Danina solidarnościowa jest często traktowana jako trzeci próg podatkowy. W 2022 r. budżet państwa zyskał nawet 2,8 miliarda złotych na wpływach z tzw. daniny solidarnościowej. To o 200 milionów złotych więcej niż w 2021 roku i nawet 1 miliard zł więcej niż wpływy wyniosły w 2020 roku.
Zasady dotyczące daniny solidarnościowej reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PDOF) w rozdziale 6. a, art. 3. 0h-3. 0i. Podatnicy, których dochody rocznie przekraczają
1 milion złotych, zobowiązani są do zapłaty dodatkowego podatku dochodowego, objętego tzw. trzecim progiem skali podatkowej.
Tabela skali podatkowej
Skala podatkowa | Podstawa obliczenia podatku w złotych | Podatek wynosi w złotych |
I próg podatkowy | do 120 000 złotych | 12% minus kwota zmniejszająca podatek 3600 złotych |
II próg podatkowy | powyżej 120 000 złotych | 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 złotych |
III próg podatkowy | powyżej 1 000 000 złotych | 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 złotych + dla nadwyżki ponad 1 000 000 złotych podatek 4% (danina solidarnościowa). W przypadku podatku liniowego- 19% + 4% od nadwyżki ponad 1 000 0000 złotych |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie biznes.gov.pl oraz objaśnień podatkowych dotyczących stosowania przepisów o daninie solidarnościowej
Osoby fizyczne z najwyższymi dochodami, a więc objęte trzecim progiem podatkowym, zobowiązane są do zapłaty w Polsce tzw. daniny solidarnościowej, czyli podatku majątkowego, służącego do finansowania Funduszu Solidarnościowego. Celem Funduszu jest udzielanie wsparcia zawodowego, społecznego, zdrowotnego i finansowego osobom niepełnosprawnym, jak również udzielanie wsparcia finansowego emerytom i rencistom.
Obowiązek zapłaty podatku dotyczy nie tylko obywateli Polski, ale również obcokrajowców, którzy osiągnęli w Polsce przychody z określonych w ustawie źródeł. Daniny solidarnościowej nie zapłacą natomiast osoby opodatkowane kartą podatkową lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Szczegółowe informacje dotyczące istoty i podstawy prawnej oraz przedmiotu i podmiotu daniny solidarnościowej zawarte zostały w Objaśnieniach podatkowych z dnia 28 sierpnia 2019 roku dotyczących stosowania przepisów o daninie solidarnościowej zawartych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z objaśnieniami, na dochód podlegający opodatkowaniu daniną solidarnościową składają się:
W sumie dochodów bierze się pod uwagę dochody wykazywane w rocznej deklaracji PIT40A oraz
w zeznaniach PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38 oraz PIT-CFC.
Przy wyliczeniu podstawy daniny solidarnościowej wyłączane są w szczególności:
Warto zauważyć, że przy wyliczaniu dochodu do płatności podatku solidarnościowego możliwe jest między innymi odliczenie składki na ZUS (emerytalnej, rentowej, chorobowej i wypadkowej), zagranicznych składek na ubezpieczenie społeczne, dywidendy otrzymanej od zagranicznej jednostki kontrolowanej, a także dochodu dotyczącego odpłatnego zbycia udziałów w zagranicznej jednostce kontrolowanej (art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30f ust.5 ustawy o PDOF).
Podatnicy objęci obowiązkiem zapłaty daniny solidarnościowej zobowiązani są do złożenia deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej do zapłaty w roku kalendarzowym (DSF-1).
Podatek rozliczany jest w terminie do 30 kwietnia roku kalendarzowego- zarówno wpłata podatku, jak i złożenie deklaracji powinny nastąpić w tym terminie do właściwego urzędu skarbowego.
Deklaracja DSF-1 dostępna jest w formie elektronicznej na stronie podmiotowej Ministerstwa Finansów. Dokument można złożyć zarówno papierowo, jak i w wersji elektronicznej, a sposób przesyłania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz rodzaje podpisu elektronicznego, którymi powinna być opatrzona, regulują przepisy Ordynacji podatkowej.
Wskazana ordynacja objaśnia, iż deklaracja może zostać podpisana także przez pełnomocnika. Oznacza to, iż w imieniu podatnika obowiązku złożenia dokumentu do urzędu skarbowego może dopilnować między innymi biuro rachunkowe posiadające pełnomocnictwo UPL-1 (do podpisywania deklaracji w formie elektronicznej) lub UPL-1P (podpisywania deklaracji w formie papierowej).
W sytuacji, gdy złożona deklaracja DSF-1 zawiera błędy, podatnik ma prawo do jej skorygowania poprzez złożenie deklaracji korygującej.
W przypadku niewpłacenia w obowiązującym terminie kwoty daniny solidarnościowej wykazanej w deklaracji bądź wpłacenia jej w niepełnej wysokości podatnikowi grozi kara zgodnie z przepisami o postępowaniu egzekucyjnym, przeważnie w postaci odsetek ustawowych za opóźnienie wpłaty.
[1] Metodę wyłączenia z progresją zakładają m.in. umowy zawarte z: Albanią, Chinami, Chorwacją, Cyprem, Czechami, Estonią, Francją, Grecją, Hiszpanią, Indonezją, Kuwejtem, Łotwą, Niemcami, Republiką Południowej Afryki, Rumunią, Szwecją, Tunezją, Turcją, Ukrainą oraz Włochami. Metoda ta dotyczy wyłączenia z podstawy opodatkowania dochodu osiągniętego za granicą, zwolnionego z opodatkowania na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
Autor: Aneta Staniec-Kądziela, Team Leader w warszawskim oddziale outsourcingu księgowości MDDP Outsourcing
Źródła: