Fotowoltaika w firmie

Rozwój technologii fotowoltaicznych nie tylko przyczynił się do zrównoważonego rozwoju środowiska, ale także stał się istotnym elementem strategii biznesowych firm dążących do efektywności energetycznej. Wraz z rosnącym zainteresowaniem energetyką odnawialną, przedsiębiorstwa z różnych branż zaczynają dostrzegać potencjał instalacji fotowoltaicznych nie tylko jako ekologicznych inwestycji, ale także jako rozwiązań generujących oszczędności finansowe.

Koszty i przychody związane z fotowoltaiką

Koszty związane z inwestycją w system fotowoltaiczny stanowią istotny element analizy finansowej przedsiębiorstwa. W miarę rosnącego zainteresowania firm zastosowaniem technologii fotowoltaicznej zaistniała potrzeba dokładnej analizy i ujęcia tych kosztów w księgach rachunkowych.

Struktura kosztów inwestycji w fotowoltaikę

Zakup i Instalacja

Koszty zakupu paneli fotowoltaicznych, inwerterów, systemów montażowych oraz innych komponentów są podstawowym elementem inwestycji. Wpływają one na aktywa firmy, zwiększając wartość majątku trwałego, co może mieć pozytywny wpływ na ocenę wiarygodności finansowej przedsiębiorstwa. W księgach rachunkowych powinny zostać ujęte jako środki trwałe. Jednak analiza kosztów instalacji obejmuje również koszty związane z pracami montażowymi, elektrycznymi i wszelkimi niezbędnymi adaptacjami strukturalnymi, które razem z panelami fotowoltaicznymi stanowią wartość początkową środka trwałego.

Rezerwa

Firmy powinny także rozważyć utworzenie rezerw na przyszłe koszty utrzymania i ewentualne naprawy systemu fotowoltaicznego. To podejście pozwala na lepsze przygotowanie się do ewentualnych wydatków i minimalizację wpływu nagłych kosztów na wyniki finansowe.

Amortyzacja

Zgodnie z zasadami księgowości, inwestycja w aktywa trwałe jest amortyzowana na przestrzeni czasu. W przypadku fotowoltaiki istotne jest określenie odpowiedniej stawki amortyzacyjnej. Aby ustalić stawkę amortyzacyjną dla paneli fotowoltaicznych, należy określić właściwą Klasyfikację Środków Trwałych [KŚT] dla paneli, a następnie sprawdzić stawkę w załączniku do ustawy o podatku dochodowym (od osób prawnych lub fizycznych). Klasyfikacja Środków Trwałych nie wskazuje wprost paneli fotowoltaicznych, z tego też powodu należy wziąć pod uwagę bardziej ogólne rodzaje KŚT. Potencjalnie są dwie możliwości:

348 – „Pozostałe turbozespoły i zespoły prądotwórcze” – maksymalna podatkowa stawka amortyzacyjna 7%. Panele mogą być bowiem uznane za rodzaj zespołu prądotwórczego, gdyż służą wytwarzaniu energii elektrycznej

669 – „Pozostałe urządzenia nieprzemysłowe” – maksymalna podatkowa stawka amortyzacyjna 10%. Rodzaj ten stanowi jedną z otwartych kategorii KŚT. Niemniej w uzupełniającym opisie dla rodzaju 669 wskazano kolektory słoneczne. Pod względem technicznym jest to inny typ urządzenia niż panel słoneczny, ale funkcjonalnie są one zbliżone.

Zgodnie z art. 22k ust. 7 ustawy o PIT oraz art. 16k ust. 7 ustawy o CIT podatnicy rozpoczynający działalność oraz mali podatnicy mają możliwość dokonania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji (z wyłączeniem samochodów osobowych). To uprawnienie dotyczy roku podatkowego, w którym te środki zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych. Kwota odpisów amortyzacyjnych nie może przekroczyć łącznej wartości 50 000 euro w danym roku podatkowym.

Rozliczanie energii z fotowoltaiki — system net-billing

Od 1 kwietnia 2022 roku wprowadzono nowy system energetyczny, zwany net-billing. W ramach tego systemu nadwyżka wyprodukowanej energii nie jest przechowywana w sieci, ale jest sprzedawana, a później może być odkupiona przez prosumenta, czyli osobę lub podmiot produkującą energię na własne potrzeby.

