy o VAT, który nakazuje korektę w przypadku zmiany prawa do odliczenia – a taka zmiana następuje, gdy dostawa nie zostanie zrealizowana.

W interpretacji z 14 marca 2024 r. (sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.17.2024.2.RG) organ podatkowy, odwołując się do orzecznictwa TSUE, stwierdził, że: „(…) nabywca zobowiązany jest do dokonania korekty odliczenia podatku naliczonego z tytułu zapłaconej zaliczki niezależnie od tego czy otrzymał zwrot tej zaliczki i czy została wystawiona na tą okoliczność faktura korygująca, jeżeli po wpłaceniu zaliczki okaże się, że dostawa nie zostanie ostatecznie zrealizowana. (…) Odstąpienie od umowy należy bowiem uznać zgodnie z art. 91 ust. 7d ustawy za zmianę prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.”

Faktura korygująca i JPK_VAT

W przypadku korekty, należy wystawić fakturę korygującą i ująć ją w pliku JPK_VAT za miesiąc, w którym nastąpiło odstąpienie od umowy. Jeśli podatnik rozlicza się kwartalnie, korekta powinna być wykazana w deklaracji za trzeci miesiąc danego kwartału.

Aby sprzedawca mógł obniżyć VAT należny, musi posiadać potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę. Jest to wymóg formalny, który zabezpiecza prawidłowość rozliczenia podatku.

Podsumowanie

Jeśli potrzebują Państwo wsparcia w zakresie prawidłowego rozliczania VAT lub sporządzania korekt faktur, zachęcamy do kontaktu z naszymi specjalistami. MDDP Outsourcing to zespół doświadczonych ekspertów, którzy zapewnią Państwu bezpieczeństwo podatkowe i księgowe – nawet w najbardziej złożonych przypadkach.

MDDP OUTSOURCING – USŁUGI KSIĘGOWE I KADROWO-PŁACOWE DLA WYMAGAJĄCYCH FIRM
KSIĘGOWI I KADROWI, KTÓRZY TWORZĄ WARTOŚĆ – NIE TYLKO JĄ MIERZĄ

▪  Usługi księgowe  ▪ Usługi kadrowo-płacowe ▪ Sprawozdania finansowe
> Zadzwoń do nas już dziś! <

Autor: Paulina Siedlarska, Młodsza Księgowa z katowickiego biura MDDP Outsourcing