Due Diligence finansowe – kluczowe etapy analizy przy przejęciu firmy

Termin Due Diligence można przetłumaczyć z języka angielskiego jako jako „należytą staranność”. Celem tej procedury jest identyfikacja potencjalnych zagrożeń oraz weryfikacja, czy informacje dostarczone przez zarząd spółki przejmowanej są zgodne ze stanem faktycznym. Zakres Due Diligence jest szeroki i można wyróżnić jego aspekty finansowe, prawne oraz podatkowe.

W dalszej części artykułu skupimy się na Due Diligence w aspekcie finansowym, które można podzielić na następujące etapy:

Określenie zakresu analizy

Pierwszym krokiem jest zdefiniowanie zakresu i głównych obszarów analizy finansowej. Inwestor określa, które elementy sprawozdań finansowych i danych firmy będą podlegać szczegółowej analizie. Najczęściej obejmują one rachunek zysków i strat, bilans oraz rachunek przepływów pieniężnych.

Zbieranie i weryfikacja dokumentacji finansowej

W kolejnym etapie inwestor uzyskuje dostęp do szczegółowej dokumentacji finansowej jednostki będącej przedmiotem Due Diligence . Obejmuje to m.in.:

• Sprawozdania finansowe: raporty z ostatnich kilku lat (zwykle 3-5 lat), zaudytowane sprawozdania finansowe, dokumenty księgowe, takie jak zestawienie obrotów i sald oraz zapisy na kontach księgowych.
• Prognozy finansowe: projekcje dotyczące przyszłych przychodów, kosztów i wyników firmy.
• Dokumenty dotyczące zadłużenia: umowy kredytowe, pożyczkowe, warunki emisji obligacji oraz informacje o warunkach ich spłaty.
• Zobowiązania podatkowe: deklaracje podatkowe oraz raporty z przeprowadzonych kontroli podatkowych, jeśli miały miejsce.
• Dokumenty źródłowe do danych ze sprawozdań finansowych: faktury, listy płac, inne dokumenty księgowe.

Na tym etapie kluczowa jest weryfikacja autentyczności dokumentów i dokładności przedstawionych danych. Inwestor może także zażądać dodatkowych informacji, jeśli dane w sprawozdaniach nie są wystarczająco szczegółowe.

Analiza historycznych wyników finansowych

Ten etap polega na dogłębnej analizie historycznych wyników finansowych firmy w celu zrozumienia, jak radziła sobie w przeszłości. Ważne jest przy tym zidentyfikowanie:

• Trendów przychodów: analiza zmian przychodów firmy na przestrzeni ostatnich lat, czy były stabilne, rosły, czy malały.
• Struktury kosztów: szczegółowe zbadanie kosztów operacyjnych, takich jak koszty produkcji, wynagrodzenia, koszty marketingowe itp. Kluczowe jest zrozumienie, które z nich mają największy wpływ na zyskowność.
• Zmian w przepływach pieniężnych: ocena zdolności przedsiębiorstwa do generowania gotówki, zwłaszcza w odniesieniu do zadłużenia, inwestycji i wypłat dywidend.

Analiza struktury kapitałowej i zadłużenia

W tym etapie analizowana jest struktura kapitałowa firmy, w tym jej zadłużenie. Kluczowymi elementami są badanie poziomu zadłużenia, warunków kredytowych, zdolności kredytowej oraz ocena stabilności struktury kapitałowej. Ta analiza pozwala inwestorowi ocenić, na ile struktura finansowania firmy jest stabilna oraz jakie ryzyko związane z długiem może wystąpić po przejęciu.

Analiza rentowności i efektywności

Kolejny etap to dokładna ocena rentowności i efektywności działalności firmy. Kluczowe wskaźniki analizowane w tym procesie to:

• Marże zysku: brutto, operacyjna i netto, które pozwalają ocenić, jak skutecznie firma generuje zysk z każdej jednostki przychodu.
• Wskaźniki rotacji zapasów i należności: mierzą efektywność zarządzania aktywami operacyjnymi, takimi jak zapasy i należności handlowe.
• Wskaźniki zadłużenia, takie jak dług netto do EBITDA, które pozwalają ocenić poziom obciążenia firmy długiem w stosunku do dochodu operacyjnego.

Ocena prognoz finansowych

Prognozy finansowe przedstawiają przyszłe oczekiwania co do wyników firmy. Ich analiza obejmuje ocenę realistyczności założeń użytych do prognoz, takich jak:

• Założenia makroekonomiczne: np. zmiany cen surowców, inflacji, stóp procentowych.
• Przewidywane przychody i koszty: ocena realistyczności prognozowanego wzrostu sprzedaży oraz kontrolowania kosztów.
• Wskaźniki wzrostu: ocena prognozowanego wzrostu sprzedaży, rentowności oraz potencjalnych inwestycji kapitałowych.

Inwestor ocenia, czy prognozy finansowe firmy są zgodne z jej dotychczasowymi wynikami oraz warunkami rynkowymi.

Identyfikacja ryzyk finansowych

Na podstawie zebranych danych eksperci finansowi identyfikują potencjalne ryzyka, które mogą negatywnie wpłynąć na przyszłą działalność firmy. Przykłady ryzyk to:

• Nadmierne zadłużenie, które może obciążyć firmę po przejęciu, szczególnie w trudnych warunkach rynkowych.
• Nierealne prognozy, jeśli założenia dotyczące wzrostu przychodów lub redukcji kosztów są zbyt optymistyczne, co stwarza ryzyko nieosiągnięcia zakładanych synergii.
• Zobowiązania emerytalne i pracownicze, które mogą stanowić nieoczekiwane obciążenie finansowe w przyszłości.

Przygotowanie raportu z Due Diligence finansowego

Ostatnim etapem procesu jest przygotowanie raportu z Due Diligence finansowego. Jego zawartość zależy od zakresu prac określonych w umowie, jednak każdy raport powinien zawierać:

• Zakres i podstawę prac
• Cel raportu
• Przyjętą metodologię, w tym metodologię oceny ryzyka
• Zidentyfikowane ryzyka
• Analizę finansową i wnioski z analizy
• Identyfikację kluczowych ryzyk finansowych
• Rekomendacje dotyczące reakcji na zidentyfikowane ryzyka, np. wprowadzenie do ksiąg dodatkowych księgowań.

Autorka: Weronika Komorowska, Młodsza Specjalistka ds. Sprawozdawczości Finansowej, z warszawskiego biura MDDP Outsourcing.

#DueDiligence #DueDiligenceFinansowe #Finanse #Inwestycje #RyzykoFinansowe #ZarządzanieRyzykiem #Przejęcia #AnalizaFinansowa #MDDPOutsourcing