Podatek minimalny w 2024 roku
Minimalny podatek CIT stanowi dodatkowy mechanizm opodatkowania przedsiębiorstw. Jego celem jest obciążenie podatkowe firm, które albo nie generują dochodu, albo deklarują jedynie niewielki dochód bez wyraźnego powodu. Dlatego też minimalny podatek jest nazywany „podatkiem od spółek” lub „podatkiem od strat i niskich dochodów”. W rzeczywistości, nowy podatek może być stosowany wobec większości spółek, które zgłaszają straty z bieżącej działalności. Podatek minimalny zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2024 r., ale termin pierwszej zapłaty podatku minimalnego przypadnie na rok 2025 r.
Przepisy w zakresie minimalnego podatku dochodowego powracają po dwuletnim okresie zawieszenia. To oznacza, że podatnicy już dziś powinni rozpocząć pracę nad weryfikacją swoich obowiązków związanych z tym nowym instrumentem opodatkowania. Pomimo iż ustawodawca poszerzył listę podmiotów zwolnionych lub niepodlegających obowiązkowi kalkulowania podatku minimalnego, dla pozostałej grupy podmiotów będzie ona stanowiła dodatkową pozycję budżetową, a co za tym idzie wzrost kosztów prowadzonej działalności gospodarczej. Dlatego warto już dziś przyjrzeć się swoim odliczeniom, ulgom i różnym aktywnościom, które są premiowane przez ustawodawcę, tak aby zmniejszyć potencjalne obciążenie nowym podatkiem minimalnym.
Jak obliczyć podatek minimalny?
Mechanizm obliczenia podatku minimalnego można sprowadzić do 3 kroków:
Krok 1 – należy ustalić jedną z dwóch metod opodatkowania tj. metodę klasyczną, albo uproszczoną;
Krok 2 – ustaloną w sposób klasyczny lub uproszczony podstawę opodatkowania można pomniejszyć o kwoty odliczeń określonych w art. 24 ca ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jeśli wystąpią w jednostce;
Krok 3 – ustalenie podatku do zapłaty poprzez ustalenie iloczynu kwoty z kroku 2 oraz stawki podatku tj. 10%.
Z punktu widzenia podatnika krok drugi, czyli pomniejszenia, to zagadnienie, na które warto zwrócić szczególną uwagę, gdyż to one będą kształtować wysokość ostatecznego obciążenia podatkiem minimalnym.
Jakie odliczenia przewiduje ustawodawca?
Katalog odliczeń został zawarty w art. 24 ca ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Pomniejszenia wskazane przez ustawodawcę w tym przepisie stanowią katalog zamknięty, a co za tym idzie, tylko pomniejszenia wyraźnie w nim wskazane mogą wpływać na wysokość podstawy opodatkowania.
Do tych odliczeń zaliczamy:
- odliczenia zmniejszające podstawę opodatkowania w klasycznym CIT wymienione w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych tj. darowizny i ulgi z wyłączeniem tzw. ulgi na złe długi;
- przychody uwzględniane przy obliczaniu dochodu zwolnionego przy działalności prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej (SSE) czy w ramach Polskiej Strefy Inwestycji (PSI);
- przychody, które są wyłączone przy obliczaniu straty podatkowej oraz udziału dochodów w przychodach dla celów podatku minimalnego.
Odliczeniu od podstawy opodatkowania (dochodu) podlegają w pierwszej kolejności darowizny przekazane na określone cele tj.:
- działalności pożytku publicznego, czyli działalności społecznie użytecznej, określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, przy czym obdarowanym jest organizacja pożytku publicznego wskazane w art. 3 ust. 2 i 3 tej samej ustawy lub równoważna organizacja określona w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadząca działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizująca te cele;
- kultu religijnego;
- darowizny przekazane na cele kształcenia zawodowego publicznym szkołom prowadzącym kształcenie zawodowe (o których mowa w art. 4. pkt 28 a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe) oraz publicznym placówkom i centrom (o których mowa w art. 2 pkt 4 tej ustawy).
Zdecydowano się wyłączyć z możliwości pomniejszenia kwotę ulgi na złe długi, za wyjątkiem sytuacji, w której podatnik, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń od dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), wówczas w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot, zobowiązany jest doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczone.
Czy odliczeniu podlega strat z lat ubiegłych ?
Strata z lat ubiegłych nie będzie mogła zostać odliczona. Art. 24. ca ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych nie wskazuje, czy można uwzględnić w podstawie opodatkowania podatkiem minimalnym straty lat ubiegłych. Należy zauważyć, iż do kalkulacji podatku minimalnego stosuje się jedynie art. 7 ust. 3 u.p.d.o.p., co za tym idzie, nie jest możliwe stosowanie przepisu art. 7 ust. 5 u.p.d.o.p. pozwalającego na odliczenie strat lat ubiegłych.
Ulga na działalność badawczo-rozwojową
Chociaż przepisy w tej kwestii nie są jednoznaczne, w wydawanych interpretacjach organy podatkowe potwierdzają możliwość pomniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem minimalnym o ulgę na działalność badawczo-rozwojową. Stanowisko to zostało potwierdzone przykładowo w interpretacji 0111-KDIB1-3.4010.101.2022.1.MBD -z dnia 10 maja 2022 r. czy interpretacji 0111-KDIB1-3.4010.580.2022.2.JKU z dnia 17 listopada 2022 r.
Co można już zrobić?
Podatnicy identyfikujący obszary związane z działalnością badawczo-rozwojową, którzy mogą jednocześnie być objęci minimalnym podatkiem dochodowym, mogą rozważyć opcję wystąpienia o interpretację podatkową, tak by móc skorzystać z pomniejszenia podstawy opodatkowania tym podatkiem o wysokość tak uzyskanej ulgi.
Obowiązki formalne związane ze stosowanym pomniejszeniem
W myśl przepisów art. 24. ca ust. 11 podatnicy zobligowani do zapłaty minimalnego podatku dochodowego są obowiązani w zeznaniu rocznym CIT-8 wykazać podstawę opodatkowania oraz zastosowanie pomniejszenia.
Podatek minimalny a klasyczny CIT
Podatnicy podatku minimalnego mogą pomniejszyć wyliczony podatek minimalny o wartość podatku CIT wyliczonego według klasycznych zasad. Finalnie tak obliczony podatek jest płatny na rachunek właściwego urzędu skarbowego. Płatność powinna nastąpić w terminie przewidzianym dla podatku CIT. Warto podkreślić, iż w odniesieniu do podatku minimalnego nie ma obowiązku wpłacania zaliczek.
Odliczenie podatku minimalnego w kolejnych latach – czy to możliwe?
Ustawodawca przewidział, iż kwotę zapłaconego minimalnego podatku dochodowego za dany rok podatkowy można odliczyć w kolejnych latach od „klasycznego” podatku dochodowego. Odliczenia można jednak dokonać w rocznym zeznaniu podatkowym wyłącznie za kolejne 3 lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, za który podatnik zapłacił minimalny podatek dochodowy.
Choć pierwsze rozliczenie podatku minimalnego przypadnie dopiero w 2025 roku, to już teraz należy sprawdzić, czy nowe regulacje będą miały zastosowanie w Twojej firmie?
Autor: Agnieszka Piętak, Senior Tax Manager w katowickim biurze rachunkowym MDDP Outsourcing
