Cash flow: czym jest rachunek przepływów pieniężnych
Rachunek przepływów pieniężnych – czyli cash flow to zestawienie wszystkich przepływów pieniężnych w przedsiębiorstwie, zawiera jedynie zapisy faktycznych danych, które miały miejsce w rzeczywistości. Jest najbardziej rzetelnym i użytecznym źródłem informacji finansowych.
Czym jest cash flow i do czego służy?
Cash flow jest ważnym elementem, służącym do oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Pozwala na uzyskanie rzetelnej informacji o źródłach finansowania, pokazując ile środków pieniężnych ma dany podmiot.
Realnie jest to dokument, który sumuje przepływ środków pieniężnych wraz z uwzględnieniem źródeł środków pieniężnych i sposobów ich wykorzystania w danym przedsiębiorstwie.
Do głównych funkcji Cash flow zaliczamy ocenę wypłacalności przedsiębiorstwa, a także płynności, co pozwala na ocenę zdolności do regulowania zobowiązań i skuteczności egzekwowania należności.
Dla kogo się sporządza dokument cash flow?
Rachunek przepływów pieniężnych jest elementem sprawozdania finansowego sporządzanym obligatoryjnie przez jednostki podlegające obowiązkowemu badaniu sprawozdania finansowego, tj.:
- banki, zakłady ubezpieczeń, zakłady reasekuracji,
- spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe,
- jednostki działające na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisach o funduszach inwestycyjnych,
- jednostki działające na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
- krajowe instytucje płatnicze i instytucje pieniądza elektronicznego,
- spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji,
- pozostałe jednostki, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdanie finansowe, spełniły co najmniej 2 z poniższych warunków:
- średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
- suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2,5 mln euro,
- przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 mln euro.
Jednostki mikro i jednostki małe mogą nie sporządzać rachunku przepływów pieniężnych, chociaż roczne sprawozdania finansowe niektórych z nich podlegają badaniu. Art. 48b ust. 4 i 5UoR..
Jakie obszary działalności firmy obejmuje cash flow?
Sprawozdanie cash flow obejmuje przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej, inwestycyjnej oraz finansowej. W ramach analizy można ocenić, w której z tych części przepływ jest dodatni, a w której ujemny.
Rachunek przepływów pieniężnych może być sporządzony dwiema metodami – bezpośrednią lub pośrednią. Obie metody różnią się tylko metodologią ustalania przepływów z działalności operacyjnej, gdyż przepływy z działalności inwestycyjnej i finansowej są zawsze sporządzane za pomocą metody bezpośredniej.
Zgodnie z art. 48b ust.1. UoR oraz KSR 1 Pkt 3.9. w jednostkach innych niż banki i zakłady ubezpieczeń, wybór dotyczący metody sporządzania rachunku Cash Flow należy do kierownika jednostki.
Sprawozdanie cash flow obejmuje przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej, inwestycyjnej oraz finansowej. W ramach analizy można ocenić, w której z tych części przepływ jest dodatni, a w której ujemny.
Rachunek przepływów pieniężnych może być sporządzony dwiema metodami – bezpośrednią lub pośrednią. Obie metody różnią się tylko metodologią ustalania przepływów z działalności operacyjnej, gdyż przepływy z działalności inwestycyjnej i finansowej są zawsze sporządzane za pomocą metody bezpośredniej.
Zgodnie z art. 48b ust.1. UoR oraz KSR 1 Pkt 3.9. w jednostkach innych niż banki i zakłady ubezpieczeń, wybór dotyczący metody sporządzania rachunku Cash Flow należy do kierownika jednostki.
Podstawa prawna
Uregulowania prawne będące podstawą funkcjonowania cash flow :
- Art. 48b + art. 45 ust 3 ustawy o rachunkowości (Dz. U z 2021 poz. 217 ze zm.)
- Komunikat Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27.10.2017 r. w sprawie ogłoszenia uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie przyjęcia aktualizacji Krajowego Standardu Rachunkowości nr 1 Rachunek przepływów pieniężnych (Dz. Urz. MRiF z 2017 r. poz. 216)
Czym jest cash flow statement?
W metodzie bezpośredniej przepływy z działalności operacyjnej wyliczane są na podstawie pomniejszenia wpływów z działalności operacyjnej o wydatki operacyjne. Ukazane zostają poszczególne grupy wpływów i wydatków. W ten sposób zaprezentowany jest pełen obraz zdarzeń w przedsiębiorstwie. Grupę wpływów tworzy sprzedaż i inne wpływy z działalności operacyjnej, a grupę wydatków tworzą dostawy i usługi, wynagrodzenia netto, ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym, a także inne wydatki operacyjne.
