Amortyzacja jednorazowa środków trwałych i WNiP - z przykładem
Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie zawsze musi oznaczać rozłożenie kosztów w czasie. Spełniając określone w przepisach podatkowych warunki, można skorzystać z rozwiązań, pozwalających na dokonanie jednorazowych odpisów amortyzacyjnych.
Amortyzacja jednorazowa niskocennych składników majątku
ŚT (środki trwałe) oraz WNiP (wartości niematerialne i prawne) o wartości do 10 000 zł włącznie, mogą być amortyzowane jednorazowo na podstawie art. 16f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (podatnicy CIT) lub art. 22f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podatnicy PIT). Jednorazowego odpisu amortyzacyjnego można dokonać w miesiącu przyjęcia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych do używania albo w miesiącu następnym.
Jednorazowy odpis amortyzacyjny niskocennych składników majątku jest również dozwolony w ujęciu bilansowym. Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o rachunkowości, odpisu można dokonać „nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania”, co pozwala na ustalenie tego samego momentu dokonania jednorazowej amortyzacji dla celów bilansowych, jak i podatkowych.
Amortyzacja jednorazowa środków trwałych w ramach pomocy de minimis
Jednorazowa amortyzacja uregulowana przepisami ustawy o CIT (art. 16k ust. 7-13) oraz ustawy o PIT (art. 22k ust. 7-13) daje możliwość dokonania odpisów amortyzacyjnych w kwocie nieprzekraczającej 50 000 euro w roku podatkowym (w 2020 roku jest to kwota 219 000 zł). Limit amortyzacji jednorazowej nie obejmuje odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i WNiP o wartości początkowej do 10 000 zł.
Limity jednorazowej amortyzacji w latach 2017, 2018 i 2019 wynosiły:
- 215 000 zł w 2017 roku
- 216 000 zł w 2018 roku
- 214 000 zł w 2019 roku
Możliwość skorzystania z tego rozwiązania jest uzależniona od spełnienia następujących warunków łącznie:
- podatnik rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej lub jest małym podatnikiem (w rozumieniu ustaw o CIT / PIT ) w roku podatkowym, w którym dokonuje odpisu amortyzacyjnego, przy czym:
- podatnik CIT rozpoczynający działalność nie powstał w wyniku przekształcenia, połączenia, podziału podatników lub w wyniku przekształcenia spółki niebędącej osobą prawną, a także nie został utworzony przez osoby fizyczne, które wniosły na poczet kapitału nowo utworzonego podmiotu uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10 000 euro,
- podatnik PIT rozpoczynający działalność w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie 2 lat licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, nie prowadził działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnik spółki nie będącej osobą prawną, ani też nie prowadził takiej działalności małżonek podatnika, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa,
- amortyzowane środki trwałe należą do grup 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych z wyłączeniem samochodów osobowych,
- jednorazowy odpis amortyzacyjny nie może zostać dokonany wcześniej niż w miesiącu wprowadzenia środków trwałych do ewidencji.
Istotne w przypadku środków trwałych o wartości przewyższającej 50 000 euro jest to, że wartość nieobjęta jednorazowym odpisem amortyzacyjnym podlega amortyzacji liniowej lub degresywnej od kolejnego roku podatkowego.
Amortyzacja jednorazowa środków trwałych do 100 000 zł
Kolejną możliwość ujęcia jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych regulują art. 16k ust. 14-21 CIT oraz art. 22k ust. 14-21 PIT. Odpisy amortyzacyjne na podstawie tych przepisów mogą być dokonane do wysokości nieprzekraczającej kwoty 100 000 zł w roku podatkowym, przy czym limit ten obejmuje też wpłatę na poczet nabycia środka trwałego, zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów. Aby skorzystać z tego rozwiązania, spełnione muszą być następujące warunki łącznie:
- amortyzowane środki trwałe należą do grup 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych,
- amortyzowane środki trwałe są fabrycznie nowe,
- wartość początkowa jednego środka trwałego to co najmniej 10 000 zł lub łączna wartość początkowa co najmniej dwóch środków trwałych to co najmniej 10 000 zł, a każdego z nich przekracza 3 500 zł,
- jednorazowy odpis amortyzacyjny jest dokonywany w roku podatkowym, w którym środki trwałe wprowadzono do ewidencji, nie wcześniej niż w miesiącu wprowadzenia ich do ewidencji.
Z amortyzacją jednorazową do 100 000 zł wiąże się zagadnienie zaliczenia zaliczki na zakup środków trwałych do kosztów podatkowych. Podatnik dokonujący wpłaty na poczet nabycia środka trwałego spełniającego warunki jednorazowej amortyzacji do 100 000 zł, może wpłaconą zaliczkę uznać za koszt uzyskania przychodów do wysokości 100 000 zł. [podstawa prawna art. 15 ust. 1zd CIT oraz art. 22 ust. 1s PIT]
W limicie odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego, na poczet którego była wpłacona ww. zaliczka, uwzględnia się kwotę zaliczki uznanej za koszt podatkowy.
