Import usług a brak faktury

Na przestrzeni kilkudziesięciu ostatnich lat, pod wpływem rozwoju technologii oraz sieci internetowej, podatnicy coraz śmielej nawiązują kontakty z zagranicznymi podmiotami gospodarczymi, zawierając z nimi transakcje międzynarodowe, wśród których można wyróżnić nabywanie usług. Jednak często zdarza się, że przedsiębiorca nie otrzymuje, za nabyte przez siebie usługi, faktury i nie zdaje sobie sprawy, iż jego obowiązkiem jest rozliczenie importu usług niezależnie od posiadania przez niego faktury. Sprawdźmy, czym jest import usług i co zrobić w przypadku braku faktury.

Import usług, co to jest?

Zgodnie z ustawą o VAT importem usług jest świadczenie usług, z tytułu wykonania, których podatnikiem jest usługobiorca. W związku z tym to nabywca jest zobligowany do rozliczenia usług, które nabył od zagranicznego podatnika, za pomocą mechanizmu odwrotnego obciążenia. Polski przedsiębiorca nabywający usługi od zagranicznego podmiotu, musi naliczyć

i zapłacić z tego tytułu podatek VAT. Zgodnie z zasadą neutralności podatku VAT, w przypadku importu usług, podatnik ma prawo jednocześnie do odliczenia podatku naliczonego, jeśli zakup jest związany z jego działalnością opodatkowaną. Aby móc mówić o imporcie usług, muszą być spełnione następujące warunki:

• usługa musi być wykonana na terytorium kraju, w którym nabywca posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej,
• usługa ta może być wykonana przez podatnika, który nie posiada siedziby i miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium tegoż kraju oraz nie jest w nim zarejestrowanym podatnikiem VAT.

Obowiązek podatkowy a import usług

Ustawa o VAT nie określa szczególnego momentu powstawania obowiązku podatkowego w przypadku importu usług. Wobec tego powstaje w tych samych momentach jak w przypadku usług świadczonych przez podmioty krajowe. Co do zasady obowiązek podatkowy przy imporcie usług powstaje w chwili wykonania usługi, chyba że przed jej wykonaniem dokonano zapłaty całości lub części ceny, wówczas obowiązek podatkowy powstaje w chwili zapłaty, w odniesieniu do zapłaconej kwoty.

W przypadku, gdy usługa jest przyjmowana częściowo, uznaje się ją za wykonaną w chwili wykonania każdej części usługi, dla której określono zapłatę.

Jeśli usługi są świadczone w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, a w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upłynął termin płatności, uznajemy ją za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, aż do momentu zakończenia jej świadczenia. Jeśli zapłata za usługę zostanie dokonana wcześniej, wówczas obowiązek podatkowy powstanie w dacie zapłaty w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Import usług a brak faktury dokumentującej 

Brak faktury dokumentującej import usług nie zwalnia podatnika  z obowiązku wykazania podatku należnego z jego tytułu w pliku JPK. W przypadku gdy podatnik nie otrzyma faktury od kontrahenta, powinien wykazać import usług dokumentem wewnętrznym, w kwocie, jaką zapłacił za nabytą usługę. Dokument ten powinien zawierać kwotę netto, którą jest kwota zapłaty, naliczoną kwotę podatku VAT oraz kwotę brutto. Wartości te powinny być wykazane w PLN, zatem jeśli zapłata została dokonana w walucie obcej, należy przeliczyć ją według średniego kursu danej waluty, ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień zapłaty. W przypadku, gdy nabyta usługa dotyczy działalności opodatkowanej podatnika, ma on prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT z tytuł importu usług, na podstawie dokumentu wewnętrznego.

Przykład:

Polski czynny podatnik VAT, nabył miesięczną usługę informatyczną za maj 2023 r. od niemieckiego kontrahenta, będącego również podatnikiem podatku od wartości dodanej. Polski podatnik do 25 czerwca 2023 roku nie otrzymał faktury za nabyte przez niego usługi, jednakże na podstawie wcześniejszych ustaleń, 30 maja 2023 r. zapłacił za nie 500 zł przelewem na konto kontrahenta.

W tym przypadku polski podatnik powinien wykazać podatek należny z tytułu importu usług na podstawie dokumentu wewnętrznego w rozliczeniu za maj 2023 r. Dokument ten powinien zostać wykazany w JPK za maj 2023 r. z podstawą opodatkowania w wysokości 500 zł oraz kwotą VAT wyliczoną zgodnie ze stawką krajową.

Import usług a prawo do odliczenia podatku naliczonego

Podatnik, który jest czynnym podatnikiem VAT, może odliczyć podatek VAT z tytułu importu usług, pod warunkiem że usługi te dotyczą jego opodatkowanej działalności oraz gdy wykazał on  podatek należny od ich nabycia. W przypadku importu usług, prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w rozliczeniu za miesiąc, w którym do tych usług powstał obowiązek podatkowy. Zatem, jeżeli podatnik wykaże podatek należy z tytułu importu usług, to w tym samym miesiącu ma możliwość odliczenia z jego tytułu podatku naliczonego. W związku z tym transakcja ta będzie neutralna podatkowo. Prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu importu usług, przysługuje podatnikowi niezależnie od posiadania przez niego faktury dokumentującej nabycie tych usług.

W przypadku, gdy podatek należny nie został wykazany w terminie, czyli w okresie, w którym powstał z jego tytułu obowiązek podatkowy, należy sporządzić i złożyć korektę tego okresu, w której zostanie on rozliczony, jednocześnie w tym momencie powstanie prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu tej transakcji. Gdyby podatnik zapomniał obniżyć kwotę podatku należnego o podatek naliczony, z tytułu importu usług, w tym samym okresie, w którym wykazał podatek należny, może zrobić to w jednym z 3 kolejnych okresów rozliczeniowych.

Autor: Joanna Głodowska, Specjalista ds. VAT w warszawskim biurze MDDP Outsourcing 

Źródło: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210000685