Jak przeliczać operacje w walutach obcych?

Jeżeli na dzień bilansowy dokonuje się wyceny zobowiązań zaciągniętych na sfinansowanie środków trwałych, które na ten dzień nie zostały oddane do użytkowania, to powstałe różnice kursowe korygują cenę nabycia bądź koszt wytworzenia.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości księgi rachunkowe prowadzi się w walucie polskiej.To samo dotyczy sprawozdania finansowego – musi być one sporządzone w walucie polskiej.W związku z powyższym wszystkie operacje, które wyrażone są w walucie obcej dla celów prawidłowego ich ujęcia w księgach rachunkowych muszą być przeliczone na złote.

Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o rachunkowości składniki aktywów i pasywów wyrażone w walutach obcych przelicza się po obowiązującym na dzień bilansowy średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski. Wyjątkiem jest gotówka znajdująca się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych, która wyceniana jest po kursie po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od średniego kursu ogłoszonego na dzień wyceny dla danej waluty przez NBP.

W trakcie roku obrotowego dokonuje się wielu transakcji w walutach obcych, w związku z tym w miarę upływu czasu, na skutek spadku bądź wzrostu wartości złotego w stosunku do walut obcych, kursy ulegają zmianie. Powoduje to zmianę wartości rozrachunków wyrażonych w walutach obcych w przeliczeniu na złote polskie. Jeżeli więc kurs waluty z dnia zarachowania rozrachunków różni się od średniego kursu walutowego, który jest obowiązującym na dany dzień bilansowy – powstaną dodatnie bądź ujemne różnice kursowe.

DODATNIE I UJEMNE RÓŻNICE KURSOWE

ujemne różnice kursowe wystąpią jeżeli	dodatnie różnice kursowe wystąpią jeżeli
kurs na dzień powstania zobowiązania jest niższy od kursu średniego NBP obowiązującego na dzień bilansowy	kurs na dzień powstania zobowiązania jest wyższy od kursu średniego NBP obowiązującego na dzień bilansowy
kurs na dzień powstania należności jest wyższy od kursu średniego NBP obowiązującego na dzień bilansowy	kurs na dzień powstania należności jest niższy od kursu średniego NBP obowiązującego na dzień bilansowy

Różnice kursowe dotyczące rozrachunków powstałe na dzień wyceny, zgodnie z art. 30 ust. 4 ustawy o rachunkowości zaliczane są odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych. Jednakże zgodnie z art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości, jeżeli na dzień bilansowy dokonuje się wyceny zobowiązań zaciągniętych na sfinansowanie środków trwałych w budowie, środków trwałych bądź też wartości niematerialnych i prawnych, które na dzień wyceny nie zostały oddane do użytkowania, to powstałe różnice kursowe z wyceny korygują cenę nabycia bądź koszt wytworzenia. Po przyjęciu w/w składników majątku do użytkowania różnice kursowe dotyczące nieuregulowanych zobowiązań z tytułu ich zakupu zaliczane są do przychodów lub kosztów finansowych, nie korygują więc ceny nabycia bądź kosztu wytworzenia.

Prezentacja w rachunku zysków i strat

Różnice kursowe wykazywane są w rachunku zysków i strat „per saldo” (zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowości) odpowiednio w pozycjach:

• inne przychody finansowe (nadwyżka dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi) w pozycji  G.V w wariancie porównawczym lub J.V  w wariancie kalkulacyjnym,
• inne koszty finansowe (nadwyżka ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi) w pozycji H.IV w wariancie porównawczym lub K.IV w wariancie kalkulacyjnym.

Przykład

Spółka X na dzień bilansowy posiada następujące salda w swoich księgach rachunkowych:

1. Należności od odbiorców – 5000 euro. Wartość należności na dzień zarachowania wynosiła 20 625 zł. Kurs z dnia powstania należności: 4,1250 zł/euro
2. Zobowiązania wobec dostawców – 7000 euro. Wartość zobowiązań na dzień zarachowania wynosiła 30 107 zł. Kurs z dnia powstania zobowiązania: 4,3010 zł/euro.

Średni kurs NBP ogłoszony na dzień bilansowy wynosi 4,1515 zł/euro.

Operacje na dzień bilansowy:

1. Wycena należności od odbiorców 5000 x 4,1515 = 20 757,50 zł..Powstałe dodatnie różnice kursowe: 20 757,50 – 20 625 = 132,50 (przychód finansowy).
2. Wycena zobowiązań wobec dostawców 7000 x 4,1515 = 29 060,50 zł.

Powstałe dodatnie różnice kursowe: 30 107 – 29 060,50 = 1.046,50 (przychód finansowy).

Należności od odbiorców		Zobowiązania wobec dostawców
Sp.)  20 625		2)  1046,50	30 107       (Sp.
1)  132,50
Przychody finansowe
	132,50  (1
	1046,50 (2

Przychody finansowe w kwocie 1179 zł w rachunku zysków i strat zostaną zaprezentowane w pozycji:
G.V w wariancie porównawczym lub
J.V w wariancie kalkulacyjnym.

Agnieszka Łukasik
Ekspert w MDDP Outsourcing w Warszawie