Zmiany Ustawy o VAT, które weszły w życie z początkiem 2022 roku umożliwiają podatnikom m.in. rezygnację ze zwolnienia z podatku od towarów i usług niektórych usług finansowych.

Zgodnie z nowym ustępem 22 artykułu 43 ustawy o VAT: Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie (..).

Oznacza to, iż fakultatywnie opodatkowane mogą zostać usługi:

• dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy,
• zarządzania m.in.: funduszami inwestycyjnymi, ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, funduszami emerytalnymi, pracowniczymi planami kapitałowymi,
• udzielania pożyczek i kredytów,
• zabezpieczeń transakcji finansowych m.in. udzielania poręczeń i gwarancji,
• depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych,
• usługi których przedmiotem są instrumenty finansowe.

Co istotne zwolnienie z VAT przy usługach finansowych dotyczy wyłącznie transakcji na rzecz podmiotów prawnych. Podatnik, który zdecyduje się wybrać opodatkowanie jest zobowiązany do opodatkowywania wszystkich wymienionych w art. 43 ust 22 usług świadczonych na rzecz innych podatników. Nie ma możliwości wyboru opodatkowania usług świadczonych np. na rzecz tylko jednego z kontrahentów bądź opodatkowania tylko usług udzielania pożyczek, a prowadzenia rachunków pieniężnych już nie.  

Kto i kiedy może skorzystać z wyboru opodatkowania

Choć mogłoby się wydawać, że nowe przepisy dotyczą wyłącznie spółek finansowych to tak nie jest. Z wyboru opodatkowania transakcji finansowych mogą również skorzystać inne spółki.

Nowe przepisy mogą okazać się korzystne dla podatników, którzy np. udzielają pożyczek spółkom z grupy kapitałowej. Do 2022 roku odsetki od takich pożyczek stanowiły sprzedaż zwolnioną spółki. A co się z tym wiązało konieczność alokacji kosztów lub wyliczenia współczynnika struktury sprzedaży.

Należy również zwrócić uwagę na to, jaki wpływ będzie miał wybór opodatkowania usług finansowych na koszty ponoszone przez klientów. Jeżeli klient ma prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego, to dla niego opodatkowanie usług finansowych nie będzie miało większego znaczenia. Natomiast jeśli odlicza podatek naliczony według współczynnika struktury sprzedaży, koszt usług finansowych mu wzrośnie. Wzrost kosztów usługi może przełożyć się na odejście klienta do organizacji, która nie skorzystała z możliwości opodatkowania.

To czy wybór opodatkowania usług finansowych będzie się spółce opłacał, zależy od wielu czynników m.in.: od wysokości ponoszonych kosztów, struktury sprzedaży czy kosztów jakie spółka musiałaby ponieść, aby przystosować systemy czy przeszkolić pracowników.

Jeśli sprzedaż wymienionych w art. 43 ust.22 usług jest niewielka w stosunku do innej sprzedaży zwolnionej należałoby przekalkulować czy wybór opodatkowania będzie miał jakikolwiek wpływ na zmianę współczynnika struktury sprzedaży według którego spółka odlicza podatek naliczony.

Na pewno podmiotom, które ponoszą wysokie nakłady inwestycyjne wybór opodatkowania będzie się opłacać natomiast w pozostałych przypadkach spółki powinny przeprowadzić dokładną analizę jaki wpływ na ich wynik będzie miał wybór opodatkowania usług finansowych.

W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, że nowe przepisy mają zachęcić podmioty rynku finansowego do inwestowania w Polsce.

Autor: Aneta Żelisko, Specjalistka ds. VAT w MDDP Outsourcing.