Brak NIP nabywcy a odliczenie VAT

Według ogólnej zasady podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Warunkiem jest, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Prawo to przysługuje pod warunkiem braku negatywnych przesłanek, które pozbawiają podatnika takiej możliwości. Np. gdy dana transakcja nie podlega opodatkowaniu VAT. Co jeśli chcemy odliczyć VAT, a na nie posiadamy NIP?

Kiedy nie można odliczyć VAT?

Art. 88 ustawy o podatku VAT zawiera listę przypadków, kiedy podatnik nie może dokonać odliczyć podatku naliczonego. W myśl tego przepisu wyłączenia te obejmują np. usługi gastronomiczne i hotelowe (z pewnymi wyjątkami). Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Z kolei ustęp 3a wspominanego artykułu wskazuje, że obniżenia podatku należnego nie stanowią przypadki gdy:

• sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący;
• transakcja udokumentowana fakturą VAT nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
• wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
• stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane,
• podają kwoty niezgodne z rzeczywistością ,
• potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 bezwzględna nieważność czynności prawnej i art. 83 pozorność jako wada Kodeksu cywilnego;
• faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
• wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze.

Jak widać art. 88 nie wskazuje, aby brak NIPu na fakturze odbierał możliwość odliczenia podatku. Oczywiście przy założeniu, że faktura VAT odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze.

Faktura z prawem do obniżenia VAT– czy musi zawierać NIP

Faktura, jako dokument uprawniający do obniżenia podatku vat powinna zawierać (zgodnie z art. 106e ust 1 pkt 1-15):

• datę wystawienia;
• kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
• imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
• numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
• numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku. Lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
• datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
• nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
• miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
• cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
• kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
• wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
• stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;
• sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
• kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
• kwotę należności ogółem

Z przepisów jasno wynika, że jednym z elementów faktury jest numer NIP sprzedawcy i kupującego. Niemniej braki we wskazanych wyżej elementach faktury nie powinny być podstawą do jej kwestionowania, w tym prawa do odliczenia podatku vat. Braki na fakturze, w tym brak numeru NIP nabywcy sprawiają, że faktura VAT ma wady i nie odpowiada wymogom art. 106e. Jednak nie powinno mieć to wpływu na przedmiot i podstawę opodatkowania. Decydujące powinno być to, aby faktura VAT dokumentowała rzeczywistą transakcję handlową. Oczywiście błąd w postaci braku NIP nabywcy czy innej informacji powinien być skorygowany np. poprzez wystawienie faktury korygującej przez sprzedawcę czy noty korygującej przez nabywcę. Tak więc mimo brak NIP nabywcy, mamy możliwość odliczenia VAT.

Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 18 sierpnia 2021 nr 0112-KDIL1-2.4012.287.2021.2.DS. czy z 24 sierpnia 2022 nr 0114-KDIP1-3.4012.306.2022.2.KP

Autor: Agnieszka Bojar, Manager obszaru Księgowości w MDDP Outsourcing.