Wielu przedsiębiorców decyduje się na zawarcie umowy leasingu. Każda jednostka sama decyduje o wyborze poszczególnych form leasingu, w zależności od potrzeb. Jeśli chodzi o leasing operacyjny, kosztem uzyskania przychodu jest opłata wstępna oraz wszystkie raty leasingowe, natomiast w leasingu finansowym jest ona podzielona na część kapitałową oraz odsetkową i tylko część odsetkowa stanowi koszt uzyskania przychodów.
Kiedy można zaliczyć umowę do leasingu operacyjnego
Zgodnie z art. 17b. ust. 1 updop aby umowa mogła być zaliczona do leasingu operacyjnego powinny być spełnione następujące warunki:
- Umowa leasingu, w przypadku, gdy korzystającym nie jest osoba wymieniona w pkt 2, została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości;
- Umowa leasingu, w przypadku, gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, została zawarta na czas oznaczony;
- Suma ustalonych opłat w umowie leasingu, o której mowa w pkt 1 lub 2, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu; przepis art. 14 updop pojęcie przychodu z odpłatnego zbycia rzeczy, wartość rynkowa stosuje się odpowiednio.
Warunki do zaliczenia umowy do leasingu finansowego
Aby można było zaliczyć umowę do leasingu finansowego, umowa powinna spełniać wymienione w art. 17f warunki:
- Umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony;
- Suma ustalonych w umowie leasingu opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Natomiast w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy, odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu; przepis art. 14 stosuje się odpowiednio;
- Umowa zawiera postanowienie, że w podstawowym okresie umowy leasingu:
- Odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający, w przypadku, gdy nie jest osobą wymienioną w lit. b, albo
- Finansujący rezygnuje z dokonywania odpisów amortyzacyjnych, w przypadku, gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.
Kwalifikacja przedmiotów leasingowanych dla celów bilansowych
W praktyce zdarzają się sytuacje, że umowa leasingu jest podatkowo traktowana jako leasing operacyjny, a z bilansowego punktu widzenia jest to leasing finansowy. W tym przypadku należy dokładnie przeanalizować umowę i jeśli został spełniony co najmniej jeden z warunków określonych w art. 3 ust. 4 uor.:
- Przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na który została zawarta;
- Zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia;
- Okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może być on krótszy niż 3/4 tego okresu. Prawo własności przedmiotu umowy może być, po okresie, na jaki umowa została zawarta, przeniesione na korzystającego;
- Suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględnia się wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Do sumy opłat nie zalicza się płatności na rzecz finansującego za świadczenia dodatkowe, podatków oraz składek na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżeli korzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie;
- Zawiera przyrzeczenie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie;
- Przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający;
- Przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego. Może on być używany wyłącznie przez korzystającego, bez wprowadzania w nim istotnych zmian – to leasingowane aktywa należy wykazać w bilansie korzystającego, tj. leasingobiorca powinien ująć aktywa w ewidencji środków trwałych i naliczać amortyzację.
Takie odmiennie kwalifikowanie leasingowanych przedmiotów dla celów bilansowych powoduje naliczenie amortyzacji oraz wyliczenie podatku odroczonego, a do celów podatkowych – ustalenie kosztów podatkowych na podstawie otrzymanej faktury. W pierwszej kolejności określamy wartość środka trwałego. W kolejnym kroku należy ustalić stawkę amortyzacji dla leasingowanych aktywów. W takim przypadku odpisy amortyzacyjne nie będą stanowić podatkowych kosztów uzyskania przychodów.
Warto nadmienić, że jednostki, które zgodnie z art. 64 uor nie podlegające obowiązkowi badania sprawozdania przez biegłego rewidenta mogą skorzystać z uproszczenia. Wynika ono z art. 3 ust 6 uor i polega na kwalifikacji umów leasingu dla celów bilansowych na podstawie przepisów prawa podatkowego. W konsekwencji uproszczenie to oznacza, że leasingobiorca może ująć raty leasingu operacyjnego w ciężar kosztów i nie musi wprowadzać leasingowanego aktywa do ewidencji środków trwałych, mimo zakwalifikowania zawartej umowy jako leasing finansowy.
Autor: Olga Antropova, Księgowa w warszawskim biurze rachunkowym MDDP Outsourcing.
Źródła:
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.