Nowe przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2025 roku w zakresie VAT dotyczą m.in.: wprowadzenia procedury SME (Small Medium-sized Enterprise), nowych zasad określania miejsca świadczenia usług w odniesieniu do usług wirtualnego wstępu na wydarzenia kulturalne, artystyczne itp., nowelizacji przepisów dotyczących szczególnej procedury marży w odniesieniu do dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków a także zmiany stawek vat.
Procedura SME dotyczy głównie małych przedsiębiorstw i polega na możliwości skorzystania ze zwolnienie podmiotowego VAT (art.113 ustawy VAT) w innych krajach unijnych niż siedziba przedsiębiorcy. W związku z tym do ustawy VAT wprowadzono dwa nowe artykuły: 113a i 113b. Artykuł 113a dotyczy podatników unijnych, którzy chcą skorzystać z tej procedury na terytorium naszego kraju, natomiast artykuł 113b określa warunki skorzystania z tej procedury dla podatników, którzy mają siedzibę działalności gospodarczej w Polsce, a chcą skorzystać ze zwolnienia w innym kraju Unii Europejskiej.
Warunkiem korzystania z powyższej dobrowolnej procedury jest to, aby wartość sprzedaży podatnika na terenie całej UE nie przekroczyła w poprzednim, ani bieżącym roku podatkowym, kwoty 100 000 euro. Co bardzo ważne, aby skorzystać z nowych przepisów przedsiębiorca musi także powiadomić urząd skarbowy o takim zamiarze – jest to tzw. uprzednie powiadomienie. Jak informuje MF na portalu podatki.gov.pl, organem właściwym do obsługi polskich podatników jest w tym przypadku Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście. Dla podatników z innych państw UE, którzy chcieliby skorzystać ze zwolnienia w Polsce, takim organem jest Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście.
Wszelkie czynności, które dotyczą zgłoszenia do procedury SME oraz są z nią związane, należy podejmować wyłącznie za pomocą e-urzędu skarbowego.
Na potrzeby korzystania z powyższego zwolnienia organy podatkowe wydają również podatnikowi – w terminie 35 dni – tzw. indywidualny numer identyfikacyjny poprzedzony kodem kraju i zawierający kod EX (ang. exemption-zwolnienie). Jeżeli polskiej firmie urząd nada takowy numer, będzie on miał formę PL1112223344-EX.
Podatnicy zwolnieni podmiotowo w Polsce nie muszą, co do zasady, zgłaszać się na druku VAT-R. Jednak, jeżeli chcą skorzystać z procedury SME, powinni złożyć druk VAT-R do urzędu Skarbowego (od 1 stycznia br. obowiązuje nowa wersja – związana z omawianymi tu zmianami).
Warto pamiętać, że podatnik może nadal być zobowiązany do identyfikacji w ramach VAT-UE, co nie pozbawia go prawa do korzystania ze zwolnienia w ramach procedury SME, ponieważ numer EX i VAT-UE są od siebie niezależne.
Podatnicy zarejestrowani do procedury SME muszą składać informacje kwartalne w terminie miesiąca od końca kwartału. Co ważne, termin ten nie ulega przedłużeniu, jeżeli ostatni dzień przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, bądź w sobotę.
Ze względu na rosnącą popularność świadczenia usług dotyczących wstępu na imprezy różnego typu w formie wirtualnej, ustawodawca wprowadził także zmiany jeżeli chodzi o określenie miejsca świadczenia takich usług. Artykuł 28g został znowelizowany i doprecyzowany. Wynika z niego, że „miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystaw, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, w przypadku gdy obecność na nich nie jest wirtualna, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają”.
Natomiast, jeżeli zagadnienie dotyczy konsumenta, tu mamy wprost dodany nowy artykuł 28g ust. 3, z którego jasno wynika, że miejscem świadczenia takowych usług w sposób wirtualny dla obiorcy niebędącego podatnikiem – tj. konsumenta – jest miejsce, w którym podmiot posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.
Główne zmiany odnośnie procedury marży dotyczą zastosowania stawki podstawowej 23% na dostawy dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków. Nowe regulacje oznaczają, że procedura szczególna marży może być stosowana tylko wtedy, gdy do importu lub dostawy tych towarów nie była zastosowana obniżona stawka VAT. Podatnicy, którzy chcą korzystać z tej procedury od 2025 roku, powinni byli złożyć nowe zawiadomienie w terminie do 31 grudnia 2024 roku.
Zmiany dotyczące stawek VAT dotyczą:
Planowane zmiany dotyczące podniesienia stawki VAT z 8% na 23% na sprzedaż koni i osłów zostały zablokowane przez Ministerstwo Rolnictwa i w 2025 roku sprzedaż taka pozostanie opodatkowana nadal stawka 8%.
Warto również wiedzieć, że przedłużono także funkcjonowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia podatkiem w odniesieniu do gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym oraz usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.
Autor: Monika Grab, Starszy specjalista ds. VAT, MDDP Outsourcing – Warszawa