Podatek od nieruchomości: jak go obliczać?
Blog

Podatek od nieruchomości

25.07.2022
podatek od nieruchomości jak powinien być odprowadzany

Podatek od nieruchomości jest to podatek lokalny pobierany przez odpowiednie jednostki samorządu terytorialnego. Regulują go przepisy ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Organem podatkowym właściwym w sprawach podatków i opłat unormowanych w powyższej ustawie jest odpowiednio: wójt, burmistrz bądź prezydent miasta. 


Czego dotyczy podatek od nieruchomości?

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają:

  • grunty (powierzchnia),
  • budynki lub ich części (powierzchnia użytkowa),
  • budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (wartość, o której mowa w przepisach o podatkach dochodowych, ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych – ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego).

Jednocześnie zgodnie z art. 2 ust. 2opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.


Ustalenie stawki podatku

Maksymalne stawki podatku od nieruchomości na dany rok określa minister finansów. Jednakże każda gmina samodzielnie wskazuje finalną wysokość podatku. Zgodnie z przepisami, stawki podatku nie mogą przekroczyć górnej granicy ustalonej przez ministra.

Co do zasady- zobowiązanie z tytułu podatku od nieruchomości jest płatne przez osoby fizyczne w 4 ratach opłacanych w terminach do: 15 marca, 15 maja, 15 września oraz 15 listopada. Osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej zobowiązane są do uregulowania zobowiązań z tytułu podatku od nieruchomości za poszczególne miesiące w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego – do 15. dnia każdego miesiąca, a za styczeń do 31 stycznia.  Niezapłacenie podatku w terminie powoduje obowiązek zapłaty odsetek od zaległości oraz może spowodować wszczęcie postępowania egzekucyjnego mającego na celu wyegzekwowanie zaległości podatkowej.


Powstanie obowiązku podatkowego

Zgodnie z art. 6. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, obowiązek podatkowy powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące władanie nieruchomością.

Jeżeli obowiązek podatkowy ma związek z istnieniem budowli albo budynku lub ich części, to powstaje 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli, albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem.

Jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie, które miało wpływ na wysokość przedmiotu opodatkowania podatek podlega podwyższeniu lub pomniejszeniu od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie. 

Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.


Moment powstawania kosztu podatkowego

Całość kosztów uzyskania przychodu z tytułu podatku od nieruchomości można zaliczyć w momencie wydania decyzji przez właściwy organ skarbowy. Ponadto taka decyzja spełnia definicję dowodu księgowego, a więc możemy zastosować ją jako podstawę księgowania, bez potrzeby wystawiania np. dowodu wewnętrznego.

Przy ujmowaniu przez przedsiębiorcę kosztów metodą memoriałową podatek od nieruchomości należy ujmować w kosztach uzyskania przychodów na zasadach przewidzianych dla kosztów pośrednich, ponieważ nie możemy go powiązać z konkretnie uzyskanym przychodem. W takiej sytuacji nie ma znaczenia czy jest on regulowany terminowo, czy też nie. W przypadku gdy koszty dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy i nie możemy określić jaka ich część odnosi się do danego roku- stanowią koszty podatkowe proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Potwierdzeniem powyższego jest chociażby interpretacja indywidualna (sygn. ILPB1/415-585/11-2/TW) wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu 12 lipca 2011r. zgodnie, z którą „u podatników prowadzących księgę przychodów i rozchodów, bez względu na metodę jej prowadzenia, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Z tego względu osoby te winny podatek od nieruchomości w całości zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w dacie wydania decyzji określającej wymiar tego podatku. Decyzja ustalająca wysokość podatku od nieruchomości stanowi bowiem podstawę do zaksięgowania kosztu”.

Zatem bez względu na sposób ewidencji kosztów w podatkowej  księdze przychodów i rozchodów podatek od nieruchomości powinien zostać ujęty w księdze w kolumnie 13 „Pozostałe wydatki” w dacie wydania decyzji określającej jego wymiar za dany rok.


Ewidencja podatku od nieruchomości w kosztach

W przypadku prowadzenia ksiąg rachunkowych istnieją 3 sposoby ewidencji podatku od nieruchomości w kosztach:

  1. Jeżeli kwota podatku od nieruchomości znacząco wpływają na wynik finansowy bieżącego okresu (miesiąca), to uzasadnione jest rozliczanie tego wydatku w czasie za pośrednictwem konta „Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów” odpisując sukcesywnie w koszty część podatku dot. danego okresu sprawozdawczego. 
  2. Księgowanie miesięczne rat bezpośrednio w koszty w miesiącu, którego rata dotyczy, bez wcześniejszego ujmowania na koncie czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów.
  3. Jeżeli koszty nie wpływają znacząco na wynik finansowy bieżącego okresu możemy zaewidencjonować je w pierwszym miesiącu roku obrotowego.

Korekta podatku od nieruchomości

Korekty dot. podatku od nieruchomości możemy składać w następujących przypadkach:

  • jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie, które miało wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, zwłaszcza jeżeli miała miejsce zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, na skutek czego podatek uległ podwyższeniu lub obniżeniu. W takim przypadku korekta podatku dotyczy pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie,
  • w przypadku błędnie wypełnionej deklaracji.

Korekta deklaracji może wiązać się z koniecznością dopłaty podatku lub stwierdzeniem nadpłaty i zwrotem, a także zwiększeniem bądź zmniejszeniem kosztów. Na skorygowanie deklaracji na podatek od nieruchomości podatnik ma 14 dni od dnia zaistnienia zdarzenia mający wpływ na wysokość podatku. Za niedopełnienie tego obowiązku w terminie podatnik może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karno-skarbowej.

Autor: Kamil Narojczyk, Młodszy Księgowy w MDDP Outsourcing.