Prywatne wyjście w czasie pracy
Jak otrzymać pozwolenie na prywatne wyjście w czasie pracy? Czy wymagane jest odpracowanie wyjścia prywatnego? Czy pracodawca może odmówić wyjścia w czasie pracy oraz w jaki sposób złożyć wniosek o pozwolenie na nie. Wszystkiego dowiesz się w artykule.
W dzisiejszym dynamicznie zmieniającym się środowisku zawodowym kwestia prywatnego wyjścia z pracy staje się coraz bardziej istotna zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. W erze wszechobecnych technologii i rosnącej świadomości praw pracowniczych, linie między życiem zawodowym a prywatnym stają się coraz bardziej zamazane.
Pracownik może udać się do pracodawcy o udzielenie mu czasu wolnego, czyli zwolnić go z pracy, aby mógł załatwić sprawy osobiste. Taką opcję daje pracobiorcy art.151 §2(1) Kodeksu pracy.
W artykule art. 151 § 2(1) czytamy: „Nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych. Odpracowanie zwolnienia od pracy nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art. 132 i 133″.
Jest to jedyny przepis w Kodeksie Pracy, który reguluje w sposób prawny wyjścia prywatne w godzinach pracy.
Odmowa udzielania zgody na prywatne wyjście w czasie pracy
Pracodawca ma prawo odrzucić nasz wniosek o wyjście prywatne w godzinach pracy. Wniosek pracownika nie jest dla pracodawcy wiążący i nie ma tu żadnych wyjątków. Pracodawca może nie zgodzić się na niego ze względu na zbyt długi czas nieobecności pracobiorcy albo choćby problem z odrobieniem takiego wyjścia. Powodów odmowy może być wiele i pracownik nie musi ich poznać, gdyż pracodawca nie ma obowiązku wyjaśniać przyczyny odmowy przyznania czasu wolnego w celu załatwienia spraw osobistych.
Zapisy określające zasady prywatnych wyjść w zakładzie pracy
Pracodawca może wprowadzić w przepisach wewnątrzzakładowych zasady dotyczące wnioskowania, odrabiania prywatnych wyjść oraz udzielania zgody. Zapisy mogą dotyczyć też ograniczeń co do udzielania zgody oraz czasu odpracowania prywatnego wyjścia.
W przepisach wewnątrzzakładowych można zawrzeć, np.
- osoby wyznaczone do udzielania zgody,
- reguły wnioskowania o prywatne wyjście,
- druk wniosku,
- ograniczenia odrobienia do okresu rozliczeniowego bądź miesiąca, w którym nastąpiło wyjście,
- obowiązek wyznaczenia osoby, która będzie zastępowała pracownika w czasie nieobecności.
Wyjście prywatne a czas pracy pracowników
Czas wolny od pracy, z którego pracownik korzysta, aby pozałatwiać sprawy osobiste, nie jest wliczany do czasu pracy pracownika, ponieważ pracobiorca nie pozostaje w tym czasie w dyspozycji pracodawcy. Długość tego zwolnienia zmniejsza obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy.
Odpracowanie wyjścia prywatnego przez pracownika
Odpracowanie zwolnienia od pracy jest nieobowiązkowe i zależy od decyzji pracownika, który może nie chcieć odpracować wyjścia prywatnego, decydując się w zamian na zmniejszenie wynagrodzenia z tytułu skorzystania z prawa do zwolnienia od pracy.
Jeżeli pracownik decyduje się na odrobienie absencji, to należy pamiętać o dwóch regułach wynikających w tym zakresie z przepisów Kodeksu pracy:
- odpracowanie nieobecności nie będzie traktowane jako nadgodziny, a zatem nie uprawnia do dodatkowej rekompensaty z tego tytułu;
- odpracowanie nie może spowodować naruszenia prawa do 11-godzinnego odpoczynku dobowego oraz
35-godzinnego odpoczynku tygodniowego.
