Wynajem urządzeń przemysłowych od kontrahenta zagranicznego a podatek u źródła (WHT) na przykładzie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania z Niemcami i Francją

Przedsiębiorcy w Polsce coraz częściej korzystają z możliwości wynajmu sprzętu i maszyn od swoich zagranicznych kontrahentów. Działanie to podyktowane jest zwykle znacznie niższymi kosztami związanymi z użytkowaniem urządzeń w ramach umowy najmu, niż z ich zakupem. Wypłacane wynagrodzenie za korzystanie z takiego sprzętu może podlegać jednak obowiązkowi poboru i wpłacenia do urzędu skarbowego podatku u źródła.

Pojęcie podatku u źródła w kontekście polskich przepisów podatkowych

Zgodnie art. 21. ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (PDOP) obowiązkiem podatku u źródła obciążone są usługi z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze.

Podatkowi u źródła podlegają również płatności z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego.

Powyższe usługi uzyskane od nierezydentów opodatkowane są podatkiem dochodowym w wysokości 20% kwoty tych należności i podlegają obowiązkowi ich zapłaty do właściwego podmiotowi urzędu skarbowego.

Urządzenie przemysłowe z perspektywy podatku u źródła (WHT)

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (PDOP) nie definiuje pojęcia „urządzenie przemysłowe”. Brak jest także definicji w regulacjach międzynarodowych, co powoduje, że podatnicy często mają wątpliwości, czy w danym przypadku podlegają one pod regulacje podatku u źródła.

W świetle orzeczenia NSA (Naczelny Sąd Administracyjny) z 6 czerwca 2018 r. II FSK 1773/16 pojęcie „urządzenie przemysłowe” należy rozumieć jako „wykorzystanie urządzenia w celach komercyjnych, w działalności przemysłowej, handlowej lub naukowej”, w profesjonalnym obrocie z uwzględnieniem działalności danego podmiotu.

Podobnie orzeczenie NSA z 3 marca 2021 r. II FSK 66/21 wskazuje, iż interpretacja terminu „urządzenie przemysłowe” nie jest jednoznaczna, a samo pojęcie należy rozumieć szerzej, niż wynika to z potocznego znaczenia pojęć „urządzenie” i „przemysłowe”. W modelowej Konwencji w sprawie dochodu i majątku OECD, na bazie której sporządzane są umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, można zauważyć, że pojęciu „urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego” odpowiadają zwroty „industrial, commercial or scientific equipment”. Chodzi tu zatem o wykorzystywanie urządzeń w celach komercyjnych, profesjonalnych, a nie prywatnych, zarówno w działalności przemysłowej, handlowej, jak i naukowej.

Należy podkreślić, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO), które zostały zawarte przez Polskę z poszczególnymi krajami, traktujące w głównej mierze płatności za użytkowanie urządzenia przemysłowego jako należności licencyjne.

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania i ich stosowanie w przypadku wynajmu urządzenia przemysłowego

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania to dwustronna umowa międzynarodowa zawierana przez poszczególne kraje, służąca uregulowaniu zasad opodatkowania dochodów osiąganych przez nierezydentów według stawek określonych w tej umowie.

Płatnik może zastosować stawkę podatku dochodowego, która wynika z umowy lub nie pobierać podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Musi on jednak pamiętać, aby taki zapis był określony wytycznymi w umowie. Nadrzędne znaczenie dla skorzystania z umowy ma certyfikat rezydencji, który kontrahent zagraniczny zobowiązany jest przedłożyć polskiemu partnerowi, czyli płatnikowi podatku u źródła.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami podatnicy stosują certyfikat rezydencji (zaświadczenie o miejscu siedziby podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca siedziby podatnika) w celu obniżenia stawki podatku lub jego niepobierania.

Wynajem urządzeń przemysłowych od kontrahenta w Niemczech a podatek u źródła (WHT)

W sytuacji, gdy polski podatnik wypłaca wynagrodzenie za najem urządzenia przemysłowego kontrahentowi z Niemiec, właściwą do zastosowania jest polsko-niemiecka umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku z 2003 r. Zgodnie z art.12 ust.1-3 tejże umowy, należności płacone za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego zaliczane jest do należności licencyjnych.

Jeżeli osoba uprawniona do należności licencyjnych ma miejsce zamieszkania lub posiada siedzibę w Niemczech, to podatek ustalony w ten sposób nie może przekroczyć 5% kwoty brutto od należności licencyjnych. W konsekwencji oznacza to, iż mimo posiadania certyfikatu rezydencji, polski podatnik obowiązany będzie do wpłaty do właściwego urzędu skarbowego podatku w wysokości 5% wypłaconego wynagrodzenia na rzecz niemieckiego kontrahenta.

Wynajem urządzeń przemysłowych od kontrahenta we Francji a

podatek u źródła (WHT)

Inaczej sytuacja wygląda z wypłaconym wynagrodzeniem za najem urządzenia przemysłowego od kontrahenta z Francji. Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Francją nie wskazuje pojęcia „urządzenie przemysłowe”. W art. 12. dotyczącym należności licencyjnych brak jest jakiejkolwiek wzmianki dotyczącej użytkowania lub nabycia prawa do użytkowania takiego urządzenia.

3 października 2022 Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej 0111-KDIB1-2.4010.480.2022.1.AW wskazał, że zgodnie z art.4. protokołu do UPO z Francją — tylko postanowienia art. 7. lub art. 14., w zależności od przypadku, mają zastosowanie do wynagrodzeń wszelkiego rodzaju płaconych za używanie lub prawo do używania wyposażenia przemysłowego, handlowego lub naukowego. Określenie „należności licencyjne” z art. 12. nie obejmuje zatem należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego i tym samym nie podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem u źródła.

Zgodnie z treścią art. 26 ust.1 Ustawy o PDOP zastosowanie stawki podatku, która wynika z UPO lub niepobieranie podatku zgodnie z taką umową możliwe jest pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych, uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji oraz nieobejmowanie zakresem UPO należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego. W przypadku Francji posiadanie certyfikatu rezydencji zwalnia zatem z konieczności uiszczania do Urzędu Skarbowego 20% podatku u źródła (WHT) od należności wypłacanych za wynajmowanie urządzenia przemysłowego.

Wynajem urządzeń przemysłowych spoza granic polski — podsumowanie

Warto zauważyć, iż polskie spółki wynajmujące specjalistyczne urządzenia przemysłowe od zagranicznych kontrahentów powinny dochować należytej staranności w trakcie ustalenia, czy w związku z wypłatą wynagrodzenia za wynajem maszyny nie powstaje w ich przypadku dodatkowy obowiązek polegający na poborze podatku u źródła. Sam fakt, że w polskich przepisach pojęcie „urządzenie przemysłowe” nie jest jednoznacznie zdefiniowane, powoduje, iż polscy podatnicy często są nieświadomi, że podlegają takiemu obowiązkowi.

Przy wypłacaniu wynagrodzenia za korzystanie lub prawo do korzystania z urządzenia przemysłowego na rzecz kontrahenta zagranicznego istotne jest dokonywanie pogłębionej analizy pod kątem przepisów o podatku u źródła, posiadanie certyfikatu rezydencji kontrahenta oraz dochowanie należytej staranności podczas weryfikacji warunków dla zwolnienia podatkowego lub zastosowania obniżonej stawki podatku.

Niejednolitość stanowisk między organami podatkowymi i sądami powoduje, iż najbezpieczniejszą opcją w przypadku, gdy polski podatnik zaczyna interesować się wynajmem urządzeń przemysłowych z zagranicy, jest wystąpienie do organu podatkowego o interpretację indywidualną w tym zakresie. Taka interpretacja pozwoli na uniknięcie negatywnych konsekwencji, które mogłyby wyniknąć z niewiedzy lub braku dokonania pogłębionej analizy w temacie podatku u źródła przez przedsiębiorcę.

Autor: Aneta Staniec – Kądziela – Starsza Księgowa w warszawskim biurze rachunkowym MDDP Outsourcing

Źródła:

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych; Stan prawny aktualny na dzień: 07.06.2023 r., Dz. U.2022.0.2587
Podatek u źródła cz. III. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania;
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisana w Berlinie dnia 14.05.2003 r.;  Dz. U. z 2005 r. nr 12, poz. 90
Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku,  Dz. U. z 1977 r. nr 1, poz. 5
Pismo z dnia 3 października 2022 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB1-2.4010.480.2022.1.AW