Jak wykazać zobowiązania wekslowe (Rzeczpospolita, 25.01.2013)

Różnica pomiędzy wyższą sumą, na którą opiewa wystawiony dokument a niższą kwotą roszczenia, którego zaspokojeniu służy, zwiększa koszty finansowe.

Niektóre formy rozliczeń między przedsiębiorcami są coraz rzadziej wykorzystywane. W związku z tym w praktyce mogą pojawiać się problemy z ich ewidencją i wyceną bilansową. Jednym z takich sposobów regulowania zobowiązań jest weksel.

Zobowiązanie wekslowe uregulowane jest przez ustawę z 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe (DzU nr 37, poz. 282 ze zm.). W artykule 101 tej ustawy zostały wymienione obligatoryjne elementy weksla.

Są to:

• nazwa „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono
• przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej
• oznaczenie terminu płatności
• oznaczenie miejsca płatności
• nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana
• oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla
• podpis wystawcy weksla.

Prawo wekslowe przewiduje szczególne sposoby postępowania w sytuacjach, kiedy wystawiony dokument nie został sporządzony z zachowaniem wszystkich wymienionych powyżej elementów. Do wyjątków takich zaliczane są poniższe sytuacje:

• weksel własny bez oznaczenia terminu płatności uważa się za płatny za okazaniem;
• w braku osobnego oznaczenia, miejsce wystawienia wekslu uważa się za  miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania wystawcy;
• weksel własny, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia, uważa się za wystawiony w miejscu, podanym obok nazwiska wystawcy;

Weksle dzielimy na dwie podstawowe grupy: weksle własne i weksle trasowane. Pierwszy rodzaj to dokument, na podstawie którego wystawca weksla sam zobowiązuje się do zapłaty wskazanej sumy pieniężnej na rzecz odbiorcy weksla. Natomiast na podstawie weksla trasowanego wystawca weksla (trasant) zobowiązuje, że inna osoba (trasat) dokona na rzecz odbiorcy weksla (remitenta) zapłaty wskazanej sumy pieniężnej.
Weksel ma dwie podstawowe funkcje.

Funkcja płatnicza polega na możliwości zapłaty za usługi, materiały, towary. Funkcja kredytowa natomiast przekłada się na odroczenie terminu płatności za usługi, materiały i towary poprzez zadłużenie się u remitenta, czy osoby, na rzecz której ma nastąpić zapłata zobowiązania wekslowego.

Przykładowa ewidencja księgowa operacji związanych z wystawieniem weksla może przebiegać według poniższego schematu:

1. ujęcie weksla w księgach rachunkowych na moment wystawienia
2. naliczenie dyskonta z weksla
3. płatność weksla

Prezentacja weksli w bilansie

Zobowiązania wekslowe prezentowane są w bilansie w pozycji pasywów:
III.Zobowiązania krótkoterminowe,
2 . Wobec jednostek pozostałych,
f)  zobowiązania wekslowe.
W przypadku, gdy będą to zobowiązania wobec jednostek powiązanych zostaną one zaprezentowane w pozycji B.III.1 bilansu „Inne”.

Marcin Jeremicz
MDDP Outsourcing w Warszawie