Blog
Program Aktywny Rodzic – jak skorzystać z wsparcia dla rodzin z małymi dziećmi w 2025 roku?
21.01.2025
Program Aktywny Rodzic funkcjonuje w Polsce od 1 października 2024 roku. Jest to program wspierający rodziny z małymi dziećmi – do ukończenia przez nie 3 roku życia. Składa się on z trzech rodzajów świadczeń finansowanych przez ZUS, które m.in. umożliwiają dofinansowanie do opłat za żłobek czy częściowe opłacenie opiekunki. Nadrzędnym celem programu jest wsparcie rodziców małych dzieci w powrocie na rynek pracy i rozwoju zawodowej kariery. Z jakich rozwiązań w ramach programu mogą skorzystać rodzice maluchów w 2025 roku?
Jakie rodzaje świadczeń są dostępne w ramach programu Aktywny Rodzic w 2025 roku?
Zgodnie z ustawą rodzice najmłodszych dzieci (niemowląt lub dzieci od 12 do 35 miesiąca życia – zależnie od programu), mogą wybrać spośród trzech dostępnych rodzajów świadczeń (szerzej opisanych w dalszej części publikacji). Są to:
- Aktywni rodzice w pracy (tzw. babciowe) – jest to świadczenie skierowane do aktywnych zawodowo rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesięcy; rodzice takich maluchów mogą otrzymać 1500 zł miesięcznie na dziecko przez okres 24 miesięcy – po spełnieniu określonych warunków, a w przypadku dzieci z niepełnosprawnością – 1900 zł;
- Aktywnie w żłobku – świadczenie przeznaczone dla rodziców niemowląt i dzieci do lat 3, które przysługuje na dofinansowanie kosztów objęcia dziecka opieką w żłobku, klubie dziecięcym albo do opieki sprawowanej przez dziennego opiekuna; świadczenie to zastąpiło dotychczasowe dofinansowanie do żłobka (wynoszące 400 zł) i wynosi maksymalnie 1500 zł lub 1900 zł (jw. – w przypadku dzieci niepełnosprawnych);
- Aktywnie w domu – to świadczenie wynoszące 500 zł miesięcznie, które przysługuje rodzicom dzieci w wieku od 12 do 35 miesięcy, którzy zdecydowali się na osobistą opiekę nad dzieckiem sprawowaną w domu; świadczenie to jest wypłacane przez 24 miesiące i zastępuje dotychczasowy rodzinny kapitał opiekuńczy (wynoszący 1000 zł miesięcznie przez 1 rok); rozwiązanie to jest alternatywą dla osób, które nie korzystają z programu „Aktywni rodzice w pracy” ani „Aktywnie w żłobku”.
Rodzice mogą w dowolnym momencie zmienić decyzję dotyczącą wyboru jednego z trzech dostępnych świadczeń, o ile spełnione zostaną wymagane warunki. Decyzja ta odnosi się do konkretnego dziecka, a za dany miesiąc można otrzymać wyłącznie jedno świadczenie. Istnieje również możliwość wielokrotnej zmiany formy wsparcia, co oznacza rezygnację z jednego świadczenia i przejście na inne, przy zachowaniu zasady, że w danym miesiącu przysługuje tylko jedno świadczenie na to samo dziecko.
Świadczenia z programu Aktywny Rodzic są realizowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wnioski składa się w formie elektronicznej za pomocą profilu informacyjnego ZUS PUE/eZUS lub systemu informatycznego banków krajowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych lub systemu teleinformatycznego utworzonego przez ministra właściwego do spraw rodziny. Pierwsze wnioski były przyjmowane od 1 października 2024 roku, a środki wypłacone najpóźniej w przeciągu dwóch miesięcy, z wyrównaniem od dnia złożenia wniosku. Decyzja o odrzuceniu wniosku o dopłatę, przy uchyleniu lub zmianie prawa do świadczenia Aktywny Rodzic albo nienależnie pobranego świadczenia wysyłana jest tylko drogą elektroniczną.
Aktywni rodzice w pracy („babciowe”) – zasady wsparcia w 2025 roku
Świadczenie Aktywni rodzice w pracy jest skierowane do rodziców aktywnych zawodowo. W ramach programu na każde dziecko w wieku 12-35 miesięcy można otrzymać 1500,00 zł miesięcznie na swoje konto. W przypadku orzeczenia o niepełnosprawności dziecka (łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji) – jest to kwota 1900,00 zł miesięcznie. Przyznane świadczenie stanowi kwotę niepodzielną, czyli przysługuje w pełnej wysokości. W przypadku opieki naprzemiennej każdy z rodziców może otrzymać po połowie świadczenia, czyli 750,00 zł lub 950,00 zł.
Warunkiem otrzymywania świadczenia Aktywni rodzice w pracy („babciowego”) jest utrzymanie zatrudnienia. Weryfikacja poziomu aktywności zawodowej rodziców to:
- podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (m.in. umowa o pracę, umowa cywilnoprawna, działalność gospodarcza);
- spełnienie warunku osiągania co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia (m.in. rolnicy, służby mundurowe, sędziowie, prokuratorzy);
- opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe od podstawy min. 30% płacy minimalnej (przy prowadzeniu działalności gospodarczej i korzystaniu z tzw. ulgi na start);
- podstawa ostatnio przyjęta do obliczenia składek, gdy rodzic pobiera wynagrodzenie chorobowe, zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy, zasiłek macierzyński lub świadczenie rehabilitacyjne.
