Blog

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2022 rok dla podatników rozliczających się podatkiem liniowym

05.05.2023
Zmiany w VAT od 2023

Czym jest roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne?

W roku 2023 wszystkie osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i opłacające własne składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia tej działalności, będą musiały po raz pierwszy przygotować rozliczenie roczne tej składki za 2022 rok.

Obowiązek rocznego rozliczenia składki zdrowotnej obejmuje wszystkich przedsiębiorców prowadzących działalność opodatkowaną podatkiem liniowym, skalą podatkową, a także ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, dla których podstawa wymiaru składki zdrowotnej od 1 stycznia 2022 roku zależy od rodzaju prowadzonej działalności oraz wybranej formy opodatkowania.

Rozliczenie ma na celu ustalenie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok, która pozwala na wyliczenie rocznej składki zdrowotnej. Na tej podstawie przedsiębiorcy może przysługiwać zwrot nadpłaconej składki lub konieczność dopłaty.

Roczna podstawa składki zdrowotnej – podatek liniowy

Dla przedsiębiorcy rozliczającego się wg podatku liniowego roczną podstawę wysokości składki zdrowotnej stanowi osiągnięty dochód z działalności za dany rok (w tym przypadku 2022), który jest różnicą między przychodami i kosztami uzyskania tych przychodów, pomniejszony o kwotę zapłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, pod warunkiem że nie zostały wcześniej zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Wysokość rocznej składki zdrowotnej dla tych przedsiębiorców wynosi 4,9% podstawy. Z kolei rok składkowy obejmuje okres od 1 lutego 2022 roku do 31 stycznia 2023 roku i jest podstawą wymiaru rocznej składki zdrowotnej.

W przypadku gdy, przedsiębiorca prowadzi więcej niż jedną działalność rozliczaną tą samą formą opodatkowania, do ustalenia rocznej składki zdrowotnej ma obowiązek zsumować przychody i koszty wszystkich działalności. Natomiast nie uwzględnia się przy ustalaniu dochodu dla celów rocznej składki zdrowotnej przychodów i kosztów, jeżeli wystąpiły w okresie gdy działalność gospodarcza była zawieszona. Warto także mieć na uwadze, przy wyliczaniu dochodu, różnice remanentowe. W 2022 roku przepisy szczególne mówią o tym, że uwzględniony zostaje tylko remanent obciążający dochód (art.24 ust.1-2b ustawy o PDOF).

Wartość rocznej podstawy składki zdrowotnej za 2022 rok nie może być niższa od kwoty 36 120,00 zł (3 010,00 zł x 12 miesięcy), a co za tym idzie minimalna ustalona od tej podstawy roczna składka zdrowotna nie może być niższa niż 3 250,80 zł.

Przykład:

Pani Krystyna prowadziła przez cały 2022 rok działalność opodatkowaną podatkiem liniowym. W rozliczeniu rocznym jej dochód wyniósł 60 tys. zł. Po wyliczeniu 60 000,00 zł x 4,9% = 2 940,00 zł mamy mniej niż 3 250,80 zł, dlatego Pani Krystyna do ZUS-u powinna wpłacić ustaloną kwotę minimalną, a nie tą wyliczoną na podstawie rocznego dochodu.

Terminy rozliczenia rocznego

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej należy wykazać w deklaracji ZUS DRA za miesiąc kwiecień 2023 roku oraz przekazać ją do 22 maja 2023 roku (20 maja wypada w sobotę).

Kwota dopłaty/zwrotu

Dokonanie rocznego rozliczenia może wykazać, że suma wpłaconych za poszczególne miesiące roku składek zdrowotnych jest większa od rocznej składki zdrowotnej, co powoduje że przedsiębiorcy mogą wnioskować o zwrot nadpłaty na swoje konta bankowe (zwrot składki).

Natomiast, gdy w rozliczeniu rocznym pojawi się niedopłata składki zdrowotnej, przedsiębiorcy zobowiązani są dopłacić różnicę między roczną składką a sumą składek wynikających ze złożonych dokumentów (dopłata składki).

ZUS dokona zwrotu nadpłaty pod warunkiem, że płatnik nie ma zaległości, oraz złoży wniosek w wyznaczonym terminie.

Termin ten zgodnie z wyjaśnieniem ZUS upływa 1 czerwca 2023 roku. W przypadku, gdy pierwszy warunek nie będzie spełniony, nadpłata zaliczona zostanie na poczet zaległości. Natomiast gdy nie spełniono drugiego warunku, czyli nie dopilnowano odpowiedniego terminu na złożenie wniosku o zwrot przy jednoczesnym braku zaległości, to kwota zwrotu będzie podlegała rozliczeniu na koncie płatnika składek, czyli zostanie przeznaczona na pokrycie przyszłych należności.

ZUS dokona zwrotu nadpłaconej składki na wskazany rachunek bankowy w złożonym wniosku, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu terminu złożenia zeznania podatkowego za rok poprzedni – do 1 sierpnia 2023 roku. Wniosek można złożyć wyłącznie w postaci elektronicznej poprzez konto na ZUS PUE.

Rozliczenie w podatku dochodowym- liniowcy

Zwrot lub dopłata składki wynikające z rozliczenia rocznego, powoduje konsekwencje na gruncie podatku dochodowego.

Podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym, mogli składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacone w trakcie roku podatkowego, odliczyć od dochodu albo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu do limitu 8 700,00 zł w 2022 roku.

Podatnicy opłacający podatek liniowy w przypadku dopłaty składki zdrowotnej za 2022 rok, mają możliwość rozliczyć dopłaconą kwotę podatkowo, czyli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, odliczyć od dochodu albo pomniejszyć przychody – oczywiście tylko do kwoty ustalonego limitu, z tym że rozliczenia takiego mogą dokonać w 2023 roku (w roku podatkowym, w którym dopłata składki zostanie dokonana).

Sytuacja, w której podatnik opłacający podatek liniowy otrzyma zwrot z ZUS nadpłaty składek w 2023 roku, a wcześniej zaliczał składki zdrowotne do kosztów podatkowych 2022 roku, oznacza obowiązek korekty kosztów podatkowych (zgodnie z art. 22 ust. 7c-7f ustawy o PDOF). Korekty będzie mógł dokonać na bieżąco, jeżeli nie jest ona spowodowana błędem rachunkowym czy inną oczywistą pomyłką.

Natomiast w przypadku, kiedy podatnik składkę zdrowotną odliczył od dochodu za 2022 rok to zwrot z ZUS nadpłaty tej składki w 2023 roku powoduje obowiązek doliczenia zwrotu odliczonej kwoty w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym podatnik otrzymał ten zwrot (zgodnie z art. 45 ust. 3a ustawy o PDOF).

Autor: Izabela Chudzik – księgowa w MDDP Outsourcing