pl en
Blog

Fundacja rodzinna w aspekcie podatkowym i księgowym

31.08.2023
Fundacja rodzinna

Fundacja rodzinna to nowo wprowadzona instytucja prawna, która jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia i ochrony mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. W niniejszym artykule omówimy obowiązki fundacji rodzinnej w aspekcie podatkowym i księgowym tj. w zakresie rachunkowości i jej organizacji, a także prowadzenia ksiąg rachunkowych, przygotowywania sprawozdań finansowych oraz w zakresie przeprowadzenia obowiązkowych audytów, które fundacja rodzinna jest zobowiązana przeprowadzać.

Utworzenie fundacji rodzinnej i jej działanie jest możliwe na podstawie do ustawy o fundacji rodzinnej z dnia 26 stycznia 2023 r. (Dz.U.2023.326 z dnia 21 lutego 2023 r.), która weszła w życie 22 maja 2023 r. Cel fundacji jest określony przez fundatora szczegółowo w jej statucie.

Korzyści z założenia fundacji rodzinnej

Niewątpliwą zaletą z prowadzenia Fundacji Rodzinnej jest:

  • stosunkowo niska wartość funduszu założycielskiego (w tym mienie ruchome i nieruchomości), zarządzanie fundacją bezpośrednio przez fundatora,
  • możliwość jej prowadzenia jako działalności gospodarczej.

Prowadzenie fundacji rodzinnej przynosi ze sobą wiele korzyści, z których jedną z najważniejszych jest preferencyjne opodatkowanie, szczególnie w przypadku, gdy majątek, fundator oraz beneficjenci są w tzw. kręgu rodziny. Zgodnie z zapisami ze statutu, fundacja rodzinna ma możliwość wspierania swoich beneficjentów (czyli osób przez fundatora uposażonych) poprzez świadczenia, które nie rozproszą majątku rodzinnego.

Księgowość fundacji rodzinnej podlega ścisłym regulacjom. Fundacje rodzinne, jako osoby prawne są zobowiązane stosować przepisy ustawy o rachunkowości, jak również ustaw podatkowych.

Aspekty podatkowe fundacji rodzinnej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych

Opodatkowanie fundacji rodzinnej wynika bezpośrednio z faktu, że jako osoba prawna jest zobowiązana stosować regulacje podatku dochodowego od osób prawnych, również na etapie działania jako fundacja rodzinna w organizacji. Zapłacenie podatku przez fundację rodzinną jest zatem obligatoryjne. Niemniej jednak może korzystać ona ze zwolnienia podmiotowego w tym zakresie, co bezpośrednio wynika z nowego brzmienia art. 6 ust. 1. pkt 25. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Dużym atutem jest fakt, że wniesienie przez fundatora mienia do fundacji nie jest objęte podatkiem od podatków i darowizn, ani podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) i od osób prawnych (CIT). Jest to niewątpliwie duża zaleta fundacji rodzinnej. Należy jednak pamiętać, iż zwolnienie od podatku fundacji rodzinnej nie jest całkowite i nie dotyczy wszystkich zdarzeń podatkowo istotnych z perspektywy fundacji rodzinnej.

Aspekty w zakresie podatku od przychodów z budynków

Zwolnienie podmiotowe z CIT nie ma zastosowania do podatku, o którym mowa w art. 24. b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – tj. tzw. podatku od przychodów z budynków. W konsekwencji, fundacje rodzinne, które posiadają środki trwałe w postaci budynków położonych na terytorium RP i oddanych w całości albo w części do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, o wartości początkowej pow. 10 mln złotych muszą liczyć się z obowiązkiem rozliczania tego podatku.

Aspekty rachunkowe fundacji rodzinnej

Fundacja rodzinna jako osoba prawna jest zobowiązana do stosowania  przepisów ustawy o rachunkowości. Przypomnijmy, że rachunkowość jednostek zobowiązanych do stosowania przepisów ustawy o rachunkowości obejmuje m.in:

  • przyjęte zasady, politykę rachunkowości,
  • prowadzenie ksiąg rachunkowych,
  • okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów,
  • sporządzanie sprawozdań finansowych

Ustawodawca, tworząc nową instytucję w postaci fundacji rodzinnej, nie zdecydował się na wprowadzenie zbyt wielu specyficznych regulacji w ustawie o rachunkowości tylko im dedykowanych. Mając na uwadze powyższe, będą one zobowiązane do stosowania rozwiązań uniwersalnych skierowanych do pozostałych podmiotów stosującym przepisy ustawy o rachunkowości. Należy również zauważyć, iż do fundacji rodzinnych nie będą miały zastosowania przepisy ustaw o fundacjach i organizacjach pozarządowych, gdyż fundacje rodzinne nie będą realizowały tylko interesów publicznych, ale przede wszystkim prywatne. Fundacje rodzinne nie są łatwym tworem prawnym i sporo obszarów wymaga poprawy lub dodatkowych regulacji. Niemniej jednak widząc, z jak sporym entuzjazmem i zainteresowaniem społecznym zostały one przyjęte, należy się spodziewać, że twór ten będzie stanowił jedno z większych wyzwań rachunkowych, podatkowych i prawnych najbliższych lat.

Jaką firmę wybrać do obsługi księgowej fundacji rodzinnej?

Jeśli założyłeś już fundację rodzinną, to wybór firmy, która będzie prowadzić księgowość fundacji rodzinnej to dużo więcej, niż tylko outsourcing prowadzenia ksiąg rachunkowych. Potrzebujesz doświadczonych ekspertów, którzy zapewnią Twojej firmie profesjonalizm w księgowości, rozliczaniu i wycenie aktywów finansowych. W MDDP Outsourcing specjalizujemy się w obsłudze i aktywnie prowadzimy księgowość rozwijających się w Polsce fundacji rodzinnych, zarówno w naszym biurze rachunkowym w Katowicach jak i w Warszawie. Zapraszamy do kontaktu z nami!

Więcej o usługach dla fundacji rodzinnej: Kompleksowa obsługa fundacji rodzinnej

Autor: Agnieszka Piętak — Manager w biurze rachunkowym MDDP Outsourcing w Katowicach

Źródło:

Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej

Ustawa z dnia 29 września 1999 r. o rachunkowości

 

fundacja rodzinna