Rozłożenie na raty zaległości podatkowych - praktyczne wskazówki

Nieopłacenie w terminie podatku może skutkować działaniami egzekucyjnymi ze strony organu podatkowego. Jednak przedsiębiorcy borykający się z problemami finansowymi, niebędący w stanie jednorazowo opłacić całego podatku, zaległości podatkowych czy odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek, mogą skorzystać ze specjalnej ulgi składając wniosek o rozłożenie na raty zaległości podatkowej.

Na czym polega rozłożenie zaległości podatkowych na raty?

Rozłożenie na raty zaległości podatkowych polega na podziale kwoty podatku bądź innych zobowiązań podatkowych co najmniej na dwie części, a także ustalenie dla nich innych terminów uiszczenia płatności. Rozłożenie płatności na raty następuje wyłącznie na wniosek podatnika.

Zgodnie z art. 67a Ordynacji Podatkowej na odpowiednio uzasadniony wniosek podatnika o rozłożenie na raty zaległości podatkowej organ podatkowy może:

• odroczyć termin zapłaty podatku bądź rozłożyć płatność na raty,
• w całości lub w części umorzyć zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę bądź opłatę prolongacyjną,
• odroczyć bądź rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji w art. 53a.

Jednakże samo złożenie wniosku o rozłożenie na raty zaległości podatkowej nie zapewnia podatnikowi odroczenia terminu zapłaty, czy podzielenia płatności na co najmniej dwie części. Decyzja o rozłożeniu należności podatkowych na raty jest uznaniowa – o przyznaniu praw do zapłaty należności w częściach lub w innym terminie decyduje urząd, rozpatrując każdą sprawę indywidualnie. Dlatego też nie ma gwarancji, że pomimo odpowiedniego uzasadnienia oraz spełnienia wszystkich wymogów zaległości podatkowe zostaną rozłożone na raty.

Ważny interes podatnika i ważny interes publiczny

W dużej mierze o pozytywnej decyzji urzędu decyduje ważny interes podatnika lub ważny interes publiczny:

• ważny interes podatnika – to sytuacja, gdy z powodu losowych, nadzwyczajnych przypadków (np. utraty majątku, czy źródła dochodu) podatnik nie jest w stanie uregulować zaległości podatkowych,
• ważny interes publiczny –  to sytuacja, gdy zapłata zaległości podatkowych wymaga od podatnika skorzystania z państwowych środków pomocy, w celu zarówno uiszczenia należności, jak i zaspokojenia swoich potrzeb materialnych.

Powołując się we wnioskach na jedno z powyższych pojęć, podatnik powinien wyczerpująco i odpowiednio wyjaśnić swoją sytuację materialną, dołączając jako załączniki dokumenty potwierdzające.

Jakie należności podatkowe mogą być rozłożone na raty?

Podatnik może wnioskować do Organu podatkowego o rozłożenie na raty:

• zapłaty podatkowej,
• odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek,
• zapłaty zaległości podatkowych wraz z odsetkami na zwłokę w uiszczeniu opłaty.

Na ile części może być rozłożona zaległość podatkowa?

Jednym z ważnych elementów wniosku o rozłożenie na raty zaległości podatkowej jest zaproponowanie przez podatnika konkretnej liczby rat. Na tej podstawie organ wyznacza liczbę rat – przychylając się do propozycji wnioskodawcy bądź zmieniając wskazaną we wniosku liczbę rat.

Jaką formę może mieć rozłożenie płatności na raty?

Przedsiębiorcy prowadzący działalności gospodarcze mogą liczyć na ulgę w postaci rozłożenia należności na raty w formie:

• ulgi niestanowiącej pomocy publicznej – w przypadku, gdy udzielona przez państwo pomoc nie zakłóca i nie grozi zakłóceniem konkurencji, a także nie wpływa na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi UE. Z ulgi niestanowiącej pomocy publicznej skorzystać mogą wyłącznie przedsiębiorcy działający na rynku lokalnym.
• ulgi stanowiącej pomoc publiczną, wpływającej na zakłócenie wymiany handlowej (np. ulgi dla eksporterów), ale udzielonej:
  • na szkolenia,
  • na zatrudnienie,
  • na restrukturyzację,
  • na ochronę środowiska,
  • na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw,
  • w celu promowania i wspierania kultury, dziedzictwa narodowego, nauki i oświaty,
  • jako pomoc regionalną oraz inną pomoc publiczną dopuszczalną w ramach przepisów unijnych,
  • w celu naprawienia szkód po klęskach żywiołowych lub innych poważnych zdarzeniach,
  • jako rekompensata za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym,
  • w celu zapobieżenia lub likwidacji poważnych zakłóceń w gospodarce o charakterze ponadsektorowym,
  • w celu wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego, podejmowanego w interesie europejskim,
• pomocy de minimis – w przypadku, gdy ulga nie stanowi pomocy publicznej, gdyż jej wysokość mieści się w limicie, który dla jednego przedsiębiorcy wynosi 200 000 euro w ciągu 3 lat podatkowych, natomiast dla przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w zakresie drogowego transportu towarów w kwocie nie większej niż 100 000 euro w ciągu trzech lat podatkowych.