Pracobiorca ma możliwość uzgodnienia z pracodawcą, że odpracuje absencje w pracy w późniejszym terminie. Na ogół odpracowanie następuje do końca okresu rozliczeniowego. Jednakże jeśli z jakiejś przyczyny jest to niemożliwe, pracodawca może wymagać podjęcia się odrobienia tych godzin w kolejnym okresie rozliczeniowym.
Pracodawca nie ponosi żadnych dodatkowych kosztów w przypadku odrobienia przez pracownika wyjścia prywatnego, chyba że odpracowanie czasu pracy odbędzie się w godzinach nocnych — w takiej sytuacji pracobiorcy należy się dodatek do wynagrodzenia.
Odpracowanie wyjścia prywatnego nie powinno być realizowane w dni wolne od pracy z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy (najczęściej soboty) ani w niedziele oraz święta wolne od pracy, ponieważ wtedy powstałby obowiązek oddania kolejnego dnia wolnego od pracy.
Za zgodą pracodawcy, pracownik może odpracować czas prywatnego wyjścia przed udzieleniem czasu wolnego. Odpracowanie całego albo części wnioskowanego czasu opuszczenia miejsca pracy z powodów osobistych może nastąpić przed rozpoczęciem przez pracobiorcę pracy zgodnie z rozkładem.
Jaka forma wniosku jest wiążąca?
Jedynym formalnym wymogiem przyznania zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych jest pisemny wniosek pracownika. Przepisy nie ustalają ani treści wniosku ani terminu jego składania, dając swobodę obu stronom stosunku pracy. Sprawy dotyczące udzielania takich zwolnień mogą zostać uregulowane np. w regulaminie pracy. Formalnie wniosek nie musi posiadać uzasadnienia, jednak zamieszczenie takiego wyjaśnienia w piśmie byłoby właściwe, ponieważ może ono zaważyć na decyzji akceptującego wniosek. Prośba o wyjście w czasie pracy koniecznie powinna zostać zaakceptowana przez przełożonego. Jest to ważne, na wypadek gdyby w trakcie przepustki pracobiorca uległ wypadkowi. Zgodnie z dyspozycją § 6 rozporządzenia z dnia 10 grudnia 2018 r. na temat dokumentacji pracowniczej, pracodawca zobowiązany jest przetrzymywać wniosek pracownika, który dotyczy przyznania zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych.
Pokrywanie prywatnych wyjść urlopem wypoczynkowym
Urlop wypoczynkowy winien być spożytkowany w formie czasu wolnego od pracy. Co oznacza, że podczas niego nie powinna być świadczona praca. Niestosowna jest sytuacja, gdy pracodawca na początku udziela urlopu wypoczynkowego pracobiorcy, a potem pozwala na prace podczas trwania tego urlopu. Prywatne wyjścia nie powinny być pokrywane z urlopem wypoczynkowym. (art. 154[2] k.p.). Zgodnie z art.154(2) k.p. zasadą jest przyznawanie urlopu na pełne dni pracy. Niegodne z przepisami byłoby dawanie pracownikom urlopu na część dnia pracy – parę godzin oraz pokrywanie w ten sposób nieobecności pracobiorcy.
Podsumowując, prywatne wyjścia z pracy stanowią istotny element równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Chociaż mogą być postrzegane jako wyzwanie dla pracodawców, ważne jest, aby pamiętać, że pracownicy, którzy czują się zrozumiani i szanowani w swoich potrzebach, często są bardziej zaangażowani i produktywni. Wspieranie kultury pracy, która umożliwia elastyczność i uwzględnia indywidualne potrzeby, może prowadzić do zwiększenia lojalności pracowników i lepszego morale w zespole. Wszystko musi odbywać się zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy.
Autor: Martyna Środa – Młodsza Księgowa w katowickim biurze rachunkowym MDDP Outsourcing
Źródła:
