Samochód w leasingu operacyjnym a rozliczenia podatkowe

Wielu przedsiębiorców decyduje się na leasing operacyjny samochodu osobowego. To korzystne rozwiązanie z podatkowego punktu widzenia, a co więcej często jego otrzymanie jest prostsze niż staranie się o kredyt w banku.

Czym jest leasing operacyjny?

Leasing operacyjny samochodu jest rodzajem umowy, w której leasingodawca udostępnia przedsiębiorcy samochód osobowy, bez przenoszenia prawa własności do niego, gdyż przedmiot leasingu operacyjnego jest składnikiem majątku leasingodawcy. W momencie zawarcia umowy, płacąc opłatę wstępną, klient nie staje się właścicielem, a jedynie użytkownikiem samochodu i jest zobowiązany do opłacania rat leasingowych, wraz z naliczonym podatkiem VAT do każdej z nich.

Ze względu na to, że przez cały okres umowy nie zostaje spłacona pełna wartość samochodu, po jej zakończeniu, leasingobiorca powinien zwrócić go do właściciela. Może także skorzystać z możliwości wykupienia pojazdu na własność.

Samochód w leasingu operacyjnym a podatek VAT

Czynni podatnicy VAT mają prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu leasingu samochodu osobowego. Wysokość podatku naliczonego, podlegającego odliczeniom, zależna jest od sposobu korzystania z samochodu.

W przypadku, gdy przedsiębiorca korzysta z samochodu osobowego nie tylko w celach służbowych, ale i prywatnych, przysługuje mu prawo odliczenia 50% kwoty podatku VAT od wszystkich rat leasingowych. Ograniczenie w odliczaniu podatku VAT dotyczy wydatków nie tylko związanych z umową leasingową, ale również związanych z bieżącą eksploatacją pojazdu.

Istnieje możliwość odliczania 100% podatku VAT, jednakże wiąże się ona z pewnymi wymaganiami, które podatnik musi spełnić. By móc odliczać pełną wartość podatku VAT, podatnik musi zadeklarować, iż samochód osobowy będzie wykorzystywany tylko i wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej. W tym celu należy złożyć do urzędu skarbowego formularz VAT-26, w którym wykazuje się pojazd jako firmowy. Dodatkowo podatnik musi sporządzić regulamin wykorzystywania samochodu w firmie oraz prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu do celów rozliczenia podatku VAT. Ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać numer rejestracyjny pojazdu, datę rozpoczęcia i zakończenia prowadzenia ewidencji, stan licznika na dzień, w którym podatnik rozpoczął i zakończył prowadzenie ewidencji, a także na koniec okresów rozliczeniowych oraz liczbę przejechanych kilometrów na koniec każdego okresu rozliczeniowego i na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji. Ponadto ewidencja powinna zawierać wykaz wszystkich przypadków wykorzystania pojazdu przez danego użytkownika, poprzez wskazanie celu i daty użytkowania pojazdu, informacji dotyczących przebytej trasy: skąd – dokąd, liczbę przebytych kilometrów oraz imię i nazwisko kierowcy wraz z jego podpisem. Deklarację VAT-26 należy złożyć do właściwego dla siebie urzędu skarbowego, w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik poniesie pierwszy wydatek związany z danym pojazdem.

Leasing operacyjny samochodu osobowego a podatek dochodowy

Z uwagi na fakt, iż leasingobiorca nie jest właścicielem samochodu leasingowanego, nie wprowadza go do ewidencji środków trwałych, a co za tym idzie, nie dokonuje odpisów amortyzacyjnych z tego tytułu. Nie oznacza to jednak, że podatnik jest pozbawiony możliwości ujęcia w kosztach uzyskania przychodów, wydatków, jakie ponosi w związku z umową leasingową. Zgodnie z przepisami wynikającymi z ustawy o podatku dochodowym, przedsiębiorcy mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów zarówno opłatę wstępną jak i raty leasingowe, jednakże z uwzględnieniem ustawowych limitów.
Ustawodawca wskazał dwa limity wartości pojazdu, jakie obowiązują przy ujmowaniu w koszty uzyskania przychodów opłat leasingowych, 150 000 zł w przypadku samochodów spalinowych oraz 225 000 zł w przypadku samochodów elektrycznych. W sytuacji, gdy podatnik jest zwolniony z VAT, wartości te będą tożsame z kwotą brutto, natomiast u czynnych podatników VAT z kwotą netto. Jeśli czynny podatnik VAT wykorzystuje samochód do celów mieszanych, to wartością pojazdu będzie kwota netto + 50% nieodliczonego podatku VAT. Gdy wartość samochodu przekroczy określony limit, wydatki leasingowe będą ujmowane do kosztów uzyskania przychodów w sposób proporcjonalny. Zasada proporcjonalności dotyczy wszystkich rat leasingowych oraz opłaty wstępnej. Proporcję, jaką należy zastosować przy ujmowaniu wydatków leasingowych do kosztów uzyskania przychodów, można obliczyć na podstawie wzoru: (limit/wartość samochodu)*100.

Przykład:
Czynny podatnik VAT, odliczający 100% podatku VAT od wydatków związanych z samochodem osobowym, podpisał umowę leasingową na samochód spalinowy o wartości 240 000 zł netto. Miesięczna rata leasingowa wynosi 3 000 zł netto. Jaką wartość miesięcznej raty może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
(150000/240000)*100 = 62,50%
3000 * 62,50% = 1875 zł

Zgodnie z powyższymi wyliczeniami, podatnik może zaliczyć 1875 zł z miesięcznej raty leasingowej do kosztów uzyskania przychodów.

Po zakończonej umowie leasingowej podatnik ma prawo wykupić samochód, z którego korzystał po kwocie ustalonej w umowie. Wykupu można dokonać na cele prywatne bądź w ramach działalności gospodarczej. W przypadku wykupu na cele prywatne podatnik nie ma możliwości odliczenia podatku VAT z faktury wykupu oraz zaliczenia tego wydatku do kosztów uzyskania przychodów. W momencie gdy podatnik wykupuje samochód w ramach działalności gospodarczej i jest czynnym podatnikiem VAT, może odliczyć podatek VAT z faktury wykupu. W przypadku wykupu w ramach działalności gospodarczej podatnik wprowadza samochód do środków trwałych bądź zalicza wartość samochodu bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu, jeśli kwota na fakturze wykupu nie przekracza 10 000 zł, netto dla czynnych podatników VAT i brutto dla podatników zwolnionych z VAT. Kwota niższa od 10 000 zł nie wyklucza możliwości zaliczenia samochodu do środków trwałych i amortyzowania go w czasie bądź jednorazowo.

W sytuacji, gdy podatnik wykorzystuje pojazd zarówno do celów prywatnych jak i na cele działalności gospodarczej, ma prawo do ujęcia w kosztach uzyskania przychodów 75% wartości wydatków na eksploatację samochodu osobowego w leasingu, do których zalicza się między innymi zakup paliwa, przeglądy, naprawy i inne tego typu wydatki. Jeżeli samochód użytkowany jest wyłącznie na cele działalności gospodarczej, do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć 100% wartości wydatków na eksploatację samochodu.

Autor: Joanna Głodowska, Specjalista ds. VAT w MDDP Outsourcing, biuro księgowe Warszawa