Ryczałt ewidencjonowany – zmiany w przepisach od stycznia 2021

13.10.2020

Podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą mają możliwość skorzystania z uproszczonych form rozliczania się z fiskusem z tytułu osiąganych przychodów, czyli zryczałtowanego podatku dochodowego.

Dla kogo ryczałt ewidencjonowany?

Zarówno osoby fizyczne, jak i przedsiębiorstwa w spadku, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstw w spadku, a także spółki jawne osób fizycznych mają możliwość opodatkowania swoich przychodów ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Przepisy w tym zakresie reguluje Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne z dnia 20 listopada 1998 roku z późniejszymi zmianami.

Opodatkowane ryczałtem mogą być również przychody z:

umów najmu,
dzierżawy,
innych o podobnym charakterze.

Z tej formy opodatkowania mogą skorzystać podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą oraz kontynuujący tę działalność, po spełnieniu warunków wynikających z ustawy dotyczących limitów opodatkowania.

Podstawa opodatkowania w ryczałcie ewidencjonowanym – ustawa

Podstawą opodatkowania w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych jest osiągnięty przychód po uwzględnieniu przysługujących ustawowo odliczeń (straty podatkowe z lat ubiegłych, składki na ubezpieczenia społeczne, część składki zdrowotnej, wpłaty na IKZE, wydatki na rehabilitację, Internet do limitu 760 zł za rok, darowizny na cele wyszczególnione w art. 26 ustawy o PIT, wydatki związane z termomodernizacją). Jest to forma korzystna dla tych przedsiębiorców, których koszty ponoszone w związku z działalnością są niewielkie lub znikome, gdyż nie można ich odliczyć od osiąganych przychodów.

Nie ma też możliwości wspólnego rozliczenia się z małżonkiem lub skorzystania z preferencji dla osób samotnie wychowujących dzieci. Nie wszystkie osoby fizyczne prowadzące działalność mogą skorzystać z możliwości rozliczania się ryczałtem od przychodów. Ustawodawca wyłączył podatników:

rozliczających się w formie karty podatkowej,
zwolnionych z podatku dochodowego na podstawie odrębnych przepisów,
niektóre rodzaje działalności, jak np. prowadzenie aptek, udzielanie pożyczek pod zastaw, kupno i sprzedaż wartości dewizowych, handel częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych i inne wymienione w art. 8 ustęp 1 pkt 3,
produkujących wyroby objęte podatkiem akcyzowym,
po zmianie działalności (z samodzielnej na z małżonkiem lub odwrotnie), która przed zmianą rozliczana była na zasadach ogólnych.

Z tej formy nie mogą również korzystać podatnicy sprzedający towary, wyroby lub świadczący usługi na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy w bieżącym lub poprzedzającym bieżący roku podatkowym.

Ryczałt ewidencjonowany – jak rozliczać?

Chcąc skorzystać z rozliczania ryczałtem podatnik musi złożyć pisemne oświadczenie do Naczelnika Urzędu Skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca po miesiącu w którym uzyskał pierwszy przychód z działalności w danym roku lub do końca roku, jeśli pierwszy przychód uzyskał w grudniu danego roku.

Decydując się na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych podatnik musi liczyć się z ryzykiem, że w przypadku osiągniecia przychodów z działalności wyłączonej z opodatkowania ryczałtem lub z tytułu sprzedaży na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy może stracić prawo do stosowania tej formy rozliczenia począwszy od dnia utraty tego prawa, co znaczy, że nie musi korygować wstecz rozliczeń.

W zakresie wymogów formalnych podatnicy zobowiązani są prowadzić ewidencję przychodów dla każdego roku oddzielnie z podziałem na stawki, wykaz środków trwałych, a także muszą przechowywać dowody zakupu towarów.

Zmiany w ryczałcie ewidencjonowanym – projekt na rok 2021

Najnowsze zmiany przygotowane przez organy rządowe w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych przewidują podniesienie dotychczasowego limitu przychodów z 250 000 EUR do 2 000 000 EUR, a dla podatników rozliczających się kwartalnie z 25 000 EUR na 200 000 EUR.

Rozszerzony ma zostać również katalog wolnych zawodów. Po zmianach z ryczałtu będą mogli korzystać również między innymi psycholodzy, fizjoterapeuci, adwokaci, radcy prawni, architekci, biegli rewidenci, księgowi, agenci i brokerzy ubezpieczeniowi. Do tej pory katalog ten zawierał głównie zawody związane z ochroną zdrowia (lekarze, pielęgniarki itp.), tłumacze oraz nauczyciele w zakresie udzielania tzw. korepetycji dodatkowych (na godziny).

Ryczałt ewidencjonowany – stawki po zmianach w roku 2021

Zmianie ulegną również stawki ryczałtu. Z 20% do 17% zostanie obniżona stawka w zakresie przychodów osiąganych z tytułu wykonywania wolnych zawodów. Przychody, które do tej pory były objęte stawką 17% wg projektu mają podlegać opodatkowaniu niższą stawką w wysokości 15%. Do tej kategorii zostały również zakwalifikowane przychody z działalności wyłączonej na podstawie załącznika numer 2 do ustawy. Do tej kategorii zaliczają się przychody ze świadczenia usług:

a) reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0),

b) pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0),

c) pośrednictwa w sprzedaży hurtowej (PKWiU grupa 46.1),

d) magazynowania i przechowywania cieczy i gazów (PKWiU 52.10.12.0), magazynowania i przechowywania towarów w strefach wolnocłowych (PKWiU ex 52.10.19.0), parkingowych (PKWiU 52.21.24.0), obsługi centrali wzywania radio-taxi (PKWiU ex 52.21.29.0), pilotowania na wodach morskich i przybrzeżnych (PKWiU ex 52.22.13.0), pilotowania na wodach śródlądowych (PKWiU ex 52.22.14.0),

e) licencyjnych związanych z:

nabywaniem praw do książek, broszur, ulotek, map itp. (PKWiU 58.11.60.0),
nabywaniem praw do korzystania z wykazów i list (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.30.0),
nabywaniem praw do czasopism i pozostałych periodyków (PKWiU 58.14.40.0),
nabywaniem praw do pozostałych wyrobów drukowanych (PKWiU 58.19.30.0),
nabywaniem praw do korzystania z gier komputerowych (PKWiU 58.21.40.0),
nabywaniem praw do korzystania z programów komputerowych (PKWiU 58.29.50.0),

f) związanych ze sprzedażą miejsca reklamowego w wykazach i listach (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.40.0),

g) związanych z wydawaniem:

pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie on-line,
pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1),
pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2),
oprogramowania komputerowego pobieranego z Internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie on-line,

h) związanych z nadawaniem programów ogólnodostępnych i abonamentowych (PKWiU dział 60), z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2), związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1),

i) przetwarzania danych (PKWiU ex 63.11.1), przesyłania strumieni wideo przez Internet (PKWiU 59.11.25.0), przesyłania strumieni audio przez Internet (PKWiU 59.20.36.0), agencji informacyjnych (PKWiU 63.91.1) oraz pozostałych w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 63.99),

j) finansowych i ubezpieczeniowych (PKWiU sekcja K), innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów,

k) związanych z obsługą nieruchomości, świadczonych na zlecenie (PKWiU 68.3),

l) prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego (PKWiU dział 69), innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów,

m) firm centralnych (head office); usług doradztwa związanych z zarządzaniem (PKWiU ex dział 70), z wyjątkiem usług doradztwa związanych z zarządzaniem rynkiem rybnym (PKWiU 70.22.16.), innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów,

n) architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71), innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów,

o) reklamowych; usług badania rynku i opinii publicznej (PKWiU dział 73),

p) w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1), innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów,

q) fotograficznych (PKWiU 74.2),

r) tłumaczeń pisemnych i ustnych (PKWiU 74.3), innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów,

s) związanych z zatrudnieniem (PKWiU dział 78),

t) przez organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych oraz pozostałych usług rezerwacji i usług z nią związanych (PKWiU dział 79),

u) detektywistycznych i ochroniarskich (PKWiU dział 80), z wyjątkiem robót związanych z instalowaniem systemów przeciwpożarowych i przeciwwłamaniowych z późniejszym monitoringiem,

v) obsługi nieruchomości wykonywanych na zlecenie, polegających m.in. na utrzymaniu porządku w budynkach, kontroli systemów ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, wykonywaniu drobnych napraw (PKWiU 81.10.10.0), dezynfekcji i tępienia szkodników (PKWiU 81.29.11.0), związanych ze wspomaganiem prowadzenia działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 82.9), centrów telefonicznych (call center) (PKWiU 82.20.10.0), powielania (PKWiU 82.19.11.0), związanych z organizowaniem kongresów, targów i wystaw (PKWiU 82.30),

w) w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86), innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów,

x) w zakresie pomocy społecznej bez zakwaterowania (PKWiU ex dział 88), innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów, z wyłączeniem usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy domowej świadczonych osobom niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.14), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczonych osobom dorosłym niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.15), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi, z wyłączeniem opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi (PKWiU 88.91.11), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną (PKWiU 88.91.12), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania świadczonych przez opiekunki do dzieci (PKWiU 88.91.13), pozostałych usług pomocy społecznej bez zakwaterowania, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 88.99.19), innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów,

y) kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90),

z) związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją (PKWiU dział 93).

Stawka 10% będzie stosowana do przychodów z tytułu świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek.

Kolejną stawką 8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł zostaną objęte przychody z tytułu:

a) przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a,

b) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym,

c) świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU dział 55),

d) świadczenia usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1),

e) wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72),

f) wynajmu i dzierżawy:

samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0),
pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), bez kierowcy (PKWiU 77.12.1),
środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU 77.34.10.0),
środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU 77.35.10.0),
pojazdów szynowych (bez obsługi) (PKWiU 77.39.11.0),
kontenerów (PKWiU 77.39.12.0),
motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną, bez kierowcy (PKWiU 77.39.13.0),
własności intelektualnej i podobnych produktów z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim (PKWiU 77.40),

g) świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87), innych niż świadczonych w ramach wolnych zawodów.

Stawką 8,5% zostaną objęte przychody z tytułu:

a) przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem pkt 1-4 oraz 6-8,

b) przychodów ze świadczenia usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom (PKWiU 84.25.11.0),

c) przychodów ze świadczenia usług w zakresie edukacji (PKWiU dział 85), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

d) przychodów ze świadczenia usług związanych z działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury (PKWiU dział 91),

e) przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego,

f) prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu,

g) prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy,

h) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym.

5,5% to stawka dla przychodów z tytułu:

a) przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,

b) uzyskanej prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów,

c) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym.

3,0% przychodów trzeba będzie zapłacić od działalności:

a) z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

b) z działalności usługowej w zakresie handlu, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3,

c) ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą (PKWiU 01.62.10.0),

d) z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów,

e) o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2 i 5-10 ustawy o podatku dochodowym,

f) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat, będących:

środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, nie przekracza 1500 zł,
składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

g) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku przedsiębiorstwa w spadku.

Stawka 2 % zostaną objęte przychody wymienione w art. 6 ust 1 d ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, tj. przychody ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych wytworzonych w sposób nieprzemysłowy.

Projekt zakłada też uchylenie załącznika nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, który dotyczy wykazu usług wyłączonych z opodatkowania ryczałtem.

Od kiedy zmiany w ryczałcie ewidencjonowanym?

W projekcie ustawy z 16 września 2020 jako datę wejścia w życie przepisów wskazuje się 1 stycznia 2021 roku. Znalazły się w nim też drobne zmiany do karty podatkowej, która jest jedną z form podatku zryczałtowanego. Ustawodawca przewidział zmianę w zakresie wyłączenia z możliwości rozliczania się kartą w przypadku gdy małżonek prowadzi tożsamą działalność gospodarczą. Czasowo zwiększony został również limit pracowników zatrudnianych przez podatnika.

Przewidywane zmiany to krok w dobrym kierunku. Z uproszczenia będzie mogło skorzystać szersze grono podatników wyłączonych do tej pory z tej możliwości. Być może niektórych zmiany te zachęcą do założenia własnej działalności, gdyż podatek zryczałtowany to zdecydowanie mniejsza ilość wymogów formalnych dla podatników, a rozliczenia nie są tak skomplikowane jak w przypadku tradycyjnej formy opodatkowania.

Poszerzony katalog zdecydowanie zmniejszy ryzyko utraty prawa do rozliczenia ryczałtem w przypadku, gdy podatnik dokona transakcji wyłączonej. Podniesienie limitów wpłynie na poprawę zabezpieczenia stabilności rozwoju przedsiębiorców, którzy będą mogli rozwijać działalność bez ryzyka szybkiego przekroczenia limitu.

ZOBACZ TAKŻE:

Anna Biernacka
Ekspert ds. księgowości w biurze rachunkowym MDDP Outsourcing w Warszawie

zobacz pozostałe wpisy