System e-TOLL- działanie, koszty, ujęcia opłat

System e-TOLL jest to narzędzie poboru opłaty elektronicznej za przejazd po płatnych odcinkach autostrad, dróg ekspresowych i krajowych w Polsce. Zastąpił on dotychczasowy system viaTOLL. Wpływy z poboru opłaty elektronicznej zasilają Krajowy Fundusz Drogowy. Z Funduszu zaś finansowana jest budowa i utrzymanie dróg krajowych. Wysokość opłaty elektronicznej uzależniona jest od kategorii pojazdu, rodzaju drogi i klasy emisji spalin.

Opłaty dotyczą pojazdów ciężkich o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony oraz autobusów niezależnie od dopuszczalnej masy całkowitej, który porusza się po sieci dróg płatnych. Wśród pojazdów tych mogą się znaleźć samochody osobowe poruszające się wraz z przyczepą, jeśli łączna dopuszczalna masa całkowita takiego zestawu przekracza 3,5 tony.

System e-TOLL- jak działa?

System monitoruje poruszający się pojazd przy zastosowaniu pozycjonowania satelitarnego z wykorzystaniem wirtualnych bramownic. Aby korzystać z systemu e-TOLL zobowiązani jesteśmy do:

1. Zarejestrowania pojazdu w systemie e-TOLL.
2. Przekazywania danych lokalizacyjnych do systemu za pomocą:
3. darmowej aplikacji na urządzeniu mobilnym,
4. lokalizatorów zamontowanych w pojeździe,
5. urządzeń pokładowych.

W związku z powyższym podatnicy, którzy chcą prawidłowo korzystać z płatnych odcinków dróg publicznych, zobligowani są do poniesienia pewnych wydatków, tj.:

• nabycie zewnętrznego systemu lokalizacyjnego lub urządzenia pokładowego,
• za korzystanie na podstawie umowy leasingu, najmu lub innej umowy o podobnym charakterze z zewnętrznego systemu lokalizacyjnego lub urządzenia pokładowego,
• za obsługę zewnętrznego systemu lokalizacyjnego lub urządzenia pokładowego.

Koszty związane z objęciem firmowych pojazdów systemem e-TOLL

W przypadku gdy wydatki poniesione na przystąpienie do systemu e-TOLL dotyczą samochodów firmowych będących środkami trwałymi, czy też wziętych do użytkowania na podstawie umowy leasingu/najmu, możemy je uznać za koszty uzyskania przychodów. Samochody muszą być jednak związane z prowadzoną działalnością i służyć osiąganiu przychodów.

Zgodnie z art. 22 ust. 5d, albo 6b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wszystkie opłaty za korzystanie z systemu e-TOLL podlegają zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów w dacie poniesienia tych kosztów. Podstawą będzie otrzymanie faktury lub ujęcia kosztu na podstawie innego dowodu.

Dodatkowo bez względu na to, czy zewnętrzny system lokalizacyjny lub urządzenie pokładowe stanowią dodatkowe wyposażenie samochodów kwalifikowanych do kategorii tzw. pojazdów ciężkich lub lekkich, wydatki związane z ich nabyciem mogą być w całości ujmowane jako koszt uzyskania przychodów.

Zwrot środków z wygaszonego systemu viaTOLL

Dnia 30.09.2022 r. upłynął termin na składanie wniosków o zwrot kaucji za urządzenia viaBOX (OBU) oraz środków z umów zawartych w systemie viaTOLL. Brak wniosku spowodował, że wszystkie kaucje za urządzanie oraz środki, które pozostały na kontach w systemie viaTOLL zostaną przekazane do Krajowego Funduszu Drogowego.

System e-TOLL- ujęcie opłaty elektronicznej w księgach rachunkowych

Właściwym dokumentem do ujęcia kosztów poniesionych za pośrednictwem systemu e-TOLL z tytułu korzystania z płatnych dróg jest nota obciążeniowa. W przypadku ewidencji księgowej prowadzonej w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów księgujemy ją w kolumnie 13. KPiR – pozostałe wydatki w dacie poniesienia kosztu, czyli w dacie wystawienia noty księgowej.

Zgodnie z zasadą memoriałową wszystkie przychody i obciążające je koszty związane z tymi przychodami ujmujemy w księgach rachunkowych dotyczących danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Sposób ewidencji księgowej przedstawia się następująco:

Ewidencja księgowa opłaty elektronicznej dokonanej w systemie e-TOLL

1. Nota obciążeniowa wygenerowana z systemu e-TOLL:
2. Wn konto 40-3 „Podatki i opłaty”,
3. Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Opłaty e-TOLL)

oraz równolegle:

• Wn konto zespołu 5,
• Ma konto 49 „Rozliczenie kosztów”.

• WB – wniesienie opłaty za dokonane w danym miesiącu przejazdy:
• Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Opłaty e-TOLL),
• Ma konto 13-0 „Rachunek bieżący”.

Autor: Kamil Narojczyk, Księgowy w MDDP Outsourcing.

Źródła:

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 19 (571) z dnia 1.10.2022 r.

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.Przegląd Podatku Dochodowego nr 22 (550) z dnia 20.11.2021 r.