Dochody zagraniczne i rezydencja podatkowa
W globalnym świecie, wielu ludzi decyduje się na pracę, studia czy prowadzenie swojej działalności poza granicą, chcąc w ten sposób uzyskać większe możliwości rozwoju oraz zarobku. W związku z tym coraz większego znaczenia nabierają kwestie związane z rozliczeniem dochodu uzyskanego poza granicami kraju. Istotnym wskaźnikiem decydującym o miejscu opodatkowania dochodów jest miejsce pobytu podatkowego, które może mieć kluczowy wpływ na sposób pobierania podatku. W artykule poruszymy temat rozliczania dochodów zagranicznych w zależności od miejsca pobytu podatnika.
Rezydencja Podatkowa i miejsce źródła dochodów
Na opodatkowanie dochodu zagranicznego mają wpływ dwie główne kwestie – rezydencja podatkowa oraz miejsce źródła dochodu.
- Rezydencja podatkowa – odnosi się do kraju, w którym to osoba uważana jest za rezydenta ze względu na różne kryteria, między innymi ze względu na długość pobytu w danym kraju w czasie roku, powiązania rodzinne czy zawodowe. Osoba ta zobowiązana jest do rozliczania całości swoich dochodów w miejscu uznanym za rezydencję podatkową, zarówno tych uzyskanych w kraju jak i za granicą. Za Polskiego rezydenta uznać można osobę posiadającą na terytorium RP tzw. centrum interesów osobistych (posiadanie rodziny w Polsce, działalności związane z aktywnością obywatelską kulturową i polityczną) lub gospodarczych (miejsce zatrudnienia, kredyt i majątek, inwestycje) lub przebywającą na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku. Zgodnie z powyższą definicją za rezydenta polskiego może zostać uznany np. obywatel Niemiec, który zdecydował się przenieść do RP swoją działalność lub otworzył tu siedzibę firmy.
- Miejsce źródła dochodu– odnosi się do kraju, w którym został wygenerowany dochód. W niektórych przypadkach nawet gdy nie jesteś rezydentem danego kraju, dochody uzyskane na terytorium tego kraju mogą podlegać opodatkowaniu na mocy przepisów lokalnych. Jest to zależne od norm obowiązujących w danym kraju.
Ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy
Nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu zgodnie z polskim prawem podatkowym, podlegają wszystkie osoby posiadającą polską rezydencję podatkową. Rezydenci mają obowiązek rozliczania wszystkich swoich dochodów, zarówno krajowych jak i zagranicznych w kraju rezydencji podatkowej, czyli w RP.
Ograniczony obowiązek podatkowy dotyczy osób fizycznych, które nie mają swojego miejsca zamieszkania na terytorium Polski. Oznacza to, że osobny zwane nierezydentami, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów osiągniętych na terytorium RP.
W przypadku, gdy podatnik wskazuje dwa państwa jako miejsce zamieszkania, o miejscu rozliczenia podatkowego rezydenta decydować będą ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze, czyli wspomniana wcześniej rodzina czy firma. Jeśli wskazanie rezydencji podatkowej nie jest jednoznaczne, pod uwagę brane jest również miejsce, w którym aktualnie podatnik przebywa oraz jego obywatelstwo.
Dochody zagraniczne a rodzina i majątek w Polsce
Pod interpretację KIS został poddany przypadek mężczyzny — Polaka mieszkającego od kilkunastu lat na terenie Wielkiej Brytanii. Jego głównym źródłem przychodów jest prowadzona na terytorium Wielkiej Brytanii jednoosobowa działalność gospodarcza. Mężczyzna posiada w tamtejszym banku konto bankowe oraz opłaca tam składki ubezpieczeniowe. Ponadto jest on w posiadaniu potwierdzenia brytyjskiej rezydencji podatkowej, wystawionego przez tamtejszą administrację.
Mężczyzna przebywa poza terytorium RP ok. 285 dni w roku wraz z dwiema córkami i wnuczką, natomiast w Polsce została jego żona i dwie córki.
Zgodnie z Interpretacją indywidualną dyrektora KIS z 28 grudnia 2022 r., sygn. 0115-KDIT1.4011.686.2022.1.MR, mężczyzna ten nie jest uznawany za rezydenta podatkowego i nie ma obowiązku rozliczania w Polsce całości swoich dochodów.
Dyrektor KIS stwierdził, iż zgodnie z ustawą o PIT, mężczyzna ten spełnia przesłanki pozwalające na uznanie, iż dla celów podatkowych jego miejscem zamieszkania są oba kraje, ponieważ ma on z nimi równie silne powiązania zarówno te osobiste (rodzina) jak i gospodarcze (praca), a ponadto przebywa on poza terytorium kraju dłużej niż 183 dni w roku.
W celu ustalenia, czy mężczyzna ten może zostać uznany za rezydenta podatkowego, należy zastosować tzw. reguły kolizyjne przewidziane w art. 4 polsko-brytyjskiej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania – wyjaśnił organ.
Zgodnie z tymi regułami, jeśli dana osoba posiada miejsce zamieszkania w dwóch państwach, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w państwie, z którym ma ona ściślejsze powiązania (ośrodek jej interesów życiowych). Jeśli ustalenie, które powiązania uznać można za ściślejsze nie jest możliwe, uznaje się ją za osobę mającą miejsce zamieszkania w państwie, w którym przebywa zwykle. Jeśli i to kryterium powoduje trudności w ustaleniu miejscu zamieszkania, to uznana zostanie za osobę mającą miejsce zamieszkania w kraju, którego jest obywatelem.
W powyższym przypadku Dyrektor KIS uznał, iż mężczyzna ma równie silne powiązania z Polską, gdzie jest jego żona, dzieci, nieruchomości, jak i z Wielką Brytanią, gdzie również przebywa część jego rodziny. Za ośrodek interesów gospodarczych uznana została Wielka Brytania, gdzie prowadzi on firmę, ma konto, płaci składki i jest ubezpieczony. W związku z trudnością w ustaleniu jednoznacznego ośrodka interesów życiowych zastosowany został art. 4 polsko-brytyjskiej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania, który w kolejnym kroku w celu ustalenia miejsca opodatkowania, bierze pod uwagę ilość dni w ciągu roku, w których to podatnik przebywa na terenie danego państwa. Zgodnie z tym kryterium mężczyzna nie został uznany na osobę posiadającą miejsce zamieszkania w Polsce, ponieważ znaczną część roku oj. 285 dni spędza on na terytorium Wielkiej Brytanii.
Autor: Karina Nowak, Młodszy Księgowy w katowickim biurze rachunkowym MDDP Outsourcing
