Jak inwentaryzować kapitał zakładowy na dzień bilansowy (Gazeta Prawna 15 października 2012)

Ustawa o rachunkowości nakłada na jednostki obowiązek przeprowadzenia na dzień bilansowy inwentaryzacji wszystkich składników aktywów i pasywów.

Inwentaryzację kapitału zakładowego przeprowadza się w drodze weryfikacji, tj. poprzez porównanie danych zawartych w księgach rachunkowych z danymi wynikającymi z odpowiednich dokumentów, w szczególności: z umową spółki, odpisem z Krajowego Rejestru Sądowego. Regulacje zawarte są w art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości.

W spółkach kapitałowych (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna) kapitał zakładowy ustala się i wykazuje w wielkości określonej w umowie spółki (dla spółek z o.o.) lub statucie (dla spółek akcyjnych) i wpisanej w rejestrze sądowym. Zadeklarowane, lecz niewniesione wkłady kapitałowe ujmuje się jako należne wkłady ma poczet kapitału (art. 36 ust. 2 ustawy o rachunkowości).

Kapitał zakładowy w spółce z o.o. tworzony jest obligatoryjnie w wysokości określonej w umowie spółki. Kapitał ten powinien wynosić co najmniej 5 tys. zł, co wynika z art. 154 kodeksu spółek handlowych (dalej k.s.h.). Kapitał ten dzieli się na udziały, którego wartość nominalna nie może być niższa niż 50 zł.

W spółce akcyjnej kapitał zakładowy powinien wynosić co najmniej 100 tys. zł (art. 308 k.s.h.). Tworzony jest obligatoryjnie i dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Wysokość kapitału zakładowego powinna być określona w statucie spółki.

Przykład

Kapitał zakładowy Alfa Sp. z o.o. wynosi 10 tys. zł. Wspólnicy wnieśli w 2012 roku wpłaty na podwyższenie kapitału zakładowego w wysokości 2 tys. zł. Rozpatrzyć należy dwie możliwe sytuacje:

• sytuacja A – do dnia bilansowego (tj. 31 grudnia 2012 r.) zmiana ta została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym,
• sytuacja B – do dnia bilansowego (tj. 31 grudnia 2012 r.) zmiana ta nie została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Podwyższenie kapitału zakładowego następuje pod datą wpisu do KRS. Zatem kapitał zakładowy spółki z o.o. wykazuje się w wysokości określonej w umowie i wpisanej w rejestrze sądowym.

Do momentu podwyższenia zarejestrowania kapitału zakładowego kwota podwyższenia powinna zostać zaprezentowana w bilansie w pasywach w pozycji A. VI Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe. Dopiero w momencie wpisu podwyższenia kapitału zakładowego w KRS należy przeksięgować kwotę podwyższenia na konto 80 – Kapitał zakładowy po stronie Ma, po stronie Wn konto 81-2 Kapitał rezerwowy (w analityce: niezarejestrowane podwyższenie kapitału podstawowego).

Agnieszka Bojar
Accounting Manager w biurze rachunkowym MDDP Outsourcing w Warszawie

Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 z późn. zm.). Ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).