W przypadku net-billingu — co do zasady — każde przekazanie nadwyżki energii z instalacji OZE do sieci dystrybucyjnej w tym systemie uznaje się za jej sprzedaż. Taka sprzedaż dokonana przez podatnika VAT jest natomiast odpłatną dostawą towarów. Jak podkreślił Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 12 stycznia 2023 r., nr 0114-KDIP4-1.4012.417.2022.1.APR:

„(…) podstawę opodatkowania u prosumenta z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji OZE będzie stanowić wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez prosumenta — po zbilansowaniu godzinowym i rynkowej ceny energii elektrycznej. (…)

 Nowy system, tzw. net-billing polega na rozliczeniach finansowych. W depozycie zastępującym tak zwany wirtualny magazyn energii jest gromadzona kwota, która wynika z rozliczenia oddanej do sieci energii, jak również energii z sieci odebranej. Jest ona naliczana po odpowiednich stawkach:

• cena sprzedaży energii elektrycznej z fotowoltaiki przez prosumenta do sieci to miesięczna stawka Rynkowej Ceny Energii (w skrócie RCEm);
• cena zakupu energii elektrycznej z sieci to obowiązująca w danym roku taryfa za energię elektryczną, która zależy od tego, na terenie którego operatora prosument ma zamontowaną instalację fotowoltaiczną.

Rozliczenie fotowoltaiki w systemie net-billingowym będzie odbywało się na zasadzie sprzedaży energii do sieci, którą można następnie odkupić, przy czym okres rozliczenia to dwanaście miesięcy. Okres ten liczony jest od daty wprowadzenia energii, czyli  jest to ostatni dzień danego miesiąca, w którym energia ta została wprowadzona do sieci.

Działanie depozytu prosumenckiego w net-billingu

Depozyt prosumencki w systemie net-billing działa jako mechanizm gromadzenia nadwyżek energii, wprowadzanych do sieci przez prosumenta. Te nadwyżki są przechowywane na specjalnym koncie prosumenckim, które stanowi depozyt i reprezentuje wartość energii dostarczonej do sieci w określonym okresie rozliczeniowym. Środki zgromadzone na koncie prosumenckim są wykorzystywane do automatycznego obniżania wartości energii pobranej z sieci.

Net-billing a VAT

W systemie „Net billing” wprowadzanie energii do sieci podlega opodatkowaniu VAT. Oznacza to, że producent energii elektrycznej, który przekazuje ją do sieci w zamian za wynagrodzenie, musi opodatkować tę transakcję podatkiem od towarów i usług (VAT).

Według stanowiska Dyrektora KIS, obowiązek podatkowy związany z opodatkowaniem tej transakcji powstaje w momencie wystawienia faktury. Jeśli jednak podatnik nie wystawi faktury lub zrobi to z opóźnieniem, obowiązek podatkowy pojawi się w chwili upływu terminu na jej wystawienie. W sytuacji, gdy nie określono terminu płatności, obowiązek podatkowy zostanie uznany za spełniony po upływie ogólnego terminu płatności. W ten sposób, według Dyrektora KIS, momentem powstania obowiązku podatkowego jest wystawienie faktury lub upłynięcie określonego terminu.

Warto zaznaczyć, iż z dniem 1 stycznia 2023 r. stawka właściwa dla opodatkowania energii elektrycznej przywrócona została do poziomu 23% (art. 146. db pkt 2 ustawy o VAT – stawka obniżona 5% obowiązywała w ramach tarczy antyinflacyjnej w okresie od 1 lutego do 31 grudnia 2022 r.).

Net-billing a CIT

Nadwyżka energii wprowadzona do sieci energetycznej będzie uznawana za przychód podatkowy zgodnie z artykułem 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Niemniej jednak wartość depozytu, który odpowiada tej nadwyżce energii i służy do pokrycia zobowiązań wobec Zakładu Energetycznego, nie będzie uznawana za dodatkowy przychód podatkowy na mocy ustawy o CIT.

Zdania są podzielone, ale najnowsze interpretacje z dnia 30.11.2023 r. nr 0111-KDIB1-2.4010.460.2023.DP oraz 0111-KDIB1-3.4010.498.2023.2.ZK z 04.12.2023 r. mówią, że wartość depozytu prosumenckiego nie stanowi przychodu, ponieważ przeznaczony jest wyłącznie na rozliczenie zobowiązań prosumenta z tytułu zakupu energii elektrycznej, a wartość zgromadzonych w depozycie środków może być rozliczana w okresie dwunastu miesięcy, począwszy od dnia przypisania jej, jako depozyt.

Autor: Anna Kurnyta, Młodsza Księgowa, katowickie biuro MDDP Outsourcing

Źródło: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19920210086/U/D19920086Lj.pdf

Zobacz także: