Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych
Przedsiębiorcy zobowiązani do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych powinni do 31 maja br. przekazać na wyodrębniony rachunek bankowy pierwszą ratę w wysokości 75% odpisu rocznego. Termin ten nie dotyczy funduszy utworzonych dobrowolnie.
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) jest szczególnym funduszem tworzonym przez ściśle określonych pracodawców. Fundusz stworzono w celu udzielenia wsparcia socjalnego określonym pracownikom. W związku z tym pracodawca gromadzi środki finansowe na oddzielnie przeznaczonym do tego rachunku bankowym.
Zakładowych Fundusz Świadczeń Socjalnych mają obowiązek tworzyć następujące podmioty:
- pracodawcy jednostek budżetowych i samorządowych bez względu na ilość zatrudnionych pracowników,
- pracodawcy zatrudniający co najmniej 50 pracowników,
- pracodawcy zatrudniający od 20 do mniej niż 50 pracowników, ale tylko w przypadku, gdy zakładowa organizacja związkowa wystąpi z wnioskiem, aby utworzyć dany fundusz.
Co ważne, liczba zatrudnionych pracowników na pełny etat jest liczona według stanu na 1 stycznia danego roku. W przypadku pozostałych przedsiębiorców, tworzenie Funduszu Świadczeń Socjalnych jest dobrowolne.
Działanie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych reguluje ustawa z dn. 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych tworzony jest z corocznego odpisu podstawowego, który jest naliczany na podstawie średniej liczby zatrudnionych. Wysokość takiego odpisu na jednego zatrudnionego pracownika wynosi 37,5% średniego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w określonym roku albo w jego drugim półroczu.
Jednakże od wspomnianej zasady występują wyjątki, które dotyczą:
- pracowników młodocianych – wysokość odpisu w pierwszym roku nauki wynosi 5%, w drugim 6%,w trzecim 7% przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej,
- pracowników, którzy wykonują pracę o szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach – wysokość odpisu jest równa 50% przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej,
- pracowników z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności – wysokość odpisu może ulec zwiększeniu o 6,25% przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej,
- pracodawców, którzy sprawują opiekę socjalną nad rencistami i emerytami – odpis może ulec również zwiększeniu o 6,25% przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Ponadto pracodawcy, którzy utworzyli zakładowy żłobek, czy też klub dziecięcy mogą także zwiększyć odpis na każdego pracownika o 7,5% wspomnianego wynagrodzenia.
Wartość odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych w 2023 r. ustalana jest na podstawie średniego wynagrodzenia z drugiego półrocza 2019 r. – kwota bazowa wynosi 4 434, 58 zł. W związku z tym odpis na jednego zatrudnionego w normalnych warunkach pracy na 2023 rok wynosi 1 662,97 zł.
Do osób, które mają prawo do skorzystania z Funduszu należą: pracownicy oraz ich rodziny, emeryci i renciści (byli pracownicy) oraz również ich rodziny, a także inne osoby odpowiednio wskazane przez pracodawcę. Należy zwrócić uwagę, że pracodawca ma obowiązek przekazać środki z odpisów na rachunek bankowy Funduszu do 30 września danego roku, natomiast do 31 maja powinna zostać przekazana kwota wynosząca co najmniej 75% wartości odpisów.
Dla jakiej działalności są przeznaczone środki z ZFŚS?
Środki znajdujące się na Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych przeznaczone są odpowiednio dla określonej działalności, a należy do niej między innymi:
- różnego rodzaju wypoczynek,
- działalność sportowo-rekreacyjna,
- działalność kulturalno-oświatowa,
- opieka nad dziećmi w klubach dziecięcych, żłobkach oraz w innej formie,
- wsparcie materialno-rzeczowe albo finansowe,
- zwrotna lub bezzwrotna pomoc przeznaczona na cele mieszkaniowe.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami wysokość świadczenia z funduszu uzależniona jest od sytuacji rodzinnej, życiowej czy też majątkowej osoby uprawnionej do świadczeń z funduszu.
Autor: Sylwia Piasecka – młodsza księgowa w MDDP Outsourcing
