Staż pracy a wymiar urlopu wypoczynkowego
Urlop wypoczynkowy to przywilej każdego pracownika zatrudnionego z tytułu umowy o pracę. Długość jego trwania nie jest jednakowa dla wszystkich, ponieważ zależy od kilku istotnych czynników, jednym z nich jest staż pracy.
Mimo iż wyliczenie stażu pracy nie wydaje się skomplikowane, na etapie ustalania liczby dni przysługujących danej osobie, mogą pojawić się trudności z obliczaniem liczby lat, składających się na staż pracy danego pracownika.
Czym jest urlop wypoczynkowy i komu przysługuje?
Zgodnie z art. 152 Kodeksu Pracy urlop wypoczynkowy definiowany jest jako prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu, który przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę. Art. 154 Kodeksu Pracy precyzuje natomiast sposób udzielania urlopu. Według niego urlop wypoczynkowy udzielany jest w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, który odpowiada dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. Co więcej, przysługującego urlopu wypoczynkowego pracownik nie może się zrzec, ani przekazać współpracownikowi.
Wymiar urlopu
Liczba dni urlopu wypoczynkowego przysługującego danemu pracownikowi określana jest indywidualnie. Przepisy, na podstawie których ustalany jest wymiar urlopu wypoczynkowego danej osoby, zatrudnionej z tytułu umowy o pracę, określone są przepisami Prawa Pracy. Przysługujący pracownikowi wymiar urlopu zależny jest od stażu pracy i wynosi rocznie:
- 20 dni, jeśli pracownik zatrudniony jest przez okres krótszy niż 10 lat,
- 26 dni, jeśli pracownik zatrudniony jest przez co najmniej 10 lat.
Jest to punkt wyjścia przy określaniu wymiaru urlopu danego pracownika, jednakże wewnętrzne regulacje zakładów pracy mogą stanowić o przyznaniu pracownikowi większego wymiaru urlopu wypoczynkowego.
Pomniejszenie wymiaru urlopu
Proporcjonalne obniżenie wymiaru urlopu wypoczynkowego możliwe jest w przypadku, gdy nieobecność pracownika w czasie danego roku kalendarzowego wynosi co najmniej 1 miesiąc, który jest liczony jako 30 dni kalendarzowych (Art. 1552) i dotyczy:
- urlopu wychowawczego,
- tymczasowego aresztowania,
- urlopu bezpłatnego,
- nieusprawiedliwionej obecności w pracy,
- odbywania kary pozbawienia wolności,
- odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych.
Szczególnym przypadkiem pomniejszenia wymiaru urlopu wypoczynkowego jest urlop wychowawczy. Zgodnie z przepisami z dnia 13 października 2013 roku proporcjonalne obniżenie urlopu wypoczynkowego jest możliwe wyłącznie, gdy pracownik 1 stycznia danego roku pozostawał na urlopie wychowawczym, wskutek czego, nie nabył prawa do urlopu. Dlatego też, jeśli pracownik nabył prawo do urlopu wypoczynkowego (urlop wychowawczy przypada po 1 stycznia), a nieobecność związana z urlopem wychowawczym była rozpoczęta i zakończona w tym samym roku kalendarzowym, to pracodawca nie ma prawa do pomniejszenia tego urlopu.
Staż pracy
Staż pracy to suma okresów zatrudnienia. Określenie długości stażu pracy jest istotną kwestią m.in. w przypadku ustalania wymiaru urlopu wypoczynkowego danego pracownika, ale także podczas określania uprawnień pracownika, takich jak dłuższy okres wypowiedzenia, prawo do emerytury, odprawy czy prawo do nagród jubileuszowych. Do stażu pracy wpływającego na wymiar urlopu wypoczynkowego wlicza się m.in.:
- okresy zatrudnienia, bez względu na wymiar etatu czy tryb rozwiązania stosunku pracy,
- okres służby wojskowej,
- okres urlopu wychowawczego,
- okresy ukończonej nauki w szkole (okresy nauki nie sumują się).
Do okresu wliczanego do stażu pracy nie wlicza się:
- okresów pracy na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa zlecenie, umowa o dzieło),
- okresów prowadzenia działalności gospodarczej.
Okres wliczany do stażu pracy w zależności od rodzaju ukończonej szkoły
Rodzaj ukończonej szkoły ma wpływ na długość stażu pracy. Z pewnością fakt ten jest niezwykle istotny i pocieszający dla osób podejmujących pierwszą pracę. Długość stażu pracy dla poszczególnego rodzaju szkół różni się w następujący sposób:
- 3 lata – zasadnicza szkoła zawodowa,
- 4 lata – średnia szkoła ogólnokształcąca,
- 5 lat – średnia szkoła zawodowa,
- 6 lat – szkoła policealna,
- 8 lat – szkoła wyższa.
Wymiar urlopu wypoczynkowego obliczany jest na podstawie udokumentowanych przez pracownika okresów. W przypadku nakładających się na siebie okresów nauki i pracy, do stażu wliczany jest korzystniejszy dla pracownika wariant.
ZOBACZ TAKŻE:
- Urlop wypoczynkowy a pierwsze zatrudnienie
- Przedawnienie się urlopu wypoczynkowego
- Urlop wypoczynkowy a wymiar etatu
Anna Nieroda
Ekspert ds. kadr i płac w biurze rachunkowym MDDP Outsourcing w Warszawie
Źródła:
