Przewodnik urlopowy – niepełnoetatowcy Część 6
Urlop wypoczynkowy jest jednym z praw pracowniczych, które przysługuje każdej osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę. W przypadku osób pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy zasady dotyczące urlopu mogą budzić wątpliwości – zarówno u nowego pracownika, jak i przy zmianie wymiaru etatu u obecnego.
Jak poprawnie wyliczyć przysługujący wymiar urlopu dla pracowników pracujących na niepełnym etacie?
Podstawowe zasady urlopu wypoczynkowego
Punktem wyjścia do ustalania wymiaru są oczywiście podstawowe zasady. Zgodnie z Kodeksem Pracy każdy pracownik, bez względu na wymiar czasu pracy, ma prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego.
Wymiar rocznego limitu dla osoby pracującej w ramach pełnego etatu zależy od stażu pracy i wynosi (zgodnie z Art. 154. § 1):
– 20 dni (160h) dla pracowników z mniej niż 10-letnim stażem pracy;
– 26 dni (208h) dla pracowników z co najmniej 10-letnim stażem pracy.
Wymiar urlopu dla niepełnoetatowca
Zgodnie z art. 154 § 2. Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę wymiar urlopu określony w § 1; niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Ile wynosi dzień urlopu?
W przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu należy rozróżnić ustalenie wymiaru urlopu od rozliczania urlopu.
Ustalając wymiar przysługującego urlopu, za dzień cały czas przyjmujemy 8 godzin.
Wraz ze zmniejszeniem etatu proporcjonalnie zmniejszeniu ulega wymiar limitu – w przypadku umowy zawartej na ½ etatu, roczny limit urlopu wynosi:
– 20 dni – 20*1/2= 10 dni (80h) dla pracowników z mniej niż 10-letnim stażem pracy;
– 26 dni – 26*1/2= 13 dni (104h) dla pracowników z co najmniej 10-letnim stażem pracy.
Urlop udzielany jest w dniach, ale rozliczany w godzinach. Na tym etapie za dzień przyjmujemy taką ilość godzin, jaka została zaplanowana w harmonogramie pracownika.
Np. Pracownik ze stażem poniżej 10 lat, zatrudniony na ½ etatu zgodnie z harmonogramem pracuje codziennie po 4 godziny. Jego 1 dzień urlopu będzie odpowiadać 4 h z puli 80 przysługujących w roku.
Inny pracownik o takim samym stażu zatrudniony na ½ etatu wziął 2 dni urlopu. Zgodnie z jego harmonogramem pierwszy dzień urlopu trwał 8 h a drugi 4h – tym samym z puli 80 h zejdzie 12 h.
Zmiana wymiaru czasu pracy w trakcie roku
Kodeks pracy milczy co do tego jak należałoby postąpić w przypadku zmiany etatu w trakcie roku. Sytuacja wydaje się prosta gdy zmiana następuje z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego. Praktycznie wystarczy wykorzystać proporcję, ile z 12 miesięcy jest dla wymiaru x a ile dla y.
Przy zmianie etatu w trakcie roku kalendarzowego wymiar urlopu ulega przeliczeniu na podstawie liczby godzin w dniu pracy.
Przykład:
Pracownik pracuje w 3/8 wymiarze czasu pracy od 01.03.2024 do 31.05.2024. Jego staż pracy wynosi 9 lat. Od 01.06.2024 pracuje w oparciu o umowę o pracę na czas nieokreślony w 6/8 wymiarze etatu czasu pracy.
Staż pracy pracownika wynosi mniej niż 10 lat, więc jego wymiar rocznego limitu wynosi 20 dni.
Dostępny wymiar urlopu u obecnego pracodawcy:
- Od marca do maja:
Wymiar przysługujący na cały rok kalendarzowy – 3/8 etatu: 20 dni * 3/8 =7,5 dnia (zaokrąglamy do 8. Za dzień uznajemy 8 h)
Dalej ustalamy ile dni po 8h przysługuje w okresie obowiązywania tego wymiaru:
8 dni / 12 miesięcy * 3 miesiące= 2 dni (16h) Zakładając, że pracownik codziennie pracuje po 3h może wziąć w tym okresie 5 swoich pełnych dni roboczych urlopu a zostanie mu 1h
- Od czerwca:
Wymiar przysługujący na cały rok kalendarzowy – 6/8 etatu: 20 dni * 6/8 = 15 dni (w przeliczeniu na 8h/dzień)
15 dni / 12 miesięcy * 7 miesięcy = 8,75 dnia (po zaokrągleniu 9 dni po 8h).
Przyjmijmy, że pracownik wykorzystał już 5 dni urlopu (15h). Jeżeli teraz pracuje po 6 godzin dziennie, będzie mógł wziąć 12 pełnych dni roboczych (72h) i nadal zostanie 1h.
Pracownik z naszego przykładu planuje wykorzystać urlop w lipcu. Nie korzystał z żadnego dnia. Ile dni wolnego może wziąć?
Wiemy, że z okresu marzec-maj ma 2 dni (16h) + 9 dni (72h) ustalone dla nowego wymiaru. Razem 11 dni (88h).
Zakładając, że w lipcu dalej każdy dzień pracy to 6h może wykorzystać 14 pełnych dni (84h z puli) i pozostanie mu równowartość 2/3 dnia roboczego (4h)
Zmiana etatu w trakcie miesiąca
Przy zmianie wymiaru etatu czasu pracy w trakcie miesiąca stosowane są różne praktyki.
Pracodawca może jednakowo przyjąć za wyznacznik taki wymiar czasu pracy, w którym pracownik przepracował większą część dni danego miesiąca, w którym zaistniała zmiana, lub przyjąć wymiar etatu pracownika aktualny na pierwszy dzień miesiąca, w którym zmiana etatu nastąpiła. Kodeks pracy nie podaje rozwiązania dla takich sytuacji/
Decyzja o sposobie naliczenia wymiaru limitu urlopowego w tej sytuacji należy do pracodawcy. Należy również pamiętać, że opcja, która jest korzystniejsza dla pracownika, jest najlepszym rozwiązaniem.
Autor: Adriana Grzegrzółka, Młodszy Specjalista ds. Kadr i Płac w warszawskim biurze MDDP Outsourcing
Źródło:
Poznaj wszystkie artykuły z serii „Przewodnik urlopowy”:
