Podatek od nieruchomości

Podatek od nieruchomości jest to podatek lokalny pobierany przez odpowiednie jednostki samorządu terytorialnego. Regulują go przepisy ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Organem podatkowym właściwym w sprawach podatków i opłat unormowanych w powyższej ustawie jest odpowiednio: wójt, burmistrz bądź prezydent miasta. 

Czego dotyczy podatek od nieruchomości?

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają:

• grunty (powierzchnia),
• budynki lub ich części (powierzchnia użytkowa),
• budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (wartość, o której mowa w przepisach o podatkach dochodowych, ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych – ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego).

Jednocześnie zgodnie z art. 2 ust. 2opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Ustalenie stawki podatku

Maksymalne stawki podatku od nieruchomości na dany rok określa minister finansów. Jednakże każda gmina samodzielnie wskazuje finalną wysokość podatku. Zgodnie z przepisami, stawki podatku nie mogą przekroczyć górnej granicy ustalonej przez ministra.

Co do zasady- zobowiązanie z tytułu podatku od nieruchomości jest płatne przez osoby fizyczne w 4 ratach opłacanych w terminach do: 15 marca, 15 maja, 15 września oraz 15 listopada. Osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej zobowiązane są do uregulowania zobowiązań z tytułu podatku od nieruchomości za poszczególne miesiące w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego – do 15. dnia każdego miesiąca, a za styczeń do 31 stycznia.  Niezapłacenie podatku w terminie powoduje obowiązek zapłaty odsetek od zaległości oraz może spowodować wszczęcie postępowania egzekucyjnego mającego na celu wyegzekwowanie zaległości podatkowej.

Powstanie obowiązku podatkowego

Zgodnie z art. 6. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, obowiązek podatkowy powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące władanie nieruchomością.

Jeżeli obowiązek podatkowy ma związek z istnieniem budowli albo budynku lub ich części, to powstaje 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli, albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem.

Jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie, które miało wpływ na wysokość przedmiotu opodatkowania podatek podlega podwyższeniu lub pomniejszeniu od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie. 

Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

Moment powstawania kosztu podatkowego

Całość kosztów uzyskania przychodu z tytułu podatku od nieruchomości można zaliczyć w momencie wydania decyzji przez właściwy organ skarbowy. Ponadto taka decyzja spełnia definicję dowodu księgowego, a więc możemy zastosować ją jako podstawę księgowania, bez potrzeby wystawiania np. dowodu wewnętrznego.

Przy ujmowaniu przez przedsiębiorcę kosztów metodą memoriałową podatek od nieruchomości należy ujmować w kosztach uzyskania przychodów na zasadach przewidzianych dla kosztów pośrednich, ponieważ nie możemy go powiązać z konkretnie uzyskanym przychodem. W takiej sytuacji nie ma znaczenia czy jest on regulowany terminowo, czy też nie. W przypadku gdy koszty dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy i nie możemy określić jaka ich część odnosi się do danego roku- stanowią koszty podatkowe proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Potwierdzeniem powyższego jest chociażby interpretacja indywidualna (sygn. ILPB1/415-585/11-2/TW) wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu 12 lipca 2011r. zgodnie, z którą „u podatników prowadzących księgę przychodów i rozchodów, bez względu na metodę jej prowadzenia, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Z tego względu osoby te winny podatek od nieruchomości w całości zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w dacie wydania decyzji określającej wymiar tego podatku. Decyzja ustalająca wysokość podatku od nieruchomości stanowi bowiem podstawę do zaksięgowania kosztu”.

Zatem bez względu na sposób ewidencji kosztów w podatkowej  księdze przychodów i rozchodów podatek od nieruchomości powinien zostać ujęty w księdze w kolumnie 13 „Pozostałe wydatki” w dacie wydania decyzji określającej jego wymiar za dany rok.

Ewidencja podatku od nieruchomości w kosztach

W przypadku prowadzenia ksiąg rachunkowych istnieją 3 sposoby ewidencji podatku od nieruchomości w kosztach:

1. Jeżeli kwota podatku od nieruchomości znacząco wpływają na wynik finansowy bieżącego okresu (miesiąca), to uzasadnione jest rozliczanie tego wydatku w czasie za pośrednictwem konta „Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów” odpisując sukcesywnie w koszty część podatku dot. danego okresu sprawozdawczego. 
2. Księgowanie miesięczne rat bezpośrednio w koszty w miesiącu, którego rata dotyczy, bez wcześniejszego ujmowania na koncie czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów.
3. Jeżeli koszty nie wpływają znacząco na wynik finansowy bieżącego okresu możemy zaewidencjonować je w pierwszym miesiącu roku obrotowego.

Korekta podatku od nieruchomości

Korekty dot. podatku od nieruchomości możemy składać w następujących przypadkach:

• jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie, które miało wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, zwłaszcza jeżeli miała miejsce zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, na skutek czego podatek uległ podwyższeniu lub obniżeniu. W takim przypadku korekta podatku dotyczy pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie,
• w przypadku błędnie wypełnionej deklaracji.

Korekta deklaracji może wiązać się z koniecznością dopłaty podatku lub stwierdzeniem nadpłaty i zwrotem, a także zwiększeniem bądź zmniejszeniem kosztów. Na skorygowanie deklaracji na podatek od nieruchomości podatnik ma 14 dni od dnia zaistnienia zdarzenia mający wpływ na wysokość podatku. Za niedopełnienie tego obowiązku w terminie podatnik może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karno-skarbowej.

Autor: Kamil Narojczyk, Młodszy Księgowy w MDDP Outsourcing.