UWAGA! Zaliczka na poczet nabycia środka trwałego ujęta jako koszt uzyskania przychodów, w przypadkach wskazanych w art. 16k ust. 21 CIT oraz art. 22 ust. 21 PIT musi zostać zakwalifikowana do przychodów podatkowych.
Poszukujesz wsparcia w zakresie księgowości?
Sprawdź ofertę naszych doświadczonych ekspertów.
Amortyzacja jednorazowa w ramach pomocy de minimis oraz do 100 000 zł w jednym roku podatkowym
W praktyce może zdarzyć się, że przedsiębiorca będzie chciał skorzystać z obu form jednorazowej amortyzacji w tym samym roku podatkowym. O takiej możliwości informuje Ministerstwo Finansów w wyjaśnieniu z 22 września 2017 r. przekazanym do Wydawnictwa Gofin, według którego:
„(…) podatnik będący małym podatnikiem lub podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej może w tym samym roku podatkowym zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów zarówno jednorazowy odpis amortyzacyjny do wysokości 50 000 euro, jak i do wysokości 100 000 zł, jeżeli każdy z odpisów amortyzacyjnych dotyczy innego środka trwałego i spełnione są przesłanki, o których mowa w art 22 k ust 7 i art 22 k ust 14 updof. Z uwagi na analogiczne brzmienie art 16 k ust 7 oraz art 16 k ust 14 updop również podatnik CIT może w jednym roku podatkowym skorzystać z dwóch wymienionych limitów”
Przykład jednorazowej amortyzacji: samochód ciężarowy, telefon stacjonarny, maszyna produkcyjna
W 2020 roku spółka z o.o., której rok podatkowy jest równy kalendarzowemu, będąca małym podatnikiem, wprowadziła do ewidencji środków trwałych oraz przyjęła do używania następujące składniki majątku:
- samochód ciężarowy o wartości początkowej 250 000 zł
- telefon stacjonarny do biura o wartości początkowej 4 000 zł
- fabrycznie nową maszynę produkcyjną o wartości początkowej 99 000 zł
Spółka chcąc zaliczyć do kosztów podatkowych jak największą kwotę, skorzysta z możliwości amortyzacji jednorazowej dla wszystkich nowo nabytych środków trwałych.
W roku podatkowym 2020 dokona następujących odpisów amortyzacyjnych:
- Amortyzacja jednorazowa w ramach pomocy de minimis: 219 000 zł (limit w 2020 roku to 219 000 zł, pozostała kwota 31 000 zł będzie podlegać amortyzacji liniowej lub degresywnej od 2021 roku)
- Amortyzacja niskocennych składników majątku: 4 000 zł (wartość środków trwałych nie przekracza 10 000 zł)
- Amortyzacja jednorazowa do 100 000 zł: 99 000 zł (maszyna jest fabrycznie nowa i jej wartość jest wyższa niż 10 000 zł)
Suma odpisów amortyzacyjnych w 2020 roku: 219 000 + 4 000 + 99 000 = 322 000 zł
WAŻNE!
Obie formy (amortyzacja jednorazowa do 100 000 zł oraz w ramach pomocy de minimis) są udogodnieniem jedynie na gruncie przepisów prawa podatkowego. Ustawa o rachunkowości co prawda nie przewiduje wprost możliwości stosowania tych rozwiązań, jednak o ile jednorazowy odpis amortyzacyjny w kwocie dozwolonej przepisami podatkowymi nie wywiera istotnego wpływu na przedstawianą sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy podmiotu, to powołując się na stosowanie uproszczeń z art. 4 ust. 4-4a ustawy o rachunkowości można ujmować takie jednorazowe odpisy w kosztach bilansowych. Możliwość zastosowania takich rozwiązań oraz określenie progu istotności powinny być ujęte w polityce rachunkowości jednostki.
Gdyby wartość jednorazowego odpisu amortyzacyjnego (w jednej czy drugiej formie) została uznana za istotną, to dla celów bilansowych jednostka powinna prowadzić odrębną od podatkowej ewidencję i pomimo dokonania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w ujęciu podatkowym, rozliczać koszty amortyzacji bilansowej w czasie. U podatników CIT może się to wiązać z koniecznością ustalania rezerwy na odroczony podatek dochodowy.
Należy też pamiętać, że jednorazowej amortyzacji do 100 000 zł, a także tej w ramach pomocy de minimis nie stosuje się dla wartości niematerialnych i prawnych.
Weronika Stelmach
Ekspert ds. księgowości w MDDP Outsourcing w Warszawie
Źródła:
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
