pl en
Blog

Obowiązek podatkowy VAT dla usług budowlanych

20.10.2024

Usługi budowlane oraz budowlano-montażowe są często przedmiotem działalności przedsiębiorców w Polsce. VAT naliczany z tytułu tych usług jest istotnym tematem zarówno dla sprzedających, jak i kupujących, ze względu na wysokie podstawy opodatkowania. Warto zapoznać się z szczególnymi zasadami powstawania obowiązku podatkowego dla tego rodzaju usług.

Definicja usługi budowlanej

Usługi budowlane oraz budowlano-montażowe nie zostały zdefiniowane bezpośrednio w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą o VAT. Usługi te identyfikowane są najczęściej na podstawie klasyfikacji PKWiU 41-43 lub na podstawie definicji słownikowej.

Miejsce opodatkowania usług budowlanych

W celu prawidłowego rozliczenia podatku VAT należy ustalić miejsce świadczenia usługi, czyli kraj opodatkowania. Zasadniczo usługi budowlane traktowane są jako usługi związane z nieruchomościami. Zgodnie z art. 28e ustawy o VAT, podlegają opodatkowaniu w kraju, w którym znajduje się dana nieruchomość. Stanowisko to potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji nr IPPP3/443-808/13/15-5/S/ISZ z dnia 9 czerwca 2015 r.

Moment powstania obowiązku podatkowego w usługach budowlanych

Kluczowe dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w usługach budowlanych jest ustalenie, kto jest nabywcą usługi.

  • W przypadku nabywców innych niż podatnicy lub osoby prawne niebędące podatnikami, obowiązek podatkowy powstaje w momencie:
    • otrzymania całości lub części zapłaty, jeśli zapłata została otrzymana przed wykonaniem usługi,
    • daty wykonania usługi.
  • Dla podatników oraz osób prawnych niebędących podatnikami, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a) ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Faktura ta, zgodnie z art. 106i ust. 3 ustawy o VAT, w przypadku usług budowlanych powinna być wystawiona w terminie do 30 dni od dnia wykonania usługi.

Określenie obowiązku podatkowego dla podatników może jednak być bardziej skomplikowane, niż wskazuje ustawa. Chwila wystawienia faktury jest zasadna tylko w przypadku, gdy faktura została wystawiona w odpowiednim terminie, a zapłata nie została wcześniej otrzymana.

Można wyodrębnić trzy zdarzenia, które mają wpływ na powstanie obowiązku podatkowego:

  • otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem usługi lub wystawieniem faktury,
  • wystawienie faktury, jeśli wcześniej nie powstał obowiązek podatkowy,
  • dzień od wykonania usługi, jeśli wcześniej nie powstał obowiązek podatkowy.

Z uwagi na brak definicji „wykonania usługi budowlanej” w przepisach o VAT, powstają liczne spory interpretacyjne. W interpretacji ogólnej z dnia 1 kwietnia 2016 r. (nr PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141) Minister Finansów wyjaśnił, że momentem wykonania usługi budowlanej jest dzień faktycznego jej wykonania, tj. dzień, w którym wykonawca zgłosił usługę nabywcy do odbioru.

Jednakże Sąd zwrócił się z pytaniem prejudycjalnym do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który wyjaśnił, że formalny odbiór usługi może stanowić moment jej wykonania, pod warunkiem, że wynika to z umowy i ostateczna należność za usługę jest ustalana na podstawie tych formalności.

Stawka podatku od towarów i usług dla usług budowlanych

Podstawowa stawka VAT dla usług budowlanych wynosi 23%. Niemniej, niektóre czynności objęte są niższą stawką VAT, tj. 8%, zgodnie z art. 41 ust. 12-12e ustawy o VAT. Dotyczy to robót dotyczących budynków mieszkalnych stałego zamieszkania sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11. Wyjątkiem są części tych budynków, które stanowią lokale użytkowe.

Stawka 8% ma również zastosowanie do robót konserwacyjnych dotyczących obiektów budownictwa mieszkaniowego, z wyłączeniem lokali użytkowych oraz lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych, o ile te roboty nie są objęte stawką 23%.

Ograniczenia powierzchniowe dla stawki 8% wynoszą: 300 m² dla budynków jednorodzinnych i 150 m² dla lokali mieszkalnych.

Autorka: Sara Waszczyńska, Starsza Specjalistka ds. VAT z katowickiego biura MDDP Outsourcing

#VAT #UsługiBudowlane #Budownictwo #Podatki #Przedsiębiorcy #VAT2024 #MDDPOutsourcing

księgowość podatki VAT

kontakt

Katarzyna Zbiegień