W obrocie rynkowym zdarzają się niestety sytuacje, kiedy sprzedawca z różnych powodów nie otrzyma zapłaty za swoje faktury. Na podstawie Ustawy o VAT, ma on wtedy wyjście w postaci skorzystania z ulgi na złe długi, czyli może skorygować wcześniej zapłacony do urzędu skarbowego VAT należny. Aby jednak skorzystać z tej ulgi konieczne jest spełnienie kilku warunków wymienionych w Ustawie.
Pierwszy warunek to uznanie wierzytelności za uprawdopodobnioną. Zgodnie z ustawą o VAT wierzytelność uznaje się za uprawdopodobnioną, jeżeli nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności. Zatem do terminu płatności określonego na fakturze należy doliczyć 90 dni. Okres, który nam wyjdzie uznaje się za moment, w którym można skorzystać z ulgi na złe długi, o ile sprzedaż dokonana była na rzecz czynnego podatnika VAT.
Kolejny warunek dotyczy statusu zarówno sprzedawcy, jak i nabywcy. Otóż, na dzień poprzedzający dzień złożenia korekty deklaracji VAT lub JPK_V7, jeśli korekty dokonujemy w bieżącym okresie, wierzyciel i dłużnik muszą być podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni, a dłużnik nie może być w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
Ostatni warunek mówi o tym, że od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie mogą upłynąć więcej niż 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Jeżeli powyższe warunki są spełnione, a wierzytelność jest nadal niezapłacona to podatnik może skorzystać z ulgi i odzyskać wcześniej zapłacony VAT. W przypadku gdy po odzyskaniu VAT, wierzytelność zostanie zapłacona, podatnik jest zobowiązany do zwrotu VAT do urzędu skarbowego.
W październiku 2020 roku zapadł wyrok TSUE w sprawie niezgodności polskich przepisów z regulacjami unijnymi w zakresie ulgi na złe długi w VAT.
TSUE uznał za niezgodne przepisy w zakresie statusu podatników VAT, co oznacza, że z ulgi można skorzystać nawet wówczas, gdy sprzedaż była dokonana na rzecz podatnika, który nie był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Co więcej za sprzeczne z przepisami unijnymi uznano wymóg, aby w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji/ JPK_V7, dłużnik i wierzyciel byli zarejestrowani jako podatnicy VAT i nie byli w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
Po publikacji tego wyroku wiele firm skorzystało z możliwości odzyskania VAT.
Kasy fiskalne starego typu są powoli zastępowane kasami online. Ci właśnie podatnicy, którzy zostali zobligowani do zakupu kasy online mogą skorzystać z ulgi na zakup kasy w wysokości 90% wartości kasy, nie więcej niż 700,00 PLN, jeżeli rozpoczną ewidencję na kasie online. Firmy, które na ten moment nie są zobligowane do posiadania kasy online również mogą skorzystać z ulgi, o ile dotychczas nie w ogóle jej nie używali.
Jeżeli podatnik zakupi więcej niż jedną kasę online, to może skorzystać z ulgi na każdą z nich, pod warunkiem, że zacznie używać każdej z tych kas, w każdym punkcie sprzedaży, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia ewidencji sprzedaży. Ulga na zakup kasy przysługuje wszystkim podatnikom VAT: czynnym, zwolnionym, jak i niezarejestrowanym.
Autor: Katarzyna Zbiegień, Manager ds. VAT w MDDP Outsourcing w Warszawie