Kto może złożyć wniosek o rozłożenie należności podatkowych na raty?

Wniosek o rozłożenie należności podatkowych na raty może złożyć podatnik, który z ww. powodów nie jest w stanie terminowo uiścić opłaty podatkowej. Wśród wnioskodawców są:

• podatnicy,
• płatnicy (np. pracodawcy),
• spadkobiercy podatnika lub płatnika,
• inkasenci (np. osoby wyznaczone przez radę gminy do poboru podatku i wpłacenia go we właściwym terminie w gminie)
• osoby trzecie.

Wniosek o rozłożenie na raty zaległości podatkowych, kiedy i gdzie złożyć?

Wniosek o ulgę w formie rozłożenia zaległości podatkowych na raty należy złożyć przed terminem upływu płatności we właściwym urzędzie skarbowym (lub urzędzie skarbowym dla większych podmiotów).

Niezłożenie w terminie wniosku o rozłożenie zaległości podatkowych na raty skutkuje powstaniem tzw. zaległości podatkowych, wskutek czego oprócz zaległości podatnik zobowiązany będzie również do zapłacenia odsetek za zwłokę. Zaległości podatkowe nie pozbawiają podatnika możliwości złożenia wniosku.

Najlepszym momentem na złożenie wniosku będzie jednak moment, w którym podatnik stwierdzi, iż nie jest w stanie zapłacić w terminie zobowiązania podatkowego w całości. Szybkie złożenie wniosku pozwala na uniknięcie zaległości podatkowych.

Opłata prolongacyjna

Pozytywna decyzja organu podatkowego wiąże się z uiszczeniem przez podatnika tzw. opłaty prolongacyjnej. Wysokość opłaty za rozłożenie zaległości podatkowych na raty ustalana jest od kwoty podatku bądź zaległości podatkowej. W przypadku, gdy podatnik nie zapłaci wymaganej opłaty prolongacyjnej, decyzja o przyznaniu ulgi staje się nieważna (w części lub całości).

Opłata prolongacyjna obliczana jest w przypadku wydania pozytywnej decyzji o rozłożeniu na raty:

• podatku – od następnego dnia po terminie zapłaty podatku do dnia płatności każdej następnej raty,
• zaległości podatkowej – od następnego dnia od daty złożonego wniosku w sprawie spłaty w ratach do dnia każdej następnej raty.

Wysokość opłaty prolongacyjnej oraz wysokość odsetek za zwłokę podatnik może obliczyć za pomocą kalkulatora od zaległości podatkowych udostępnionego przez Ministerstwo Finansów.

Ważne!

Uiszczenie opłaty prolongacyjnej nie jest obowiązkowe w przypadku, gdy przyczyną składania wniosku rozłożenie na raty płatności były klęska żywiołowa lub wypadek losowy.

Ważne!

W okresie epidemii COVID-19 opłata prolongacyjna za rozłożenie należności podatkowych na raty nie jest naliczana.

Decyzja organu podatkowego

Złożony przez podatnika wniosek będzie rozpatrywany przez organ podatkowy przez miesiąc. W przypadku trudniejszych spraw okres te może wydłużyć się do dwóch miesięcy. Okres decyzyjny może ulec wydłużeniu, jeśli  organ podatkowy będzie musiał wykonać dodatkowe czynności wyjaśniające. Na czas trwania postępowania wpływają również okresy zawieszenia postępowania lub opóźnienia (z przyczyny podatnika lub niezależne od urzędu).

W przypadku wydania przez urząd skarbowy negatywnej decyzji, w ciągu 14 dni od daty otrzymania decyzji podatnik może złożyć odwołanie skierowane do izby administracji skarbowej, za pośrednictwem naczelnika urzędu skarbowego. Należy złożyć je w urzędzie, który wydał decyzję.

Jeśli dalsza decyzja Dyrektora Izby Administracji Skarbowej nie będzie dla podatnika korzystna, może zaskarżyć decyzję do sądu administracyjnego.

Rozłożenie zaległości podatkowych na raty możliwe jest wyłącznie na odpowiednio uzasadniony i udokumentowany wniosek podatnika złożony we właściwym mu organie podatkowym – urzędzie skarbowym. Złożenie wniosku we właściwym momencie pozwala podatnikowi uniknąć zaległości podatkowych, które wiążą się z dodatkowymi opłatami. Warto skorzystać z tej ulgi w przypadku problemów z opłaceniem w terminie i w całości podatku, dzięki czemu możliwe jest uniknięcie dodatkowych opłat w postaci odsetek.

Alicja Kaliszewska
Junior Manager działu podatkowego MDDP Outsourcing