Blog

VAT dla początkujących przedsiębiorców

10.11.2015
Audyt e-sprawozdania finansowego

Nie każdy przedsiębiorca rozpoczyna działalność dysponuje dogłębną znajomością przepisów prawa podatkowego. Przykładowo, nie wszyscy wiedzą, że zgłoszenie działalności do CEIDG nie oznacza automatycznie nadania statusu podatnika VAT. Jest to czynność zupełnie niezależna.

Dlatego też przedsiębiorca, który chce wystawiać faktury VAT oraz uzyskać prawo do odliczenia VAT od posiadanych faktur zakupowych, musi wypełnić i złożyć w urzędzie skarbowym druk VAT-R. Jest jednak nadzieja i dla tych, którzy ten obowiązek zaniedbali, a chcą rozliczyć teraz VAT od zakupów.

Przepisy nie pozbawiają podatników możliwości odliczenia VAT od wydatków poczynionych przed rejestracją jako podatnika VAT czynnego. Zdarza się w praktyce, że przedsiębiorcy ponoszą różnego rodzaju nakłady i wydatki zanim rozpoczną faktyczną działalność, np. budują i wyposażają halę produkcyjną. Problem odliczenia takich wydatków można rozwiązać na dwa sposoby:

  • rozliczyć zapłacony VAT w bieżącej deklaracji,
  • złożyć deklaracje VAT za okresy w których powstało prawo do odliczenia VAT.

Rozwiązanie pierwsze jest znacznie prostsze: wypełniamy VAT-R wskazując jako okres za który zostanie złożona pierwsza deklaracja miesiąc lub kwartał bieżący. W najbliższej deklaracji odliczamy VAT od faktur, dla których wciąż przysługuje nam prawo odliczenia, to znaczy zasadniczo przez trzy kolejne okresy (miesiące lub kwartały, zależnie jaką opcję podatnik wybrał) poczynając od momentu w którym zmaterializowały się następujące warunki:

  • u sprzedawcy wystąpił obowiązek zapłaty VAT
  • otrzymaliśmy fakturę VAT

Przykładowo, jeżeli podatnik zarejestrował się jako podatnik VAT czynny począwszy od miesiąca września, to może odliczyć faktury które otrzymał w lipcu, sierpniu i wrześniu.

Nawet jeśli faktury pochodzą z miesięcy czy lat wcześniejszych, przedsiębiorca nie jest na straconej pozycji. W takim przypadku składa formularz VAT-R wskazując jako datę rozpoczęcia działalności datę pierwszych zakupów. Aby zrealizować prawo do odliczenia należy następnie złożyć „zaległe” deklaracje VAT. Tutaj jednak uwaga: prawo to przysługuje tylko w okresie 5 lat licząc od początku roku w którym został poniesiony wydatek.

Idąc dalej należy też wyjaśnić, że nawet fakt nie zarejestrowania się jako osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą nie pozbawia prawa do odliczenia VAT. Powstanie ono po zarejestrowaniu się w CEIDG a następnie zgłoszeniu na VAT-R jako podatnik VAT czynny, o ile wskażemy, że poczynione wcześniej wydatki są związane w obecnie prowadzoną działalnością opodatkowaną.

Anna Drzyzga
MDDP Outsourcing Katowice