Czym jest jednolita gospodarczo transakcja przy odwrotnym obciążeniu VAT?

Z dniem 1 lipca 2015 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o VAT a wraz z nią mechanizm odwrotnego obciążenia na wyroby elektroniczne wskazane w załączniku nr 11 ustawy o VAT poz. 28a-28c.

Odwrotne obciążenie na wyroby elektroniczne dotyczy między innymi laptopów, notebooków, tabletów, telefonów komórkowych, smartfonów, konsoli do gier, urządzeń do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznymi wyświetlaczami, jeśli wartość netto tych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji przekroczy 20 000 zł.

Jednolita gospodarczo transakcja

Zgodnie z art. 17 ust. 1d ustawy o VAT „Za jednolitą gospodarczo transakcję, o której mowa w ust. 1c, uznaje się transakcję obejmującą umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw towarów wymienionych w poz. 28–28c załącznika nr 11 do ustawy, nawet jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy.”

W przypadku oceny, czy jednolita gospodarczo transakcja przekracza kwotę 20 000 zł, ważne są warunki umowy a w szczególności dane dotyczące wielkości składanego zamówienia lub zawartego kontraktu. Obniżenie wartości transakcji po jej dokonaniu, między innymi poprzez udzielenie rabatów, nie wpływa na status nabywcy jako podatnika zobowiązanego do rozliczenia VAT z tytułu tych zakupów.

Umowy ramowe

Jak natomiast dokonać oceny czy towary będą objęte odwrotnym obciążeniem w przypadku umowy ramowej, która nie zawiera informacji o wielkości zobowiązania. Szczegółowy sposób rozliczenia umowy ramowej pod kątem odwrotnego obciążenia opisuje przykład poniżej.

Przykład:

W ramach umowy ramowej Spółka dokonała zakupu laptopów, które otrzymała w trzech dostawach:

1. Styczeń – wartość zamówienia 5 000 zł netto
2. Czerwiec – wartość zamówienia 8 000 zł netto,
3. Grudzień – wartość zamówienia 10 000 zł netto,

W tym przypadku dostawa nr 1 oraz dostawa nr 2 zostały opodatkowana stawką 23%. Natomiast dostawa nr 3 przekracza kwotę 20 000 zł netto i powinna podlegać odwrotnemu obciążeniu. Jak wobec tego rozliczyć odwrotne obciążenie kiedy Spółka nie posiadała wcześniej wiedzy o tym jaka będzie wielkość zamówienia a łączna wartość zamówienia po 3 dostawie przekroczyła 20 000 zł.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów korekta rozliczenia poprzednich dostaw powinna być dokonana w momencie zaistnienia okoliczności wskazujących na zmianę warunków realizacji dostawy. Podatnik powinien więc w grudniu wykazać VAT należny od dostaw zrealizowanych w styczniu i czerwcu. Podatku naliczonego nie korygujemy. Ostatnią dostawę z grudnia rozliczamy w deklaracji grudniowej w ramach odwrotnego obciążenia – VAT należny i naliczony. 

Karolina Komarek
Ekspert ds. VAT w MDDP Outsourcing w Warszawie