Sprzedaż voucherów a moment ujęcia przychodu w księdze

Rozwój usług sprzedawanych na odległość jest coraz bardziej dostrzegalny. Wraz z nim zarówno osoby fizyczne jak przedsiębiorcy coraz częściej korzystają z możliwości zakupów internetowych. Bogata oferta sprawia, że wybór nie należy do łatwych, dlatego coraz częściej decydujemy się na zakup voucherów. W związku z coraz bardziej popularną tego typu formą zakupu podarunku dla czy to klientów firmy, czy jej pracowników- w poniższym artykule skupimy się sprzedaży voucherów w kontekście podatkowym.

Czym jest voucher podarunkowy?

Określenie voucher jest odpowiednikiem sformułowania bon, przez które zgodnie z art. 2 pkt 41 ustawy o VAT rozumie się: „instrument, z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, w przypadku którego towary, które mają zostać dostarczone, lub usługi, które mają zostać wykonane, lub tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie lub określone w powiązanej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu”. 

Ustawodawca wprowadził również określenia emisji bonu oraz transferu bonu. Emisja oznacza pierwsze wprowadzenie bonu do obrotu, natomiast transfer to emisja bonu oraz każde przekazanie – sprzedaż bonu po jego emisji. Dodatkowo wskazany został podział bonów na:

• bon jednego przeznaczenia (single-purpose voucher – SPV) – jest to bon, w przypadku którego miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których bon dotyczy oraz podatek VAT należny z tytułu tych towarów lub usług są znane w chwili ich emisji,
• bon różnego przeznaczenia (multi-purpose vouchers – MPV) – określa bon inny niż bon jednego przeznaczenia, w momencie emisji bonu stawka VAT nie jest znana.

Bon podarunkowy a podatek od towarów i usług

Ze względu na powyższy podział, obowiązek podatkowy VAT powstaje w różnych okresach. Bon jednego przeznaczenia podlega opodatkowaniu już w czasie jego transferu czyli sprzedaży, jeżeli spełnione są następujące warunki:

• znane jest miejsce opodatkowania,
• znana jest kwota podatku należnego za usługę lub towar, którego dotyczy bon.

Przyjętą zasadą jest, że moment przekazania bonu jest traktowany jako świadczenie usług lub dostawa towarów, a samo wykonanie usługi lub wydanie towaru nie podlega odrębnemu opodatkowaniu. W sytuacji gdy przesłanki te nie zostaną spełnione mamy do czynienia z bonem różnego przeznaczenia. W momencie wprowadzenia go do obiegu nie jesteśmy w stanie jednoznacznie stwierdzić na jaki towar lub usługę zostanie wykorzystany. Obowiązek podatkowy w tym przypadku powstanie dopiero w chwili dostarczenia towaru lub zrealizowania usługi, samo wydanie bonu jest neutralne z punktu widzenia podatku VAT. Niewykorzystany w terminie bon uważa się za zrealizowany w dacie upływu terminu jego ważności.

Jak udokumentować sprzedaż bonu podarunkowego?

Sprzedaż voucherów powinna zostać odpowiednio udokumentowana. W sytuacji gdy voucher będzie dotyczył konkretnego towaru bądź usługi, powinniśmy udokumentować taką sprzedaż paragonem lub fakturą. W sytuacji gdy nie znamy przeznaczenia wartości sprzedanego vouchera – wystawianym dokument jest nota księgowa, inaczej zwana notą obciążeniową.

Bon podarunkowy a podatek dochodowy

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt. 1 ustawy o PDOP (i art. 14 ust. 3 pkt 1 ostawy o PDOF) „ Do przychodów nie zalicza się: pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych (…)”. A zatem moment sprzedaży voucherów nie powoduje rozpoznania przychodu, a ich wartość traktowana jest jako wpłata na poczet przyszłych dostaw towarów i usług. Taką operację ujmujemy na koncie „rozliczeń międzyokresowych przychodów”. Niezależnie od tego czy sprzedaż dotyczyła bonu SPV czy MPV, to obowiązek podatkowy powstaje w dacie wykorzystania bonu poprzez faktyczne nabycie towarów lub usług. W sytuacji, gdy bon podarunkowy nie zostanie zrealizowany w terminie to obowiązek podatkowy powstanie na koniec okresu rozliczeniowego – w dacie, w której traci on ważność. Okres rozliczeniowy nie może być dłuższy niż 12 miesięcy.

Podsumowując transfer bonów różnego przeznaczenia rodzi obowiązek podatkowy na gruncie podatku VAT i podatku dochodowego w tym samym okresie rozliczeniowym – w dacie wykorzystania bonu. Natomiast podatkowe rozliczenie bonu jednego przeznaczenia zostanie ujęte w różnych okresach rozliczeniowych. Na gruncie podatku VAT już w momencie sprzedaży, a w podatku dochodowym dopiero w dacie jego realizacji.

Podatnik korzystający z kasy fiskalnej może skorzystać z pewnych uproszczeń przy rozliczaniu bonów SPV. Zgodnie z art. 12 ust. 3g Podatku dochodowego od osób prawnych (i analogicznie art. 14 ust. 1j ustawy o Podatku dochodowym od osób fizycznych), „w przypadku pobrania wpłat na poczet dostawy towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, podlegających zarejestrowaniu przy zastosowaniu kasy rejestrującej zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, za datę powstanie przychodu podatnik może uznać dzień pobrania wpłaty”. Wybierając taki sposób opodatkowania, należy powiadomić o tym Urząd Skarbowy oraz stosować go przez cały rok podatkowy.

Autor: Marta Rawska, Księgowa w warszawskim biurze rachunkowym MDDP Outsourcing.

Więcej o outsourcingu księgowości dla firm.