Polski Ład: Podatek minimalny

Od 1 stycznia 2022 roku w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych będzie obowiązywał dodany art. 24ca, który wprowadza nowy rodzaj podatku CIT – tzw. podatek minimalny. ​​​​​​​

Podmioty objęte podatkiem minimalnym

Wbrew początkowym zapowiedziom, że ma on dotyczyć tylko zagranicznych korporacji, obowiązek zapłaty podatku minimalnego będą miały bez szczególnych wyjątków wszystkie podmioty rozliczające podatek CIT. Objęte tym obowiązkiem zostaną także mikrofirmy, podmioty z sektora MŚP, startupy oraz podmioty prowadzące działalność w Polsce poprzez zagraniczny zakład.

Podatnicy po raz pierwszy skalkulują i zapłacą podatek minimalny w zeznaniach CIT-8 składanych za rok 2022 w 2023 r. ​​​​​​​

Przesłanki zapłaty podatku minimalnego

Obowiązek opłacenia minimalnego podatku wystąpi, jeśli w roku podatkowym podatnicy:

• ponieśli stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, albo 
• osiągnęli udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 1%.

Strata na potrzeby podatku minimalnego jest definiowana nieco inaczej niż na potrzeby klasycznego CIT, a co za tym idzie nie będzie możliwe jej ustalenie, bez dokonania kilku dodatkowych wyłączeń. Sprowadza się to do tego, że podatnicy będą musieli stworzyć dodatkowe formuły w swoich kalkulacjach, które umożliwią kalkulację wyniku podatkowego odrębnie dla potrzeb podatku minimalnego.

I tak też dla celów obliczenia straty oraz udziału dochodów w przychodach nie uwzględnia się:

• zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne, kosztów wynikających z nabycia, wytworzenia lub ulepszenia środków trwałych,
• przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio lub pośrednio związanych z tymi przychodami odpowiednio osiągniętych albo poniesionych w związku z transakcją, jeżeli:
• cena lub sposób określenia ceny przedmiotu transakcji wynika z przepisów ustaw lub wydanych na ich podstawie aktów normatywnych oraz
• podatnik w roku podatkowym poniósł stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych z transakcji, o której mowa w lit. a, albo osiągnął udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych w przychodach innych niż z zysków kapitałowych wynikający z takiej transakcji w wysokości nie większej niż 1%, przy czym obliczenia straty i udziału dochodów w przychodach dokonuje się odrębnie dla transakcji tego samego rodzaju.

Dla zobrazowania powyższego posłużmy się prostym przykładem:

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że podmiot z przykładu będzie zobowiązany do kalkulacji podatku minimalnego z uwagi na poniesioną stratę. Niemniej jednak dzięki wykluczeniu kosztów amortyzacji na potrzeby podatku minimalnego zostaje osiągnięty hipotetyczny zysk, a co za tym idzie nie ma konieczności kalkulowania podatku minimalnego. Polecamy też kalkulator zmian podatkowych, które wprowadza Polski Ład.

Przepis nakazujący wyłączenie amortyzacji wprowadzono przede wszystkim w obawie przed zniechęceniem przedsiębiorców do wszelkich projektów inwestycyjnych, które istotnie stymulują gospodarkę chociażby poprzez tworzenie nowych miejsc pracy.  

Podmioty wyłączone z obowiązku płacenia podatku minimalnego

Ustawodawca wyłączył pewne grupy podatników z obowiązku płacenia podatku minimalnego, niemniej jednak liczba tych wyłączeń jest dosyć skromna co tylko potwierdza kompletne niezrozumienie mechanizmów funkcjonowania polskich przedsiębiorstw przez ustawodawcę. 

Do grupy podmiotów zwolnionych z podatku minimalnego zaliczają się:​​​​​​​

• podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności w pierwszych trzech latach (za rozpoczynających nie będą jednak uznani podatnicy powstali w wyniku przedsięwzięć restrukturyzacyjnych, o których mowa w art. 19 ust. 1a updop),
• przedsiębiorstwa finansowe (enumeratywnie wymienione w art. 15c ust. 16 updop)*,
• podatnicy, którzy w roku podatkowym uzyskali przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów z roku poprzedniego,
• podatnicy, których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne i jeżeli podatnik nie posiada: udziałów (akcji) w kapitale innej spółki bądź tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu, albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym,
• podatnicy osiągający większość przychodów w związku z eksploatacją w transporcie międzynarodowym statków morskich lub statków powietrznych lub wydobywaniem kopalin wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2021 r. poz. 1420), których ceny zależą bezpośrednio lub pośrednio od notowań na światowych rynkach
• podatnicy wchodzący w skład grupy podatkowych spełniających dodatkowe kryteria opisane w art. 24ca.

Podstawa opodatkowania

Na podstawę opodatkowania podatkiem minimalnym składa się suma następujących składników/komponentów.

​​​​​​​​​​​​Zapłata podatku

Minimalny podatek ma być wpłacany na rachunek właściwego urzędu skarbowego do końca trzeciego miesiąca następnego roku. Co ważne- podatnicy będą mieli prawo do odliczenia go od CIT obliczonego zgodnie z art. 19 updop, w zeznaniu podatkowym za kolejne trzy lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, za który wpłacili minimalny podatek. Ustawodawca zezwala również na odliczenie podatku minimalnego od standardowego podatku CIT.

Więcej na temat Polskiego Ładu.

Zapytaj o pełną ofertę

Autor: Agnieszka Piętak, Manager obszaru Księgowości w MDDP Outsourcing.

---

*Przedsiębiorstwa finansowe o których mowa w art. 15 c ust. 16 updop

• bank krajowy, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe;
• instytucję kredytową, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe;
• spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową oraz Krajową Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową;
• firmę inwestycyjną, o której mowa w art. 3 pkt 33 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;
• towarzystwo, zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną, spółkę zarządzającą oraz zarządzającego z Unii Europejskiej, o których mowa odpowiednio w art. 2 pkt 3, 3a, 10 i 10c ustawy o funduszach inwestycyjnych;
• krajowy zakład ubezpieczeń oraz zagraniczny zakład ubezpieczeń w rozumieniu odpowiednio art. 3 ust. 1 pkt 18 i 55 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1130);
• krajowy zakład reasekuracji oraz zagraniczny zakład reasekuracji w rozumieniu odpowiednio art. 3 ust. 1 pkt 19 i 56 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej;
• dobrowolny fundusz w rozumieniu art. 8 pkt 3a ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
• otwarty fundusz w rozumieniu art. 8 pkt 5 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
• pracowniczy fundusz w rozumieniu art. 8 pkt 6 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
• towarzystwo w rozumieniu art. 8 pkt 7 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
• pracodawcę zagranicznego w rozumieniu art. 8 pkt 10 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
• zarządzającego zagranicznego w rozumieniu art. 2 pkt 24 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 686 i 2320);
• fundusze inwestycyjne otwarte oraz alternatywne fundusze inwestycyjne utworzone na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych;
• kontrahenta centralnego w rozumieniu art. 2 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (Dz. Urz. UE L 201 z 27.07.2012, str. 1, z późn. zm.);
• centralny depozyt papierów wartościowych w rozumieniu art. 3 pkt 21a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.​​​​​​​