Ten program wyróżnia się elastycznością. Rodzice mogą swobodnie łączyć różne formy opieki nad dzieckiem i pobierać świadczenie. Nie ma znaczenia kto zajmuje się dzieckiem. Nie potrzeba do tego umowy uaktywniającej (ZUS tego nie kontroluje). W zależności od potrzeb mogą korzystać z pomocy opiekunki w tygodniu, a w weekendy sami zajmować się dzieckiem.
UWAGA! Świadczenie Aktywni rodzice w pracy nie przysługuje obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi.
Program Aktywnie w żłobku – jakie są warunki uzyskania świadczenia w 2025 roku?
Świadczenie Aktywnie w żłobku jest skierowane do rodziców dzieci uczęszczających do żłobka, klubu dziecięcego lub objętych opieką dziennego opiekuna, prowadzącego taką działalność na własny rachunek. Nie jest konieczne bycie aktywnym zawodowo przy korzystaniu z tego świadczenia, tzn. mogą otrzymać je również osoby, które nie podjęły pracy zarobkowej (w tym studenci czy doktoranci).
Maksymalna kwota wypłacana na pokrycie takiej opieki wynosi 1500,00 zł miesięcznie, z zastrzeżeniem wyższego limitu w przypadku dzieci z orzeczoną niepełnosprawnością – tak jak wyżej, jest to 1900,00 zł miesięcznie. Musi to być jednak orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczność stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Wysokość tego świadczenia nie może być wyższa, niż wysokość opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Górna granica opłat została wprowadzona w celu uniknięcia znacznego podnoszenia opłat przez placówki. Wysokość kosztu pobytu dziecka pod opieką żłobka, klubu dziecięcego czy dziennego opiekuna na okres od 1 października 2024 roku do 31 marca 2025 roku, wynosi 2200,00 zł.
W ramach omawianego programu środki trafiają do placówki, czyli na konto bankowe żłobka, klubu dziecięcego lub profesjonalnej opiekunki/opiekuna. W wyjątkowych sytuacjach mogą trafić na konto rodziców. Obecne świadczenie zastępuje dotychczasowe dofinansowanie do pobytu w żłobku, które wynosiło 400,00 zł.
Świadczenie z programu Aktywnie w żłobku przysługuje, jeśli wysokość miesięcznej opłaty za opiekę – bez względu na jej formę – nie jest wyższa, niż koszt pobytu dziecka w placówkach, rozumiany jako 120% uśrednionych miesięcznych wydatków ponoszonych przez jednostki samorządu terytorialnego na zapewnienie jednemu dziecku opieki odpowiednio w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Oznacza to w praktyce, że dofinansowanie z programu Aktywnie w żłobku nie może być wyższe, niż faktyczna wysokość opłaty za pobyt dziecka w placówce. Co istotne, do tej kwoty nie wlicza się opłaty za wyżywienie.
UWAGA! Świadczenia z programu Aktywnie w żłobku mogą pobierać obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi, jeżeli przebywali legalnie w Polsce jako osoby ze statusem „UKR” nieprzerwanie przez co najmniej 365 dni. Zgodnie z komunikatem ZUS-u o świadczenie to mogą występować także cudzoziemcy, którzy są uprawnieni do korzystania ze świadczenia Aktywni rodzice w pracy lub Aktywnie w domu.
Na jakie wsparcie można liczyć w 2025 roku w ramach programu Aktywnie w domu?
Świadczenie Aktywnie w domu jest skierowane do rodziców dzieci, którzy nie są aktywni zawodowo. Innymi słowy, jest to świadczenie dla rodziców, którzy zdecydowali się na kontynuację osobistej opieki nad dzieckiem. Jest ono wypłacane rodzicom na konto bankowe przez ZUS maksymalnie przez 2 lata – od 12 do 36 miesiąca życia dziecka i wynosi 500,00 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie. W przypadku opieki naprzemiennej (z art. 20 ust. 2, tj. gdy – zgodnie z orzeczeniem sądu – dziecko jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu) kwotę świadczenia dzieli się na pół i przekazuje po 50% każdemu z rodziców. Świadczenie to zastąpiło dotychczasowy program „Rodzinny Kapitał Opiekuńczy”, obejmując także pierwsze dziecko, których nie dotyczył „RKO”.
Warunki niezbędne do skorzystania ze świadczenia Aktywnie w domu:
- dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki, ojca lub faktycznego opiekuna (z uwzględnieniem art. 20 ust. 2);
- rodzic nie został pozbawiony praw rodzicielskich;
- świadczeniobiorca razem z dzieckiem zamieszkuje na terytorium RP przez okres, w jakim pobiera świadczenie;
- świadczeniobiorca na to samo dziecko za dany miesiąc nie pobiera innego świadczenia z programu Aktywny rodzic.
- Jest wypłacane.
UWAGA! Świadczenie Aktywnie w domu nie przysługuje obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny Rodzic” (Dz. U. 2024 poz. 858)
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 44);
Outsourcing księgowy i kadrowo-płacowy dla wymagających firm
Napędzany nowoczesną technologią
👉 Usługi księgowe 👉 Usługi kadrowo-płacowe 👉 Sprawozdania finansowe
> Zadzwoń do nas już dziś! <
Autor: Magdalena J. Tomczyk – Młodsza księgowa, MDDP Outsourcing – Warszawa
kontakt