W metodzie pośredniej należy wyjść od zysku netto i dokonać odpowiednich korekt. Wprowadzenie korekt przyczyni się do otrzymaniu kondycji finansowej przedsiębiorstwa, która ma odzwierciedlać rzeczywisty stan w firmie.
Korekty z działalności operacyjnej obejmują: amortyzację, zyski (lub straty) z tytułu różnic kursowych, odsetki i udziały w zyskach (dywidendy) oraz zyski (straty) z działalności inwestycyjnej. Natomiast do korekt z działalności obrotowej należą: zmiana stanu rezerw, zmiana stanu zapasów, zmiana stanu należności, zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych z wyjątkiem pożyczek i kredytów, zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych oraz inne korekty.
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej i działalności finansowej liczy się tak samo w obu metodach. W tym przypadku od wpływów odejmuje się wydatki.
Najczęściej popełniane błędy przy przygotowaniu sprawozdania z przepływów pieniężnych
W takcie przygotowania sprawozdania z przepływów pieniężnych możemy wpaść w pułapki i tym samym źle zaprezentować dane. Najczęstsze błędy to:
- Kredyt w walucie – gdzie prezentujemy różnice kursowe ?
Jedna operacja lub zdarzenie może obejmować różnie klasyfikowane przepływy pieniężne. Dla ujednolicenia podejścia zaleca się, aby pieniężne koszty i korzyści związane z daną operacją lub zdarzeniem były zaliczane do tego samego rodzaju działalności co właściwe zdarzenie (operacja), z którym się wiążą.
Na przykład spłata kredytu dewizowego obejmuje zarówno spłatę należności głównej jak i odsetek, prowizji bankowej oraz zrealizowanych różnic kursowych. Kwotę główną kredytu łącznie ze zrealizowanymi różnicami kursowymi zalicza się w każdym przypadku do przepływów działalności finansowej. W przytoczonym przykładzie również odsetki i prowizje klasyfikuje się do przepływów działalności finansowej.
- Kredyt na zakup środka trwałego.
Kredyt jest źródłem finansowania, a środek trwały jest zakupem inwestycyjnym.
Działalność inwestycyjna – Jest to działalność, której przedmiotem jest nabywanie lub zbywanie składników aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz związane z tym pieniężne koszty i korzyści, z wyjątkiem dotyczących podatku dochodowego. Art. 48b ust. 3 pkt 2 UoR
- Prezentacja dotacji na zakup środka trwałego.
Dotacja prezentowana jest w działalność finansowej – pozyskiwanie lub utrata źródeł finansowania oraz związane z tym pieniężne koszty i korzyści, z wyjątkiem dotyczących podatku dochodowego. Art. 48b ust. 3 pkt 3 UoR
- Nie wykazuje się w rachunku przepływów pieniężnych tych zmian rozmiarów i relacji kapitału (funduszu) własnego i obcego, które nie powodują w jednostce przepływu pieniężnego.
Przykład: zamiana długu na udział w kapitale (funduszu) własnym.
- Różnice kursowe – które z nich eliminujemy ?
- Różnice kursowe dotyczące należności i zobowiązań handlowych
- Różnice kursowe dotyczące pożyczek
- Różnice kursowe dotyczące podróży służbowych
- Różnice kursowe dotyczące papierów wartościowych
- Różnice kursowe dotyczące środków pieniężnych
- Wykazanie środków pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania
Środki pieniężne, którymi jednostka może dysponować jedynie w ograniczonym stopniu (mimo że są one w jej posiadaniu), są to środki, które nie mogą być dowolnie przez nią wykorzystane. Uzasadnia to wykazanie w rachunku przepływów pieniężnych kwot zablokowanych na rachunkach bankowych (np. w celu zabezpieczenia operacji, blokady zabezpieczające kredyty i pożyczki lub inne kontrakty finansowe), środki Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, akredytywy czy otrzymane z tytułu planowanego przetargu wadia, z uwzględnieniem zasady istotności.
Jak widać powyżej, stworzenie dokumentu cash flow jest procesem wymagającym bardzo dużej staranności i wnikliwej weryfikacji kapitału i zobowiązań firmy. Musimy pamiętać, aby szczegółowo wykazać na dokumencie, w odpowiednich pozycjach wszelkie przepływy firmy. Najlepiej oddać przygotowanie sprawozdania z przepływów pieniężnych w ręce specjalistycznej firmy, co zapewni nam uniknięcie możliwych błędów.
Autor: Bożena Wodarska, Manager Obszaru Księgowości w warszawskim biurze rachunkowym MDDP Outsourcing.
Źródła:
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.
Dowiedz się więcej:
