Zmiana przeznaczenia samochodu a konsekwencje na gruncie podatku VAT

Zgodnie z podstawową zasadą wynikającą z art. 86a podatnik ma prawo do odliczenia 50% kwoty podatku VAT od zakupów związanych z samochodem. Takich ograniczeń nie stosuje się w przypadku, jeśli pojazdy są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej i podatnik złożył w urzędzie informację VAT-26, a także prowadzi szczegółową ewidencję przebiegu pojazdu.

Wybór formy wykorzystywania samochodu nie musi mieć charakteru stałego. Jednak zmiana formy rozliczania VAT na skutek zmiany przeznaczenia pojazdu wymaga zgłoszenia lub aktualizacji danych w urzędzie skarbowym z wykorzystaniem druku VAT-26.

Jeśli podatnik zmieni sposób wykorzystywania samochodu w okresie 60 miesięcy od miesiąca nabycia pojazdu – z używania go do celów mieszanych (tj. związanych z działalnością gospodarczą i celów prywatnych) na używanie samochodu wyłącznie do celów działalności gospodarczej – wówczas ma prawo do dokonania korekty podatku VAT. Wcześniej miał prawo do odliczenia tylko połowy podatku naliczonego, dlatego po zmianie przeznaczenia pojazdu może dokonać korekty zwiększającej VAT naliczony. W przypadku samochodów o wartości poniżej 15 000 okres korekty wynosi 12 miesięcy.

Gdy przedsiębiorca zmieni sposób wykorzystania samochodu – z używania go wyłącznie do celów działalności gospodarczej na wykorzystywanie do celów mieszanych, tj. firmowych i prywatnych – wówczas ciąży na nim obowiązek dokonania korekty odliczonego wcześniej podatku VAT. Uprzednio miał prawo do odliczenia całej kwoty VAT, więc w tym przypadku musi nastąpić korekta zmniejszająca podatek VAT.

Obowiązek lub prawo dokonania korekty określony jest w art. 90b ustawy o VAT.

Należy pamiętać, że korekty dokonuje się tylko od wydatków z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdu. Korekcie nie podlegają natomiast wydatki z tytułu nabycia paliwa, części eksploatacyjnych, najmu, dzierżawy lub leasingu samochodu.

Korekty VAT związanej ze zmianą sposobu wykorzystywania pojazdu należy dokonać w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym zmiana nastąpiła, proporcjonalnie do pozostałego okresu korekty.

Sprzedaż pojazdu w okresie korekty (jeśli przy nabyciu przysługiwało ograniczone odliczenie) jest równoznaczna ze zmianą wykorzystywania samochodu wyłącznie do działalności gospodarczej. W wyniku sprzedaży takiego samochodu podatnik jest uprawniony do skorygowania nieodliczonego przy nabyciu podatku proporcjonalnie do pozostałego okresu korekty (art. 90b ust. 2 ustawy o VAT).

Po upływie okresu korekty wszystkie zmiany wykorzystania samochodu pozostają bez wpływu na odliczony VAT przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu.

Joanna Dubicka
MDDP Outsourcing w Warszawie