Podatek akcyzowy - obowiązki i rozliczanie na przykładzie nabycia cygar
Podczas zakupu cygar w Czechach – zostanie opłacony podatek akcyzowy w Czechach. Cygara będą sprzedawane w sklepie stacjonarnym w Polsce. W jaki sposób ująć akcyzę w Polsce? Jak/czy w ogóle należy go rozliczyć?
Jeśli wyrób akcyzowy został nabyty wewnątrzwspólnotowo, to w tej sytuacji za podstawę opodatkowania uznaje się kwotę, którą nabywca zapłaci za wyroby akcyzowe bądź kwotę należną z tytułu dostawy tych wyrobów odbywającej się wewnątrzwspólnotowo.
Unijny system podatkowy przewiduje minimalny poziom podatku akcyzowego, który obowiązuje w krajach Unii Europejskiej. Wysokość akcyzy w każdym z państw jest ustalana indywidualnie. Określone stawki akcyzy, które obowiązują aktualnie w Polsce, reguluje Ustawa o podatku akcyzowym i rozporządzenia Ministra Finansów. Obowiązek podatkowy powstaje z dniem wykonania czynności lub kiedy zaistnieje stan faktyczny, który jest opodatkowany akcyzą i jest to zasada generalna.
Kogo dotyczy podatek akcyzowy?
Ustawa o podatku akcyzowym obliguje do odprowadzania podatku akcyzowego producentów oraz importerów wyrobów akcyzowych. Ustawa mówi o tym, że płatnikami akcyzy są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej. Obciążone podatkiem są następujące czynności:
- produkcja wyrobów akcyzowych,
- wprowadzenie wyrobów akcyzowych do składu podatkowego,
- import wyrobów akcyzowych,
- nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych.
13 lutego 2023 roku weszły w życie przepisy o podatku akcyzowym implementujące postanowienia dyrektywy Rady (UE) 2020/262 z 19 grudnia 2019 r. ustanawiającej ogólne zasady dotyczące podatku akcyzowego (przekształcenie).
Przemieszczanie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych objętych zharmonizowaną akcyzą, dopuszczonych do konsumpcji na terytorium Unii Europejskiej(co do zasady z zapłaconą akcyzą) odbywa się z zastosowaniem Systemu EMCS, na podstawie elektronicznych uproszczonych dokumentów towarzyszących e-SAD.
W związku z tym, jeśli przedsiębiorca chce nabywać wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe zharmonizowane z zapłaconą akcyzą, powinien ubiegać się o uzyskanie numer akcyzowy uprawnionego odbiorcy.
Od 2 stycznia 2023 roku stosowne wnioski składa się na portalu PUESC gdzie występuje się o uzyskanie:
- numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy,
- numeru akcyzowego uprawnionego wysyłającego.
Można również uzyskać numer akcyzowy na potrzeby jednorazowego nabycia wewnątrzwspólnotowego. Taki numer akcyzowy jest ważny przez 3 miesiące. Uzyskanie numeru akcyzowego, podobnie jak rejestracja w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych (CRPA), jest czynnością materialno-techniczną.
Jeśli złożony zostanie kompletny wniosek na PUESC, automatycznie zostanie nadany numer akcyzowy.
Organem właściwym w sprawach numerów akcyzowych uprawnionych odbiorców oraz numerów akcyzowych uprawnionych wysyłających jest Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu. Wszystkie niezbędne informacji na temat tego procesu znajdują się na portalu PUESC.
Cygara i cygaretki z nowym oznakowaniem
Z dniem 20 maja 2024 r. zmieniają się przepisy dotyczące oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy. W życie wejdzie rozporządzenia Ministra Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy.Zarówno cygara jak i cygaretki mają być znakowane banderolą akcyzy. Będą one objęte unijnym systemem śledzenia ruchu i pochodzenia wyrobów tytoniowych.
Wprowadzenie nowego wzoru znaków akcyzy na cygara i cygaretki związane jest z objęciem od 20 maja 2024 r. tych wyrobów systemem śledzenia ruchu i pochodzenia wyrobów tytoniowych (Track & Trace) (art. 15 ust. 13 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/40/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów oraz uchylającej dyrektywę 2001/37/WE).
W związku z objęciem cygar i cygaretek systemem Track & Trace wyroby te będą oznaczane znakami akcyzy, ponieważ banderole pełnią w tym systemie funkcję dodatkowego zabezpieczenia (security features).
Zawarte w projekcie regulacje mają pozytywny wpływ na działalność mikro-, małych i średnich przedsiębiorców poprzez umożliwienie podmiotom oznaczania cygar i cygaretek znakami akcyzy, które jednocześnie pełnią funkcję dodatkowego zabezpieczenia wymaganego w systemie Track&Trace.
W projekcie tym przewidziano również obowiązek ponoszenia przez podatników kosztów wytworzenia banderol na poziomie minimum 80% kosztów ich wyprodukowania.
Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (z późn. zm.) nakłada obowiązek odprowadzania podatku akcyzowego na producentów i importerów wyrobów akcyzowych.
Ustawa wskazuje, że płatnikami akcyzy są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej. Obciążone podatkiem są następujące czynności:
- produkcja wyrobów akcyzowych,
- wprowadzenie wyrobów akcyzowych do składu podatkowego,
- import wyrobów akcyzowych,
- nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych.
Źródło: portal PUESC, Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2023 r., poz. 1542); ROZPORZĄDZENIE , MINISTRA FINANSÓW z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.
Załączniki do ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym
Zał. nr 2 WYKAZ WYROBÓW AKCYZOWYCH
Poz. 40. PKWiU 16.00.11 Cygara, również z obciętymi końcami, cygaretki i papierosy z tytoniu lub namiastek tytoniu kod CN 2402 Cygara, również z obciętymi końcami, cygaretki i papierosy, z tytoniu lub namiastek tytoniu
Zał. nr 3 WYKAZ WYROBÓW AKCYZOWYCH OBJĘTYCH OBOWIĄZKIEM OZNACZANIA ZNAKAMI AKCYZY
Poz. 12. PKWiU 16.00.11 Cygara, również z obciętymi końcami, cygaretki i papierosy z tytoniu lub namiastek tytoniu kod CN 2402 Cygara, również z obciętymi końcami, cygaretki i papierosy, z tytoniu lub namiastek tytoniu.
Autor: Agnieszka Piętak, Senior Manager w MDDP Outsourcing, biuro rachunkowe Katowice
