Premia uznaniowa i regulaminowa - Jak wyliczyć podatek?
Zbliża się koniec roku — czas podsumowań, ocen pracowniczych i decyzji kadrowych. To również okres, w którym wiele firm decyduje się na wypłatę różnego rodzaju premii, nagród oraz dodatków finansowych. Dla pracowników to zwykle przyjemna i motywująca wiadomość, ale jednocześnie moment, w którym warto dokładnie wiedzieć, jak takie premie są rozliczane, jakie obowiązki ma pracodawca i jaka kwota ostatecznie trafi na konto.
Spis treści:
- Premia w Wynagrodzeniu – Jak To Działa?
- Premia uznaniowa a regulaminowa – kluczowe różnice
- Premia pod Lupą Fiskusa – Podatki i Składki ZUS
- Ile pieniędzy zostaje dla pracownika z premii? Przykład obliczeń.
- Podsumowanie
- FAQ
Premia w Wynagrodzeniu – Jak To Działa?
Wynagrodzenie, które dostajesz za pracę, to nie tylko stała pensja. Składa się ono z kilku części, a premia jest jedną z tych, które mogą je powiększyć.
Z Czego Składa Się Pensja?
Pensja pracownika musi obowiązkowo zawierać:
• Wynagrodzenie zasadnicze (podstawa): Stała kwota, którą masz zapisaną w umowie.
• Dodatki za pracę: Pieniądze za pracę w nocy, w nadgodzinach, weekendy i święta.
• Wynagrodzenie za czas nieobecności: Np. za dyżury, urlop lub chorobę.
Oprócz tego, pracodawca może dodać inne elementy, np. prowizję, dodatek funkcyjny lub właśnie premię.
Premia uznaniowa a regulaminowa – kluczowe różnice
Premie dzielimy na dwa główne typy. Różnica między nimi jest bardzo ważna, zwłaszcza przy chorobie!
| Rodzaj Premii | Czym się charakteryzuje? | Wlicza się do podstawy zasiłku chorobowego? |
|
Premia regulaminowa |
Pracownik ma do niej prawo, jeśli spełni konkretne, z góry określone warunki (np. osiągnie cel sprzedażowy). Warunki są zapisane w dokumentach firmy. |
TAK |
|
Premia uznaniowa (nagroda) |
Pracownik nie ma do niej prawa roszczenia. Jest przyznawana jedynie na mocy decyzji pracodawcy, bez konkretnych, mierzalnych warunków. |
NIE |
Inne rodzaje premii
- Premia za wyniki np. sprzedażowa, produkcyjna
- Premia roczna, półroczna bądź kwartalna
- Premia motywacyjna, indywidualna
- Premia frekwencyjna
- Premia jubileuszowa
- Premia za polecenie pracownika do pracy
- Nagroda okolicznościowa np. świąteczna
- Premia za oszczędności/innowacje
- Dodatki za pracę w trudnych warunkach
Premia pod Lupą Fiskusa – Podatki i Składki ZUS
Zarówno premia regulaminowa, jak i uznaniowa to dla Ciebie przychód, dlatego obowiązkowo trzeba od niej odprowadzić podatek dochodowy i składki ZUS.
To proste: pracodawca jest Twoim płatnikiem. Oznacza to, że on zajmuje się wszystkim – oblicza należne składki, pobiera je z Twojej premii i odprowadza do ZUS oraz Urzędu Skarbowego.
Stawki podatku dochodowego to najczęściej 12%, a po przekroczeniu progu (aktualnie 120 000 zł rocznego dochodu) – 32%.
Ile pieniędzy zostaje dla pracownika z premii? Przykład obliczeń.
Poniżej przedstawiamy, jak krok po kroku wygląda to obliczenie dla premii uznaniowej w wysokości 1000 zł (przy założeniu I progu podatkowego).
| Krok | Opis (obliczenia ZUS i podatek) | Kwota |
| 1. Premia brutto | Kwota, którą przyznał pracodawca | 1000 zł
|
| 2. Składniki społeczne po stronie Pracownika | Suma składek emerytalnej (9,76%), rentowej (1,5%) i chorobowej (2,45%) liczonej od 500 zł | 1000 x 13,71%=137,10 |
| 3. Podstawa składki zdrowotnej | Premia brutto minus składki społeczne | 1000-137,10=862,90 |
| 4. Składka zdrowotna | 9 % od podstawy składki zdrowotnej | 862,90x 9%=77,66 |
| 5. Podstawa opodatkowania | Premia brutto minus składki społeczne minus Koszty Uzyskania Przychodu 250,00 zł | 1000-137,10-250=613,00 |
| 6. Zaliczka na Podatek Dochodowy | 12% od podstawy opodatkowania pomniejszona i kwotę zmniejszającą podatek (jeśli jest zastosowana) | 613*12-300=0,00 |
| 7. Premia netto – do wypłaty | Premia brutto minus składki społeczne, składka zdrowotna i podatek | 1000-137,10-77,66=785,24 |
Kwota zmniejszająca podatek może sprawić, że zaliczka wyniesie 0 zł. W tym przykładzie, ze względu na niską kwotę premii i zastosowanie kwoty zmniejszającej podatek, nie ma zaliczki do przekazania do US.
Podsumowanie
Podsumowując, premia to dobrowolny dodatek do pensji podstawowej, ale zawsze podlega opodatkowaniu i składkom ZUS. Pamiętaj o dwóch typach:
1. Regulaminowa: Masz do niej prawo, gdy spełnisz warunki – wlicza się do podstawy chorobowego.
2. Uznaniowa: To nagroda szefa, bez prawa roszczenia – nie wlicza się do podstawy chorobowego.
Choć wyliczenia są skomplikowane, ostatecznie kwota netto, którą otrzymasz, jest zawsze mniejsza niż premia brutto, ponieważ pracodawca potrąca z niej należności publiczne.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
- Czy każda premia podlega opodatkowaniu?
Tak. Zarówno premia regulaminowa, jak i uznaniowa jest przychodem pracownika i podlega opodatkowaniu oraz składkom ZUS.
- Czym różni się premia regulaminowa od uznaniowej?
Premia regulaminowa wynika z zasad w firmie i masz do niej prawo po spełnieniu warunków. Premia uznaniowa to decyzja pracodawcy — nie ma do niej roszczenia.
- Czy premia wlicza się do podstawy zasiłku chorobowego?
Premia regulaminowa — tak. Premia uznaniowa — nie.
- Ile z premii zostaje „na rękę”?
Kwota netto zależy od składek ZUS i podatku. Z premii 1000 zł zwykle zostaje ok. 780–790 zł — w zależności od zastosowania kwoty zmniejszającej podatek.
- Kto rozlicza składki i podatek od premii?
Pracodawca jako płatnik — on oblicza, pobiera i odprowadza wszystkie składki oraz zaliczkę na podatek.
Autor: Ewa Branicka-Kublik, Manager, MDDP Outsourcing
Zastosowane Przepisy Prawne
Główne akty prawne, których dotyczy ten tekst, to:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
2. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT)
3. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
4. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
Poszukują Państwo polecanego i profesjonalnego partnera, który wspiera firmy w zakresie księgowości, kadr i płac? Zapraszamy do kontaktu – wspólnie znajdziemy rozwiązania najlepiej dopasowane do Państwa potrzeb.
kontakt
