Stawka VAT w Polsce, czy 2023 rok przyniesie nam niższe stawki VAT?

VAT (ang. value added tax) czyli podatek od towarów i usług, należy do grupy podatków pośrednich, a jego wysokość realnie wpływa na wysokość cen w sklepach. W 2010r. stawki VAT zostały podniesiono z 22% i 7% na aktualnie obowiązujące stawki – 23%, 8%, 5%. Podstawowe stawki mogły zostać przywrócone już kilkukrotnie, jednak finalnie powrót do nich został przewidziany po roku, w którym zostałyby określone wskaźniki makroekonomiczne oraz zastosowana będzie reguła wydatkowa.

POLSKI VAT NA TLE UE

Na tle UE Polska ma jedną z wyższych stawek podatkowych, ponieważ wyprzedza nas jedynie 6 krajów, takich jak: Węgry 27%, Dania 25%, Chorwacja 25%, Szwecja 25%, Finlandia 24%, Grecja 24%. Na drugim biegunie mamy Luksemburg 16%, Malta 18% i Niemcy 19%.

PROPOZYCJE ZMIAN W VAT

Lata 2020-2022 przyniosły wiele niespodziewanych zmian w gospodarce. Pandemia i spowodowane nią zaburzenia w łańcuchu dostaw, rosnące ceny surowców, szalejąca w kraju inflacja oraz trwająca wojna na Ukrainie spowodowały, że część polityków zaczęła rozważać obniżenie stawek VAT, argumentując to chęcią odbudowy gospodarki po epidemii COVID-19. Jedną z propozycji programu Polska 2050 jest obniżenie VAT do poziomu 20% i 7%. Koalicja Polska zakłada obniżenie do 0% stawki VAT dla niektórych produktów spożywczych, takich jak mięso, produkty mleczarskie, warzywa, owoce oraz produkty tradycyjne. Z kolei posłowie Lewicy chcieliby stopniowo obniżać VAT do najniższego z możliwych w UE poziomu VAT tj. 15% dla podstawowej stawki VAT w 2027 roku. Zgodnie jednak z deklaracją rządu w 2023 roku utrzymane będą podstawowe stawki VAT-u – 23% i 8%.

Jednym ze sposobów walki z inflacją w 2022 r. była tzw. Tarcza antyinflacyjna, w ramach której nastąpiło czasowe (styczeń – grudzień 2022) obniżenie stawek VAT na wybrane grupy towarów. Niestety od 01.01.2023 stawki te wracają do poziomu sprzed tarczy antyinflacyjnej, utrzymana zostaje jedynie obniżona stawka Vat na towary spożywcze.

Nowe/stare stawki VAT od 01.01.2023 to:

• Gaz ziemny zmiana z 0% na 23%
• Nawozy zmiana z 0 % na 8%
• Paliwo silnikowe zmiana z 8% na 23%
• Energia elektryczna z 5% na 23%
• Ciepło systemowe zmiana z 5% na 23%

Z początkiem 2023 r. nie zmieniła się stawka VAT na podstawową żywność. Co prawda tarcza antyinflacyjna przestała obowiązywać z końcem 2022 r., ale rozporządzenie ministra finansów
z 2 grudnia 2022 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług w roku 2023 przedłuża do 30.06.2023 r. obowiązywanie zerowej stawki dla środków spożywczych wymienionych w poz. 1-18 załącznika nr 10 do ustawy o VAT, czyli podstawowej żywności.

Stawka 0% VAT obowiązuje jednak nadal dla towarów i usług przekazywanych na cele związane z pomocą ofiarom wojny w Ukrainie, ale tylko w przypadku przekazania tej pomocy nieodpłatnie Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych, podmiotom leczniczych bądź samorządom. Podatnik zobowiązany jest zawrzeć pisemną umowę z którymś z w/w podmiotów, z której będzie wynikało, że darowane towary lub usługi będą związane z pomocą poszkodowanym w wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę. Zerowa stawka przy tego typu świadczeniach, zgodnie z rozporządzenia ministra finansów z 2 grudnia 2022 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług w roku 2023, obowiązuje do 30 czerwca 2023 r.