Zleceniobiorca – student: jak i kiedy opłacać składki?

Interpretacja ZUS w sprawie składek dla studentów-zleceniobiorców

Nie tak dawno zawrzał świat kadrowy, gdy ZUS wydał indywidualną interpretację dotyczącą obowiązku odprowadzenia składek na ubezpieczenie społeczne, w sytuacji gdy zleceniobiorca, został skreślony z listy studentów. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wystosował już komentarz i odniósł się do tej sprawy, jednak wielu wciąż ma wątpliwości, kiedy powinny być odprowadzane składki zleceniobiorcy.

Kiedy umowa zlecenie podlega oskładkowaniu?

Umowa zlecenie podlega obowiązkowemu oskładkowaniu w zakresie ubezpieczenia społecznego (za wyjątkiem ubezpieczenia chorobowego) oraz ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku osób uczących się w szkole lub będących studentami uczelni zastosowanie ma jednak zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenie i dotyczy ono wszystkich ubezpieczeń.

Zwolnienie z opłacania składek ZUS – od kiedy obowiązuje?

Datą rozpoczęcia okresu zwolnienia ze składek jest data rozpoczęcia nauki. Jeżeli zatem student zapisze się na zajęcia w trakcie semestru, zwolnieniu podlega jego przychód tylko za okres po dacie uzyskania statusu studenta. Co bardzo ważne, w przypadku ustalania prawa do zwolnienia, ważny jest okres, za jaki uzyskany jest przychód, a nie data wypłaty.

Co decyduje o prawie do zwolnienia z opłacania składek?

Przykładowo, gdy zleceniobiorca zapisał się na studia w dniu 05.10, a w dniu 10.10 otrzymał wypłatę za wrzesień, to cały jego przychód za miesiąc wrzesień podlega oskładkowaniu, mimo daty wypłaty po dacie zapisania się na studia, natomiast zwolnieniu podlegał będzie tylko przychód za okres od 06.10. Przychód za październik będzie więc częściowo obciążony składkami na ubezpieczenie.

Rozliczenie składek w przypadku zmiany statusu studenta

Co zatem w przypadku elementów stałych, jak np. pakiet na ubezpieczenie medyczne, gdzie nie można ustalić daty uzyskania przychodu? Taki element powinien zostać rozliczony proporcjonalnie, a więc w przykładzie powyżej, obciążeniu składkami na ZUS podlegać będzie 5/31 wysokości pakietu (5 z 31 dni). W przypadku składników zmiennych, w przypadku których można określić datę uzyskania przychodu, oskładkowaniu podlega tylko część uzyskana przed zapisaniem się na studia.

Kiedy kończy się prawo do zwolnienia z opłacania składek?

Datę ustania prawa do zwolnienia ustala się natomiast spośród trzech możliwości. Będzie to data zakończenia szkoły (data wpisana w świadectwo szkoły jako data zakończenia nauki), data przerwania nauki (w przypadku porzucenia szkoły, uczelni) lub data osiągnięcia 26 roku życia. W przypadku pierwszych dwóch możliwości to zleceniobiorca odpowiedzialny jest za przedstawienie zleceniodawcy odpowiedniej informacji.

Obowiązki zleceniodawcy w zakresie zgłaszania i rozliczania składek

Ponadto, w przypadku przedłużenia prawa do zwolnienia, tj. zdania do kolejnego semestru, zleceniobiorca zobowiązany jest przedstawić zaświadczenie od uczelni o kontynuowaniu nauki, będącej podstawą do zwolnienia ze składek na ubezpieczenie. W przypadku braku wymaganego zaświadczenia, zleceniodawca ma obowiązek zgłosić zleceniobiorcę do ZUS z odpowiednim kodem zgłoszenia. W sytuacji, gdy odpowiednie zaświadczenie zostanie dostarczone z opóźnieniem, należy dokonać korekty odprowadzonych składek ZUS i zwrócić różnicę zleceniobiorcy.

Jak postępować w przypadku przerw między etapami edukacji?

Co w przypadku, gdy jednak składki nie zostały odprowadzone, a uczeń nie poinformował o przerwaniu lub zakończeniu nauki? Również należy bezzwłocznie dokonać korekty części wynagrodzenia dotyczącej okresu od dnia utraty prawa do zwolnienia. Obowiązek prawidłowego rozliczenia z zakładem ubezpieczeń społecznych leży po stronie płatnika, a więc zleceniodawcy. Zleceniodawca powinien więc dokonać poprawnego zgłoszenia, naliczenia i odprowadzenia składek wraz z wymaganymi odsetkami za zwłokę, a następnie może skierować się z roszczeniem do zleceniobiorcy o zwrot opłaconych składek. Taki zwrot może być, za pisemną zgodą zleceniobiorcy, potrącony z kolejnej wypłaty, jeżeli umowa jest kontynuowana.

Co się dzieje po zakończeniu nauki w szkole średniej lub na studiach?

Ostatnim przypadkiem budzącym wątpliwości jest zakończenie nauki w szkole średniej, a czas przerwy do rozpoczęcia studiów I stopnia, oraz przerwa między studiami I i II stopnia, w tym studenci studiów jednolitych 5-letnich. Status ucznia lub studenta w świetle przepisów prawa oświatowego ma każda osoba kontynuująca naukę w tej samej szkole do 31.08 każdego roku. Maturzyści zachowują ten status do 31.08, a jeżeli zapiszą się od 01.10 na studia, to statusu studenta nie tracą do 30.09. Nie dochodzi zatem do przerwy w zwolnieniu ze składek ZUS. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku studentów. Status studenta zleceniobiorca traci w dniu obrony pracy dyplomowej. Nie ma znaczenia, czy planuje on kontynuować studia drugiego stopnia. Prawo do zwolnienia ze składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne uzyska dopiero po zapisaniu się na kolejny rok studiów i rozpoczęciu nauki.

Autorka: Anna Pamuła, Specjalistka ds. Kadr i Płac z warszawskiego biura MDDP Outsourcing

#ZUS #Studenci #Praca #HR #Kadry #Składki #PrawoPracy #UmowaZlecenie #Zleceniobiorca #MDDPOutsourcing